DSC00149 (12)

-    zyskownością podmiotu

s jego wypłacalnością i płynnością środków

-    planami ekspansji rynkowej

-    stopniem wykorzystania potencjału produkcyjnego oraz możliwościami marketingowymi.

Pracownicy - są zainteresowani zyskownością i wypłacalnością podmiotu:

1.    jako właściciele - akcjonariat pracowniczy lub

2.    jako wyłącznie zatrudnieni w danej firmie, co oznacza zainteresowanie:

I udziałem płac w kosztach

I relacjami płac i wynagrodzeń w branży lub innych działach gospodarki

-    stabilnością firmy na rynku

-    jej wypłacalnością i zyskownością

Zarząd - wykorzystuje dane finansowe o podmiocie:

-    w ocenie efektywności podejmowanych decyzji gospodarczych

-    w planowaniu i kontroli - w zarządzaniu podmiotem

Powyższe charakterystyki potrzeb informacyjnych użytkowników sprawozdań finansowych są ogólnie znane i szeroko opisywane we współczesnej literaturze przedmiotu²¹. Przytoczenie ich w tym momencie jest niezbędne jedynie w celu wskazania i uzmysłowienia sobie faktu, iż w obszarze zainteresowań każdego użytkownika pojawiają się informacje finansowe o płynności środków podmiotu i jego wypłacalności.

Zakres i szczegółowość tych informacji zależy w dużym stopniu od charakteru horyzontu czasowego podejmowanych decyzji, jak również od zmienności otoczenia, stopnia niepewności, towarzyszącej działaniom gospodarczym oraz wielu innych, specyficznych czynników.

Powszechnie wiadomo, że bilans oraz rachunek zysków i strat nie dostarczają pełnej informacji o dokonaniach podmiotu, a przede wszystkim nie generują jasnej informacji o charakterze i kierunkach przepływu środków pieniężnych, stanowiącego podstawowy atrybut płynności i wypłacalności podmiotu.

2) Por. m. in.: A. Jarugowa i zespół, Rachunkowość finansowa, RAF1B, Łódź 1995;

1.3. Rachunek przepływu środków pieniężnych, jako wypełnienie luki informacyjnej w sprawozdaniach finansowych.

W krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej od wielu lat sporządza się i dyskutuje przydatność informacyjną sprawozdań z przepływów.

W wyniku ewolucji potrzeb informacyjnych ukształtowały się dwa, niezależne podejścia do przepływów:

- podejście typu „funds-flow” czyli funduszowe ujęcie przepływów oraz 1 podejście typu „cash flow” czyli kasowe (pieniężne) ujęcie przepływów.

Sprawozdania pokazujące zmiany w kapitale pracującym, czyli ujęcie funduszowe zaczęto sporządzać w latach dwudziestych naszego stulecia.

Rachunek przepływów finansowych był dominującym tematem dyskusji na łamach literatury rachunkowości w latach 50-tych i 60-tych, z wyraźnym 7a7nari7eniem dominacji sporu o kontrowersyjność pojęcia „fundusze”.

Rachunek przepływów finansowych znany jest również pod nazwą: „Sprawozdanie ze zmian w sytuacji finansowej” lub „Sprawozdanie ze źródeł i wykorzystania funduszy” (są to sprawozdania w ujęciu Funds flow, a różnice dotyczą głównie formy prezentacji).

Podstawowym celem sporządzania i prezentowania sprawozdania z przepływów funduszy jest pokazanie, w jaki sposób finansowane były działania gospodarcze podmiotu w okresie sprawozdawczym, w jaki sposób posiadane zasoby finansowe zostały wykorzystane. Sprawozdanie takie powinno wskazywać na sposoby wykorzystania każdej nadwyżki płynnych środków oraz nieprawidłowości w zasadach pozyskiwania środków i ich wykorzystania, biorąc pod uwagę różny horyzont czasowy, a więc rozróżniając krótki okres od działań długoterminowych.

Wydaje się, że rachunek przepływów finansowych w opisanym wyżej ujęciu nie jest sprawozdaniem w pełni zaspokajającym potrzeby informacyjne użytkowników. W kręgach profesjonalnych rachunkowości wciąż toczy się na ten temat debata, w której nie osiągnięto, jak dotychczas kon-censusu. Sprawozdanie z przepływów funduszy raczej uzgadniało i potwierdzało różnice między bilansem początkowym i końcowym, niż dostarczało dodatkowych informacji. Generalnie nie dziwi więc fakt przesunięcia punktu ciężkości w sprawozdaniach finansowych krajów Europy Zachodniej i USA z konwencjonalnych sprawozdań, bilansu i rachunku zysków i strat, na sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych. Szerokie wykorzystanie w praktyce metody pośredniej

13