Jednym z najważniejszych jej celów jesi ułatwienie nieszkodliwego przepływu wody. Toteż regulacja rzek zajmuje sic; głównie korytem rzecznym, jego kształtem w przekroju podłużnym i poprzecznym, liniami koryta i brzegów w układzie poziomym, stanami i objętością przepływów oraz. ruchem rumowiska w korycie Regulacja rzek obejmuje również obudowę potoków górskich i ochronę przeciwpowodziową ( obwałowanie rzek i budowę zbiorników retencyjnych ). W praktyce możemy się spotkać z trzema rodzajami rcgulaąji:
1) regulacją potoku górskiego,
2) regulacja rzeki górskiej ora/
3) regulacją rzeki nizinnej.
Rzeki w stunic dzikim są silnie scipcnlynujące ( meandrujące ). Są pełne mielizn, odsypisk, wędrujących lawie i wysp. Dzielą się nieraz na liczne ramiona. Mają najczęściej zbyt dużą szerokość koryta, znacznie przekraczającą nową, projektowaną szerokość regulacyjną Przez regulację staramy się zmienić dotychczasowy bieg rzeki, wyznaczyć jej nową trasę, Iz.w. tratę rogulacyjnti. W miarę możliwości należy dążyć do tego, aby trasa regulacyjna opierała sic
0 istniejące brzegi rzeki. Koryta wzdłuż nowej trasy regulacyjnej ujmuje się za pomocą budowli regulacyjnych.
Aby budowle regulacyjne mogły sprostać swym zadaniom, powinny być odporne na działanie wody, mieć odpowiednią wysokość
1 przekroje oraz powinny być właściwie rozmieszczone w układzie poziomym rzeki.
Dla nadania rzece projektowanego kształtu koryta wykonuje się najczęściej budowle ograniczające koryto z boków. Budowlami takimi są tamy regulacyjne.
Po idi wykonaniu następuje kształtowanie przekrojów poprzecznych rzeki oraz wyrównanie spadku w przekroju podłużnym pod wpływem siły wody w rzece.
Na rzekach silnie meandrujących, o zbyt ostrych zakolach i serpentynach często prostuje się bieg przez wykonanie przekopu. Skracają one naturalną długość rzeki I przez to zwiększają spodek zwierciadła wody.
- nowa trasa regulacyjna na lukach wklęsłych powinna opierać się o brzeg stały (naturalny),
i trasa stanowi krzywiznę o ciągłej zmienności p a |,
• promień trasy regulacyjnej 4,5 6 Br wyjątkowo 3,5 - 9 Br,
- na rzekach górskich mogą hyć odcinki prosie o długości 2-3 Br,
I na rzekach nizinnych unikamy odcinków prostych,
parabolę kwadratową yl 2 Q x,
sinusoidę,
radioidę,
spiralę archiinedcsu, kmnhdtBłf,