DSC00169 (24)

222    Epoka dziesiąta cji staną się powszechnie znane, będzie się już można nie obawiać, iż popełni się błędy, które doprowadziły wiele takich towarzystw do upadku.

[Podamy również inne środki, które zapewnią równość, nie pozwolą bowiem, aby kredyt nadal był wyłącznym niemal przywilejem wielkich fortun, bądź udzielając mu równocześnie innych podstaw, równie solidnych, bądź uniezależniając bardziej postępy przemysłu i ożywienie stosunków handlowych od wielkich kapitalistów; również i te środki zawdzięczać będziemy zastosowaniu rachunku.]

Jednaki poziom wykształcenia, który mamy nadzieję osiągnąć i który powinien nam wystarczyć, to taki, który wykluczy wszelką zależność, czy to przymusową, czy dobrowolną. Wykażemy, że obecny poziom ludzkiej wiedzy pozwala stosunkowo łatwo ten cel osiągnąć nawet tym, którzy w okresie swego dzieciństwa mogą poświęcić nauce zaledwie kilka lat, później zaś jedynie parę godzin dziennie. Przedstawimy, jak przy właściwym doborze zarówno wiadomości, jak metod nauczania, można przekazać masom ludowym wiedzę potrzebną każdemu człowiekowi w gospodarstwie domowym, w kierowaniu swymi sprawami, wiedzę, dzięki której będzie swobodnie rozwijał swoje umiejętności fachowe i uzdolnienia, poznawał prawa, bronił ich oraz z nich korzystał, uświadomi sobie swoje obowiązki i będzie je dobrze wypełniał, własnym rozumem osądzi własne i cudze czyny, nie będzie mu obce żadne wzniosłe i subtelne uczucie, tak zaszczytne dla natury człowieka, nie będzie ślepo zależeć od ludzi, którym byłby zmuszony powierzyć troskę o swoje sprawy czy prawa, sam bę-