DSC01424 (5)

nic wykazuje, oświeca rozum i dostarcza mu przedmiotu, ale nie przesłanek dowodu. Wiara nie Jest argumentem w rozumowaniu Augustyna. Prawdy swych wniosków filozoficznych nie opiera on na fakcie, że zostały wyciągnięte z Objawienia. Filozofia, która I chce być prawdziwą przyjaciółką mądrości. Jest zrozumieniem I wiary, ale to zrozumienie dokonuje się na drodze samodzielnego działania umysłu.

H. i.

5. Zasady augustyńskiego dowodu na istnienie Boga

Dowód Istnienia Boga, rozwinięty w drugiej księdze O wolnej woli, podaje później Augustyn w skróceniu w Wyznaniach:

„Poszukując zaś, skąd pochodziło, że mogłem oceniać piękność ciał, czy to niebieskich, czy to ziemskich, co mi było przewodnikiem w sądzeniu o rzeczach zmiennych 1 w tym wyrokowaniu, te to powinno być tak, a nie inaczej, poszukując, mówię, źródła sądu takowego, znalazłem niezmienną i prawdziwą wieczność Prawdy, panującą nad zmienną myślą moją.

I tak stopniowo przechodząc od ciał do czującej przez ciało duszy, od duszy do jej siły wewnętrznej, której zmysły ciała podawały przedmioty zewnętrzne, co i zwierzęta mają wspólnego z nami, od tego doszedłem do władzy rozumującej, która sądzi o rzeczach podpadających pod zmysły ciała. Ta władza, skoro dostrzegła, że jest we mnie zmienna, podniosła się do swego sposobu poznawania i uwolniła myślenie od przyzwyczajenia, wyzwalając siebie spod sprzeciwiających się sobie tłumów wyobrażeń, ażeby znaleźć, jakim światłem była skrapiana, kiedy bez żadnych wątpliwości wołała, że to, co Jest niezmienne, należy przedkładać temu, co jest zmienne: ażeby znaleźć, skąd ona poznawała to, co jest niezmienne, ponieważ gdyby w żaden sposób nie poznawała, w żaden sposób nie przekładałaby go z pewnością temu, co Jest zmienne. Tym sposobem w mgnieniu drgającego oka doszła do tego, co jest."¹

Siedząc bieg myśli św. Augustyna w tym dowodzie widzimy, Jak stopniowo przechodzi on od świata materialnego do niema-

1

Wyznaniu 7. 17. 23 (por. ks. W. Suszyński, Problem istnienia Popa • Augustyna w pracy zbiorowej pod red. S. Brassa, Sto. Augustyn,    _

Poznań 1330. M na.).    ^zv>