DSC00686 (14)

Prymat społecznych obiekty w (nacji życia codzienny może zostać subiektywnie uznany tylko pod warun^{1 2} kłem, te nieustannie chronię one jednostki; pra#d strachem. Na poziomie znaczenia osłonę przed .itru. Chem stanowi porządek instytucjonalny. Zatem po² paść w anomii; znaczy pozbawić się tej osłony orij² wystawić się samotnie na ataki majaków aennyea Ponieważ paniczny strach przed samotnością jest prawdopodobnie dany wraz r konstytucyjnym uspo² łecznieniem człowieka, przejawia się on w niezdolno² ści ludzi do utrzymania znaczącego istnienia pott uporządkowanym społeczeństwem. l^Tniwersum 8yiB-boHczne osłania jednostkę jtkć ostatecznym sin² chem, zapewniając ochronnym strukturom porządku instytucjonalnego ostateczne uprawomocnienie.² Niemal to samo mokną powiedzieć o s|K)łecttt$fp (w porównaniu z rozważanym dotąd jednostkowy^) znaczeniu uniwersów symbolicznych. Są one, podobnie jak to było w przypadku jednostkowego łyda, osłaniającymi sklepieniami. Wyznaczają również rzeczywistość społeczną; to znaczy ustanawiają granice tego, co jest ważne ze względu na interakcją społeczną. Krańcową możliwością, do której zbliżają się niekiedy społeczeństwa prymitywna jest definicja głosząca, że wszystko jest rzeczywistością 'społeczną; w terminach społecznych ujmuje się nawet materię nieorganiczną. Węższe i bardziej powszechne określenie obejmuje wyłącznie świat organiczny' i zwierzęcy. Uniwersum symboliczne przypisuje różnym zjawiskom rangę w hierarchii bytów, definiując zakres tęgo, co w obrębie tej hierarchii ma charakter społeczny.⁷² Oczywiście takie rangi przypisuje się również różnym typom ludzi i zdarza się często, że rozległe kategorie takich typów (niekiedy każ-

tly, kto nit należy do danej zbiorowości) są definiowane jako inne lub mniej ludzkie. Znajduje to pow-szechnio wyraz w Języku (w przypadkach krańcowych zdarza się, żo nazwa zbiorowości jest równoważna nazwie „ludzie"). Nierzadko spotykamy się i tym w społeczeństwach cywilizowanych. Tak na przykład, uniwcrsum symboliczne tradycyjnych Indii przypisało niższym kastom status, który był bliższy statusowi zwierząt niż statusowi kast wyższych (zabieg, który został ostatecznie uprawomocniony w teorii karma-samsara, obejmującej wszystkie byty, zarówno ludzkie, jak i inne). Całkiem też niedawno, bo w czasie hiszpańskiego podboju Ameryki, Hiszpanie zdolni byli uznać Indian za istoty należące do innego gatunku (ten zabieg został uprawomocniony w sposób mniej pełny dzięki teorii, która „dowiodła", że Indianie nie mogli pochodzić od Adama i Ewy).

Uniwersum symboliczne porządkuje również historię. Umiejscawia ono wszystkie zdarzenia zbiorowe w spójnej całości, która obejmuje przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. W odniesieniu do przeszłości ustanawia ono „pamięć", która w obrębie danej zbiorowości jest wspólna dla wszystkich jednostek poddanych socjalizacji⁷⁷ W stosunku do przyszłości ustanawia wspólny układ odniesienia w celu przewidywania jednostkowych działań. Tak więc uniwersum symboliczne wiąże ludzi z ich przodkami i potomkami w znaczącą całość,⁷* pozwalając na przekroczenie skończoności jednostkowego istnienia 1 nadając znaczenie śmierci jednostki. Wszyscy członkowie społeczeństwa mogą w rezultacie pojmować samych

»* w sprawie pamięci zbiorowej aob. Maurice Holbwacha, I społeczne ramy pamięci, PWN, Warszawa INI. Teorię pamięci I wyłożył także Halbwacba w pracach: La mćmoirs coUectwt [ (1080) oraz w La topopraphle Mpendalre det Evangiln tn Terra I Salnie (1M1).

I ⁿ Pojęcia „przodków" (predeceeeore) 1 „potomków" (tucce-| wore) pochodzą od Schulza.

1

»SkoRTitmle z niektórych ujft zagadnienie niepokoju" (Ang•²)» )&kle znajdujemy w filozofii egzystencjalnej, H na umieszczenie Durkbebna analizy anomii w «    ■

pologleznym układzie odnleetesle.    '    ■ B;

2

CUnde l4vl'6tranm, op. dt.