Starzenie się organizmu jest procesem niezmiernie złożonym. Zmian? woma
zarówno w komórkach, jak i w substancji międzykomórkowej, co prowadzi 4o poaenammwi sprawności czynnościowej tkanek i narządów. To z kolei wywołuje nhani t bcmeMaam organizmu i staje się przyczyną pojawiania się dalszych uszkodzeń komórnk i komórkowej. W tych warunkach trudno jest ustalić, które zmiany mają charakter ruenmw i które są tylko następstwem zmian zaistniałych poprzednia Dlatego tez duży poMęp » raimmto geronto logicznych. ze względu na uproszczenie układu doświadczalnego, nwv ón w* u róa — że komórki wyodrębnione z organizmu starzeją się w hodowli. Umożliwiło aa ^n+sammm poziomie komórkowym różnych hipotez dotyczących starzenia się. przy zachcwasrc MKd warunków środowiska.
Metodyczne podstawy badań
Dla ułatwienia zrozumienia sposobu w jaki przeprowadzano badania opisane w tym --zózak. konieczne jest podanie kilku informacji o metodyce hodowli komórek. Jako model dos& adczakw zostaną omówione łatwe do założenia hodowle fibroblastów. Można je uzyskać uncapi mak fragmenty jakiegoś narządu (np. skóry) w odpowiedniej pożywce. Bo k:'Xuóitemacm godzinach na obwodzie ekspłantaiu pojawiają się wywędrowującc z niego komórki. Komórki ie. będące w większości fibroblastami. dzielą się mitotycznie i hodowla ulega powiększeniu Pm zakładaniu hodowli korzystniejsze jest jednak wstępne rozproszenie tkanki na pojethneze komórki lub mewidkie ich grupy za pomocą enzymów proteolitycznych, takich jak kolagcnaafafe gypiym Pozwala to uzyskać większą ilość materiału wyjściowego i przyspieszą proliferacje komórek, które me muszą ..tracić czasu" na wywędrowywanie z eksplantatu.
Ilodowk przeważnie zakłada się w plastykowych, płaskodennych butelkach lub płyikadi Bitego. W początkowym okresie rozwoju metod hodowli komórek jako pożywki używano mcm surowicy i wyciągu sporządzanego z tkanek zarodkowych. Obecnie powszechnie moje mę podłoża sztuczne, zawierające sole mineralne, aminokwasy, witaminy, węglowodan; ad Wąhańf podkuły wymaga dodatku surowicy, jako źródła polipcptydowych czynników wzrostu bmeg również podłoża wzbogacone czynnikami wzrostu (czynnik wzrostu fibroblastów. czyn-tnk wzrwsru naskórka, insuhnopodobne czynniki wzrostu, itd.) umożliwiające hodowlę komórek ker dodatku surowicy.
Hodowla założona z tkanek pobranych bezpośrednio z organizmu nazywana jest hodowli gtimm Po per * cym przeniesieniu komórek do innego naczynia, czyli po pierwszym pasata. maytkaęt mc tamę komórkową, która po pewnej, arbitralnie ustalonej liczbie pasaży staje mc mmśamą Imu komórkową. Komórki oddziela się od podłoża, na którym rosną za pomocą emymśm pMtdayca^li. np. trypsyny lub czynników wiążących jony wapnia (EDTAk' ^
Las komórkowe, nawet wyprowadzone z tego samego materiału wyjściowego, nogi mmamtt rtok mc wkuci w ościami w zależności od warunków hodowli. Ogólnie rozróżnia mc Imr kętmśtśmt i l—e heteropkudalne. Linia diploidałna ma co najmniej 75ł komórek (uMakmc nkrnhei • tanofypse takim samym, jak prawidłowe komórki somatyczne gatunku, z katorga +ypmmmśmm hodowlę Komórki diploidalne są w stanie rosnąć w hodowli tylko przez ogffto esom cm Lane htaerophwdalnr. w których mniej mi 75% komórek ma dipłoidalną babć ctoanmaanmów rosną w hodow li przez praktycznie nieograniczony czas (są nieśmiertelnek Lmc tamemgóaóHaą mogą tworzyć komórki metumorogeme łub tumorogenne. tj. takie, które pa