DSC00959

XLIV TEORIA TEATRU

Teatr dzisiejszy — grzmiał Witkacy — robi wrażenie czegJ)    _t

beznadziejnie zakorkowanego, co jedynie może być odetkaJ|r*7■ • ^K‘ przez wprowadzenie tego, co nazwaliśmv fantastycznością ptJProdne i caikoA chologii i działania. Psychologia bowiem postaci i ich dziali nia muszą być pretekstem dla czystego następstwa wypadkóM

Istnieje je Witkacego. Z'

VłlUU*i tjiłliU V ŁUj OiUy vlC|£av/9v>    a    rtfil plSclXZct W

o życiowych związkacl^ni^był^t^zmora^po^które^iśnij\yitk

niem powstawałaby konstrukcja sztuki¹*.

możliwe jest p< rzekoj formacji psych

wyobrazić w

Odrzuciwszy żądanie prawdopodobieństwa! mej prawdy psychologicznej, Witkacy odrzuca również' -    ..    ..

jako zbędne, dotychczasowe kategorie estetyczne i lite| jjJJJfwpowią rackie. Pragnie

czeniu w powią

Zarazem d płaczu, życiowego komismi gramowym,

teatru poza pojęciami śmiechu |    _    _w

lub tragizmu, teatru czystego, pozbawionego kłamstwa, a dziwi ęgym _w wynn

nego jak sen, w którym przez wypadki niczym życiowo nid Bariom sDra

■ potworne, prześwieJ ,.___. Tl

usprawiedliwione, śmieszne, wzniosłe czyTJWWBH!§^HWII!l ..    .

całoby łagodne, niezmienne, z Nieskończoności promieniujące ^Widzenia zyc] światło Wiecznej Tajemnicy Istnienia¹⁹.    ^formację dla

Radykalizm Witkiewiczowskiego programu nie maj sobie równych. Zapewne, Witkacy powoływał się nie-f    .

raz na fantastykę Wyspiańskiego i Micińskiego. JeJ[ ^e % ^ groteskowy humor i niszcząca złośliwość przypominaj®|7^na _ni;u._am nieco teatralne przedsięwzięcia Alfreda Jarry’ego (Ubtl    •

król) i francuskich nadrealistów (zwłaszcza Vitraca)^^HrV^" Niezwykłość zdarzeń i rozlubowanie w okropności ko-| . =J| jarzą się wreszcie z niemieckim ekspres jonizmeml Wszystkie porównania okazują się jednak szybko ku- widzi lawę. Od Wyspiańskiego różni Witkiewicza dowcip i zu-J J    .

pełna odmienność problematyki. Od Jarry*ego — me-l    _ocz

tafizyczna ambicja, którą przypisywał sztuce. Od eks-    j_r ^

presjonistów — zmysł parodii i swobodne, ludyczrtL „    ^

igranie postaciami i fabułami. Tak więc zarówno pro-f~-ll_____L_

-—--i i * nfm, s. a

« NFM, ś. 279. » NFM, s. 306.

| NFM, si 2 | DU i 30.