0000037 (19)

w wodzie napotyka większe opory niż na powietrzu, co zmusza do zwiększonego zużycia tlenu.

Dodatkowy wpływ na pływającego wywiera temperatura wody. Ciało człowieka wytwarza w spoczynku około 50 kcal (209 kJ)/m²/godzinę, co warunkuje utrzymanie stałej temperatury ciała wobec strat ciepła do środowiska. Woda przewodzi ciepło dużo szybciej niż powietrze, w związku z czym utrata ciepła przez organizm zanurzony w wodzie jest znacznie większa niż w powietrzu o tej samej temperaturze. Wysiłki fizyczne przez zwiększenie produkcji ciepła zapobiegają, z jednej strony — obniżeniu temperatury ciała, a z drugiej — zwiększają przewodnictwo cieplne, przyspieszając straty ciepła. Istotna jest więe temperatura wody.

Reasumując wydaje się, że przy zachowaniu względów bezpieczeństwa — woda o głębokości 130—150 cm i temp. 25— 27°C — można korzystać z kąpieli wodnych mimo choroby wieńcowej lub przebytego zawału mięśnia sercowego, nie poleca się natomiast nurkowania.

Istotny będzie także sposób korzystania z kąpieli wodnej. Ważną rzeczą jest, by nie wchodzić do Wody bezpośrednio po jedzeniu (minimum 2 godziny), jak również wtedy, gdy czujemy się żle łub jesteśmy szczególnie zmęczeni.

Dlaczego nie wchodzić do wody po jedzeniu? (Zakaz ten odnosi się także do wykonywania innych większych wysiłków fizycznych.)

Po spożyciu posiłku przewód pokarmowy zostaje pobudzony do perystaltyki i wchłaniania. Następuje odruchowe rozszerzenie jego naczyń krwionośnych i względne przemieszczenie krwi do tego obszaru, co powoduje zmniejszenie ilości krwi krążącej w innych okolicach ciała, w tym także w krążeniu wieńcowym, które przy zmianach chorobowych wymaga dużego przepływu krwi w czasie wysiłku, aby podtrzymać obciążony pracą mięsień sercowy.

Wchodząc do wody nie robimy tego gwałtownie, ale powoli, by przyzwyczaić ciało do temperatury wody. Dobrze jest stanąć w płytkiej wodzie i przed zanurzeniem się natrzeć całe ciało, ustrzeże nas to przed gwałtowną reakcją naczyń krwionośnych na różnicę temperatury.

Narciarstwo składa się z kilku konkurencji, z których możemy polecić marsze i biegi na nartach w terenie płaskim. Są to konkurencje będące dobrymi środkami do utrzymania i zwiększenia ogólnej wydolności fizycznej. Nie możemy jednak reklamować z pewnych powodów innych konkurencji technicznych, takich jak bieg zjazdowy i slalom. Wysiłki w tych konkurencjach są dość krótkie, ale z uwagi na zmienność ukształtowania terenu odbywają się przy udziale wszystkich mięśni pracujących przy dużym napięciu, co stanowi poważne obciążenie dla organizmu. Dotyczy to także mięśni oddechowych, co upośledza czynność oddechową i utrudnia krążenie wieńcowe. Wydaje się jednak, że osoby, które uprzednio systematycznie i dobrze jeździły na nartach, mogą dalej w rozsądny sposób uprawiać ten sport, korzystając z wyciągów krzesełkowych, a nie zaczepowych i traktując zjazdy jedynie rekreacyjnie.

Wioślarstwo angażujące do pracy grupy dużych mięśni wymaga intensywnej, często izometrycznej pracy rąk, nóg, brzucha i grzbietu, co powoduje intensyfikację przemian ustrojowych na poziomie nie spotykanym w innych dyscyplinach sportowych i nie jest zalecane dla osób z chorobą wieńcową i po zawale serca.

Gimnastyka, ze względu na rozległą skalę zastosowań, została podzielona na następujące kierunki:

—    gimnastyka podstawowa,

—    sport gimnastyczny,

—    gimnastyka pomocniczo-specjalna,

—    gimnastyka lecznicza.

W centrum naszych zainteresowań znajdują się szczególnie dwa działy: gimnastyka podstawowa i gimnastyka lecznicza.

Gimnastyka podstawowa to powszechnie stosowane ćwiczenia, których celem jest wszechstronny rozwój organizmu (patrz s. 29).

Gimnastyka lecznicza składa się ze specjalnych ćwiczeń służących celom rehabilitacji, także rehabilitacji kardiologicznej. Cechą podstawową wszystkich ćwiczeń gimnastycznych jest przede wszystkim wszechstronność oraz możliwość dość precy-zyjnego dawkowania wysiłków. Wszechstronność dotyczy rodzaju skurczów/mięśniowych występujących w różnych ćwiczeniach, rozwijanych umiejętności ruchowych oraz cech takich, jak siła, szybkość, gibkość i wytrzymałość; to spowodowało zainteresowanie medycyny gimnastyką oraz wykorzystanie jej w celach leczniczych.

Praktyczne wskazówki dotyczące ćwiczeń fizycznych

Aby trening spełniał swe zadanie, musi być systematyczny, gdyż jego celem jest utrzymanie naszej sprawności fizycznej na określonym poziomie. Powinniśmy zwracać uwagę na każdą niespodziewaną i nagłą zmianę swojej wydolności fizycznej i informo-

75