5. Porównaj formę i konstrukcję greckiego teatru i rzymskiego amfiteatru. Teatr grecki: jego formy ukształtowały się do IV w. p.n.e. Widownia opierała się o naturalne zbocze terenu, miała dość znaczne wymiary (średnica do 150m) i nie była nigdy przekrywana. Miejsca do siedzenia założone na półkolach układano z kamiennych stopni, środek teatru stanowiło okrągłe miejsce dla chóru - orchestra, za którą znajdowała się przestrzeń dla aktorów - skene. Tłem dla sceny i zamknięciem układu teatru był budynek z salami dla aktorów.
Amfiteatr rzymski: był budowlą naziemną o planie eliptycznym i wysokich murach. Wokół owalnej areny wznosiły się zamknięte pierścienie miejsc dla widzów. Przestrzeń pod siedzeniami wykorzystano na korytarze, schody, magazyny. Wszystkie te pomieszczenia spiętrzone na kilku poziomach przekryte były sklepieniami. Arena miała często urządzenia do zalania jej wodą (bitwy morskie). Największym amfiteatr - Colosseum w Rzymie na 50tys. widzów. Widownia podzielona była na 3 poziomy, elewacja na 4. Budowla robi wrażenie ażurowej i lekkiej dzięki układowi arkad przedzielonych kolumnami. Zastosowano tu typowe piętrzenie porządków architektonicznych. Kolejno od dołu: cienkie kolumny rzymsko-doryckie, dalej jońskie, dalej korynckie, później pilastry korynckie. Ponad 4-tą kondygnacją maszty do rozpinania tkanin chroniących publiczność przed słońcem.
Mosty - z drewna na palach, później kamienne filary + drewniany pomost, jeszcze później kamienne łukowe wg. wspólnego wzorca (1 lub wiele półkolistych łuków). Rzymskie mosty były przeprojektowane, dlatego korzystamy z nich do dziś.
Akwedukty - pierwsze były w Mezopotamii, ale rzymskie były dużo większe. Dawały dużo wody (przeciętny rzymianin zużywał tyle samo wody co teraz). Akwedukty działały grawitacyjnie, (przewody, tunele, arkady). Arkady (najbardziej widoczne) - filary + półkola, z kamienia lub cegły (do 30 m wysokości).
Drogi - pierwsza - Via Appia (300r. p.n.e. 180 km). Początkowo brukowane tylko w miastach (największy ruch). Umożliwiały transport wojska (bruk), zwykle z miękkim poboczem dla pojazdów zwierzęcych.
© by sorevell '08
7