DSC01257

wybuchu rewolucji kandydaci na carskich oficerów zostali ewakuowani do Władywostoku. Wyjazd ten oznaczał rozłąkę z ojcem, która miała okazać się ostateczna. Po kilku miesiącach dwunastoletni chłopak uciekł z Korpusu i przedostał się przez kraj ogarnięty chaosem rewolucji i wojny domowej aż do Charbina w Mandżurii, gdzie spodziewał się znaleźć przyjaciela swego ojca. Nie zastał go tam, ale trafił pod opiekę licznej kolonii polskiej i w 1920 roku zaczął uczęszczać do polskiego gimnazjum. Wtedy dopiero naprawdę wrósł w polszczyznę. Wychowany w Rosji, syn poddanego niemieckiego, którego ojciec trochę tylko mówił po polsku, a matka wcale, podjął decyzję, o której tak będzie mówił jako człowiek sześćdziesięcioletni:

„Sprawa wygląda paradoksalnie, bo zazwyczaj naprzód się jest Polakiem, a potem ewentualnie — pisarzem polskim. Ze mną było na odwrót: mając piętnaście lat powiedziałem sobie, że zostanę pisarzem polskim. A więc stałem się Polakiem, aby być pisarzem polskim. W wieku lat piętnastu, po przeczytaniu Faraona, Quo vadis i kilku jeszcze powieści historycznych, dokonałem wyboru w dalekim Char-binie: zdecydowałem się, że wyjadę do Polski, a nie do swojej rodziny w ZSRR.” ¹

Wyjechał w tę podróż po maturze, już bez nadziei na spotkanie z ojcem, który zmarł parę miesięcy wcześniej. Przyjazd do Lwowa był konsekwencją podjętej w Charbinie decyzji. Parnicki zapisał się na Uniwersytet Jana Kazimierza, by na polonistyce studiować twórczość Słowackiego pod kierunkiem najwybitniejszego wówczas znawcy, profesora Juliusza Kleinera. Jest rok 1928, Kleiner ukończył niedawno ostatni tom monografii poświęconej mistycznej twórczości autora Króla-Ducha. Właśnie wówczas słuchaczem profesora był absolwent char-bdńskiego gimnazjum, przeżywający okres najwyższej młodzieńczej chłonności umysłu. Po czterdziestu prawie latach, po przewędrowaniu połowy świata, mając za sobą drugą wojnę światową i spędziwszy wiele lat na obczyźnie, po przeciwnej stronie globu, dawny seminarzysta Kleinera napisze swego Króla-Ducha: Nową baśń. Kiedy sobie to uświadomimy, trudno się oprzeć myśli, że niesłychanie głębokie zżycie z poezją Słowackiego, którego świadectwem jest cała twórczość Parnickiego, musiało dokonać się jeszcze wówczas, w okresie studiów lwowskich. Parnicki uczęszczał także na anglistykę i orientalistykę, ale wkrótce porzucił studia dla pracy literackiej i publicystycznej. Pisał głównie o literaturze rosyjskiej i o powieści historycznej, rozpoczął też twórczość oryginalną.

„Lwowski Kurier Poranny” drukował w latach 1929—30 odcinkową powieść sensacyjno-

13

1

Łamigłówki historii. Z Teodorem Parnickim rozmawia Krystyna Nastulanka, „Polityka” 1968, nr 9.