— wejść do sauny (można wyżej), po rozgrzaniu się ponownie polać wodą kamienie, wykonać masaż gałązkami brzozo-wymi,
— ochłodzić ciało prysznicem,
— wytrzeć się dobrze i wypoczywać na leżaku 20—30 minut,
— ponowne zważenie się po zabiegu umożliwi kontrolę strat wodno-elektrolitowych.
Kąpiele i masaże
Oprócz oddziaływania wody na ochładzanie i ogrzewanie ciała należy wspomnieć o innych właściwościach zabiegów wodnych w odnowie biologicznej. Zaliczyć do nich należy czynnik balneo-chemiczny uzależniony od zawartych w wodzie związków. W praktyce stosuje się jako zabiegi rekreacyjne kąpiele mineralne i aromatyczne przy użyciu wód zawierających przeważnie jony chlor-kowo-sodowe, bromowo-sodowe i chlorkowo-jodowo-sodowe przy wykorzystaniu dostępnych w aptekach: szlamu ciechocińskiego soli iwonickiej lub nawet zwykłej, nie oczyszczonej soli kuchennej. W czasie kąpieli słonej następuje podrażnienie zakończeń czuciowych skóry powodujące przyśpieszenie przekrwienia skóry.
Dodatkowych walorów nabiera kąpiel przy zastosowaniu określonego bodźca mechanicznego. Przy użyciu specjalnych aparatów typu „Tangentor”, „Aquavibron” lub innych stosuje się tzw. masaże podwodne. Przy użyciu aparatu typu „Tangentor” masaże wykonywane w specjalnych wannach pozwalają na stopniowanie bodźców mechanicznych. Masaż podwodny jest niezmiernie ważny po intensywnym treningu lub męczących zawodach. Można go stosować 2—3 razy w tygodniu.
Masaż przy użyciu aparatu „Aquavibron” może być stosowany jako automasaż w kąpieli. Jest on szczególnie przydatny przy masażu mniejszych grup mięśniowych, stawów kończyn górnych i dolnych, nie wymaga stosowania preparatów poślizgowych.
Masaż wirowy wykonywany jest w wodzie, którą wprowadza w ruch wirnik specjalnego aparatu. Praca wirnika powoduje działanie szeregu ciągłych bodźców o jednakowej sile, działających ogólnie rozluźniająco. Znane są aparaty do masażu wirowego na kończyny górne i dolne.
Masaż może być stosowany zarówno w środowisku wodnym jak również na sucho, głównie jako zabieg przyśpieszający wypoczynek po wysiłkach. Najbardziej rozpowszechniony jest masaż ręczny. Musi być przeprowadzony odpowiednią techniką, stosowany na odpowiednie grupy mięśni lub pojedyncze mięśnie. Rozróżniamy masaż klasyczny, segmentarny, punktowy, izometrycz-ny itp.
Masaż klasyczny polega na stosowaniu ustalonej z góry kolejności chwytów działających na całe ciało lub jego poszczególne części (masaż lokalny). Kierunek działania: do serca i do węzłów limfatycznych. Stosuje się najczęściej: głaskanie, rozcieranie, okle-pywanie, ugniatanie, wstrząsanie ewentualnie inne rodzaje technik.
Masaż segmentarny i punktowy — stosowany jest przez działanie odpowiednimi ruchami masażysty na obwodowy układ nerwowy, tzn. segmenty rdzenia, drogi nerwowe lub określone punkty motoryczne w mięśniach. Przez odpowiedni ucisk na te okolice uzyskuje się odległe reakcje w centralnym układzie nerwowym, które z kolei doprowadzają po serii zabiegów do pożądanych zmian na obwodzie. Obydwa rodzaje masażu mogą być wykonywane tylko przez specjalistów znających doskonale topografię i fizjologię układu nerwowego.
Masaż izometryczny stosowany jest na napiętych a nie na rozluźnionych mięśniach. Skurcz izometryczny w połączeniu z masażem współdziała w wyrabianiu siły dzięki dużemu wpływowi na rozrost włókien mięśniowych. Masaż izometryczny stosowany Jest również w rehabilitacji, np. przy zanikach czy niedowładach mięśni.
Wykorzystanie światła w procesie odnowy
Zgodnie z opinią fachowców granica między zabiegami odnawiającymi a leczniczymi (w lżejszych przypadkach) jest często płynna, stąd zachodzi potrzeba stosowania i znajomości kilku powszechnie stosowanych metod fizykoterapeutycznych, w których wykorzystuje się wpływ czynników elektrofizykochemicz-nych na ustrój człowieka. Światło jest, jak wiadomo, czynnikiem stymulującym czynności fizjologiczne i psychiczne człowieka, np. światło czerwone wzmaga pobudliwość, niebieskie uspokaja. Wśród wielu metod wykorzystujących czynniki fizykalne, elektrochemiczne, energię ultradźwiękową (prąd stały, zmienny, prądy diadynamiczne, wielkiej częstotliwości) najczęściej stosowane są w sporcie: nagrzewanie ciepłem suchym (termofor, poduszka elektryczna, lampa Sollux), parafinoterapia, naświetlanie promieniami ultrafioletowymi, diatermia krótkofalowa, okłady i zawijanie borowinowe.
Nagrzewanie lampą Sollux — stosuje się najlepiej w serii codziennych zabiegów przez 10—15 min przy dolegliwościach zmę-ezeniowo-gośćcowych, przeciążeniowych. Przy określonych przypadkach naświetlanie może trwać do 30 min, a nawet dłużej. Obsługa lampy Sollux jest dość prosta, ale należy zachować podstawowe zasady bezpieczeństwa określone instrukcją obsługi aparatu.
27