Rys, 5
żują zwiększoną aktywność, co zmusza organizm do korzystania z rezerw energetycznych. Można więc powiedzieć, że „praca interwałowa zbliża się do pracy ciągłej i tym też należy tłumaczyć obserwowany w tym treningu wzrost pojemności skurczowej serca jako jedną z cech wytrenowania, podobnie jak w treningu wytrzymałościowym” [26]. Skuteczność metody interwałowej zależy od wykorzystania jej właściwości dla zwiększenia pracy treningowej przy intensywnych wysiłkach.
Metoda interwałowa, stosowana w szerokim zakresie w treningu lekkoatletycznym i w innych dyscyplinach sportu, została od kilku lat wprowadzona do treningu w piłce nożnej. Trzeba stwierdzić, że przyjęła się bardzo szybko.
Charakteryzując pracę piłkarza w czasie gry wspomnieliśmy, że typowym zjawiskiem jest występowanie maksymalnych lub submaksymalnych obciążeń obok obciążeń średnich lub małych. W czasie badań nad intensywnością wysiłku podczas spotkania piłkarskiego zauważono następujące różnice między zawodnikami różnych kategorii [54]:
U zawodników najwyższej klasy maksymalny wysiłek podczas 90-minutowego spotkania trwa od kilku dziesiątych sekundy do kilku sekund, przeciętnie od 5 do 6 s (J. Palfai, M. Choutka). Wynika z tego, że w treningu piłkarza należy zwracać uwagę na przy-
gotowanie zawodników do dużych i ciągle powtarza jących się wysiłków o dużej intensywności, których czas nie powinien przekraczać 30—40 sekund. Należy zatem wprowadzać do treningu takie formy ćwiczeń, które spełniają ten warunek. Metoda interwałowa w zasadzie odpowiada tym wymaganiom.
Na podstawie badań i eksperymentów trenerzy węgierscy jako pierwsi podali konkretne dane dotyczące stosowania ćwiczeń metodą interwałową w treningu swoich piłkarzy. J. Palfai na konferencji trenerów w Lipsku i konferencji polskich trenerów w Warszawie podzielił się wynikami przeprowadzonych badań. M. in. okazało się, że po przebiegnięciu serii 5X20 m z 20-sekundo-wą przerwą między poszczególnymi biegami, zapotrzebowanie organizmu na odpoczynek wynosiło 50—55 s. Po przebiegnięciu serii 5X30 m z 25-sekundową przerwą zapotrzebowanie na odpoczynek wynosiło 65—70 s. U juniorów okres odpoczynku przedłużano o 50%.
W CSRS przeprowadzono podobne badania (Nawara) i uzyskano odpowiedź, w jaki sposób obciążenie 30-sekundowe z maksymalną Intensywnością wpływa na interwał odpoczynku. Okazało się, że charakter obciążenia nie decyduje o reakcji organizmu i że interwał odpoczynku u dobrze wytrenowanych zawodników trwa 70 90 s. Obydwa przykłady świadczą, że teoretyczne przypuszczenia co do czasu optymalnego odpoczynku zostały potwierdzone w praktyce. Czas obciążenia i jego intensywność należy więc odpowiednio dozować.
Można ogólnie wpływ treningu interwałowego na uzyskiwane wyniki określić następująco:
1. Krótkie, bardzo intensywne i szybko po sobie następujące obciążenia wpływają na rozwój mięśni kończyn dolnych (zasilanie l przygotowanie do procesów chemicznych określonych grup mięśniowych).
2. W wyniku takiej pracy dochodzi do bardziej ekonomicznego współdziałania mięśni i zwiększenia potencjalnych możliwości funkcji grup mięśniowych, czyli do rozwoju tzw. wytrzymałości.
3. Długotrwała, mała lub średnia intensywność wpływa na rozwój wytrzymałości ogólnej (rozwój funkcji układu oddechowego I krążenia).
Stosowanie metody interwałowej nie jest bynajmniej łatwe i wymaga odpowiedniego przygotowania teoretycznego. Dla orientacji podamy przykład schematu treningu stosowanego przez znanych niemieckich specjalistów od metody interwałowej, Roskamma i Reindella [36].
1. Obciążenia krótkotrwałe trwające 30—60 s na dystansie 200—400 m, przebieganym z maksymalną szybkością, rozwijają: 20% siły, 50% szybkości, 70% wytrzymałości mięśniowej, 30% wytrzymałości ogólnej.