CCF20130221036

zbocze). W miarę zagęszczania takiego ośrodka ki|l tarcia wewnętrznego rośnm.i (powyżej wartości kąta naturalnego usypu).

W gruntach spoistych oprócz tarcia wewnętrznego występuje spójność rzeczywistą^r gruntu. Dla ośrodka o stałej konsystencji oraz porowatości jest to wielkość stała, niczii j leżnaod wartości naprężeń ściskających. Rozróżnia się dwa rodzaje spójności:

1)    spójność rzeczywistą, nazywaną inaczej spójnością właściwą lub kohezją,

2)    spójność pozorną.

Spójność rzeczywistą mają tylko grunty spoiste. Występuje ona przede wszysl kim na skutek:

a)    wzajemnego przyciągania cząstek gruntu, które jest tym większe, im mnie) sze są cząstki gruntu,

b)    trwałego powiązania cząstek gruntu, które powstało podczas procesów Si dymentacyjnych.

Spójność pozorną mogą mieć zarówno grunty spoiste, jak i niespoiste drobno j ziarniste. Przyczyną występowania spójności pozornej jest obecność w gruncie wody włoskowatej, która oddziałuje dodatkowo na szkielet gruntowy.

Siły spójności rzeczywistej gruntów spoistych, oprócz uziarnienia, zależą od zawilgocenia gruntu, które wpływa przede wszystkim na wartość sił wzajemnego przyciągania cząstek gruntu. Im większa jest wilgotność gruntu spoistego, tym mniejsza jest spójność rzeczywista gruntu. W gruntach spoistych w stanie płynnym siły spójności są minimalne (c ~ 0). Ze względu na fakt, że wzajemne przyciąganie cząstek gruntu jest tym większe, im mniejsze są wymiary cząstek, grunty spoi.sk mają tym większą spójność rzeczywistą, im więcej znajduje się w nich cząslel iłowych. Natomiast wraz ze wzrostem ilości cząstek iłowych w gruncie malcji tarcie wewnętrzne, a tym samym i kąt tarcia wewnętrznego.

Przy badaniu gruntów spoistych słabo przepuszczalnych dla wody i szybkim wzroście obciążenia pionowego woda z porów gruntu nie zdąży odfiltrować przed ścięciem próbki, a prawie całe obciążenie przekazywane jest wówczas na wodv Dopiero podczas procesu konsolidacji próbki gruntu następuje odsączanie się wotl) z porów gruntu i stopniowe przekazywanie obciążeń na szkielet gruntowy.

Reasumując, wartości parametrów kąta tarcia i spójności gruntów spoistych w dużym stopniu są zależne od rodzaju gruntu, jego stanu, a także od warunków ścinania (metodyki badań). Próba bezpośredniego ścinania ma charakter technic/ ny, jako że w ścinanym przekroju nie ma równomiernego rozkładu naprężeń (stanu granicznego nie osiąga się jednocześnie na całej powierzchni ścięcia, a zaczyna się on rozwijać na krawędzi; wymiar powierzchni ścięcia nie jest stały, a ulega zmnicj szeniu w czasie badania; obserwowana eksperymentalnie powierzchnia ścięcia nid jest płaszczyzną). Ponadto w powszechnie stosowanych aparatach nie ma możll* wości pomiaru ciśnienia wody w porach. Stąd też stosowane są dokładniejsze nic tody pomiaru, z których najbardziej rozpowszechnioną jest próba trójosiowego ściskania.

■■Jpnr’---*■*»’ * ^'"1    -------✓ --    r

li |, im |u /oprowadzeniu.

I II / i llll (. ĆWICZENIA

limlitllli- przeprowadzamy na grunlach niespoislych i spoistych, struktura w obu , |wll m li może być naruszona lub nienaruszona. Celem uzyskania wartości kipa , tu wewnętrznego i kohezji należy przeprowadzić badanie przynajmniej dwóch ,, in | i ii-go samego gruntu przy różnych obciążeniach jednostkowych. Obeiążo-,, |inw inny być lak dobierane, aby warunki ścięcia próbki były maksymalnie zbli ,, Pu w ni linków pracy gruntu in situ.

I lindanie próbki gruntu o strukturze naruszonej u hlnsye/nyni aparacie bezpośredniego ścinania

liili |ii/i wspomniano powyżej, próbę bezpośredniego ścinania przeprowadza się , n u , « iii przyrządu zwanego aparatem bezpośredniego ścinania (rys. 9.4 i 9.5).

I< vs, 9.4. Przekrój skrzynki dwudzielnej z aparatu bezpośredniego ścinania: i iiln pionowa wywołana zawieszeniem ramy z obciążnikami, 2 - siła ścinająca wywołana

........ .......... śruby przesuwającej, 3 - dolna ramka skrzynki, 4 - górna ramka skrzynki,

filtry: dolny i górny, 6- śruby nastawcze, 7 - płytki oporowe, 8 - bibułka filtracyjna

71