332
8. Projektowanie procesu technologicznego części klasy wat
Jednym z najważniejszych czynników decydujących o dobrej jakości gwintu wykonanego metodą obróbki plastycznej jest poprawny dobór oraz właściwe przygotowanie materiału wejściowego.
Wykonanie otworów poprzecznych jest operacją w zasadzie bardzo prostą i nie wymagającą omówienia. Dotyczyć ona może tylko wykonania otworów poprzecznych, a nie osiowych, gdyż te ostatnie zlikwidowałyby istniejące nakiełki, co nie może nastąpić przed zakończeniem obróbki wykańczającej.
W zależności od wielkości produkcji wiercenie tych otworów wykonuje się po ustaleniu przedmiotu w uchwycie i wówczas narzędzie prowadzi się w tulejkach wiertarskich albo bez uchwytu, ale wówczas operację tę musi poprzedzać operacja trasowania.
Wały z krótkimi otworami osiowymi zalicza się, z punktu widzenia technologii, do wałów pełnych. Wały takie są raczej konstrukcjami nietechnologicznymi, co wynika z przedstawionego procesu ramowego, gdyż operację wykonania otworu osiowego trzeba umieścić na końcu procesu, po obróbce wykańczającej powierzchni zewnętrznych i po kontroli jakości. Przyczyną tego jest zlikwidowanie nakiełka przy wykonaniu otworu. Proces musi więc przebiegać w taki sposób: najpierw obrabia się w kłach cały wał, wykonuje operację kontroli jakości, a dopiero potem można wykonać otwór. Wskutek tego operacja wykonania otworu jest kłopotliwa, gdyż trzeba chronić dokładnie obrobione powierzchnie zewnętrzne. Obróbkę otworu można wykonywać na tokarce (w produkcji jednostkowej i małoseryjnej) lub też na wiertarce (w produkcji seryjnej), stosując specjalny uchwyt.
Analizując powyższy proces ramowy wału stopniowanego bez obróbki cieplnej, należy jeszcze podkreślić, że jest to pewnego rodzaju przepis na opracowanie procesu w konkretnym przypadku. W technologii istnieje zbyt wiele czynników wpływających na proces, ażeby można było powiedzieć, że należy postępować tylko tak, a nie inaczej. Nieraz dwa lub trzy punkty procesu ramowego muszą być łączone w jedną operację, a kiedy indziej jeden punkt musi być podzielony na dwie lub więcej operacji. Nie zawsze również będzie obowiązywała taka kolejność operacji, jaką podano w procesie ramowym. Są pewne punkty procesu ramowego, których nie wolno przestawiać, ale są również i takie, których kolejność jest zupełnie dowolna.