DSC00838

ANNA. NASALSKa

rysuje się w świadomości czytelniczej „obraz autora”, hipostaza osobowości wynikająca z dzieła i wyrażająca się poprzez jego elementy.

Wyinterpretowywane z tekstów biografie poprzez akcentowanie rysów typowych ujawniają swój wy. miar pokoleniowy, świadcząc o wspólnocie osobowościowej i losowej jednostek tworzących epokę. Niezależnie od intencji twórców funkcjonują w wyobraźni odbiorcy literackie wizerunki pisarzy, wyznaczane przez specyficzne przeżycia pokoleniowe: Bratnego, Czeszki, Brauna, Zalewskiego, Konwickiego, Macha.

Na jednym biegunie znajduje się tu proza akcentująca konkretne, jednostkowe doświadczenia i budująca wiedzę o człowieku ze szczegółów jego historycznego i społecznego bytowania. Drugi, przeciwległy — skupia utwory o ambicjach uchwycenia ogólnej formuły ludzkich doświadczeń. Historia dojrzewania i wewnętrznego rozwoju człowieka w Pięknej chorobie Jastruna, Motylu J. J. Szczepańskiego czy Zmierzchu świata Odojewskiego pomniejsza wagę elementów autobiografii na rzecz ujęć symbolicznych, parabolicznych, bliższych poezji niż prozie narracyjnej. Unieważnieniu ulega motywacja psychologiczna, zaciera się obraz środowiska, piętno czasu historycznego, fabuła obywa się bez akcji zastąpionej muzyczną kompozycją sytuacji, nastrojów, kojarzących się w umyśle narratora refleksji, wspomnień, przeczuć.

Taki poetycki sposób istnienia „rzeczywistości przeżytej”, odnajdywany w twórczości Konwickiego, Macha, Odojewskiego czy Nowaka wynika u wymienionych pisarzy z przywoływania regionów biografii, utraconych nie tylko w porządku czasowym, ale i przestrzennym. Wileńszczyzna Konwickiego, wschodnia