28 Rachunkowość w systemie zarządzania
Jeżeli rozwiązujący problem decyzyjny dysponuje niepełnymi informacjami, a więc występuje tyzyko, to może on zastosować teorię gier.
Jak widać, modele decyzyjne niezależnie od rodzaju, pozwaląją dokonywU wyborów decyzyjnych dzięki określeniu pewnych wielkości, pod warunktóW jednak dysponowania innymi wielkościami, które charakteryzują funkcjomwffićl obiektu gospodarczego6. Wielkościami tymi są informacje. Od ich jakości i; realno1 ści zależy trafność i optymalność wyborów decyzyjnych.
Przedstawione typy modeli decyzyjnych będą stosowane do rozwiązywał konkretnych problemów decyzyjnych w dalszych rozdziałach pracy; 1
Efektywność rachunkowości jako systemu informacji zależy od wykorzyaH nia dostarczanych przez nią informacji. Wymaga to dostosowania ich do potrzeb formacyjnych. Analiza potrzeb musi więc poprzedzać wyznaczenie zbiorów W011! macji, które określonym odbiorcom powinna dostarczać rachunkowość. W tym' ce^ lu jest wyodrębniany system rachunkowości zarządczej zorientowany fla odbiordjM wewnętrznych.
Potrzeby informacyjne są pochodną problemów decyzyjnych poszczegH nych ogniw zarządzania. Lokalizacja kompetencji decyzyjnych jest ściśle związll na ze strukturą systemu zarządzania daną firmą (zob. podrozdział 1.1). Jak już wspomniano, tradycyjnie wyodrębnia się szczeble (poziomy) zarządzania stratśd gicznego, taktycznego i operacyjnego. Dwa pierwsze szczeble, lokowane najwyżej1 w hierarchii systemu zarządzania, obejmują pracowników spełniających funkcję! kierownicze i podejmujących decyzje, które wyznaczają politykę systemu gospel darczego (kierunki i cele, sposoby ich osiągania). Poziom operacyjnego zarządził nia łączy się z wykonawstwem. Podejmowane decyzje mają zapewnić realizacji bieżących zadań.
Na każdym z poziomów zarządzania występują ogniwa decyzyjne, których! wyłonienie ułatwia konkretyzację potrzeb informacyjnych. Ogniwa decyzyjne 'był konują bowiem określone funkcje przedmiotowe, wynikające z przydzielonymi im zadań.
Badanie potrzeb informacyjnych zarządzania obejmuje następujące działał nia (zob. rysunek 1.6):
• sformułowanie celu głównego i jego podział na zadania (cele cząstkowejflH
• przypisanie zadań określonym ogniwom decyzyjnym,
• wytypowanie sytuacji decyzyjnych i związanych z nimi problemów decyzyjni nych,
Rysunek 1.6. Potrzeby Informacyjne a Informacje
' • sformułowanie wariantów decyzyjnych dla poszczególnych problemów i kry
teriów wyboru optymalnego rozwiązania,
• określenie potrzeb informacyjnych (obiektywnych, subiektywnych, diagnostycznych, prognostycznych) dla problemów decyzyjnych.
Rozpatrując potrzeby informacyjne, można zauważyć, że odznaczają się one pewnymi wspólnymi cechami, co pozwala wyodrębnić następujące ich typy:
E. Nowak, Decyzyjne rachunki kosztów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 13.1