DSC01543

JiM?^tvw- motyw wędrowny, motyw przewodni, tonlka. tono*

motyw I element świata przedstawionego, element kompozycji, który da się wyodrębnić, jednostka konstrukcyjna iwlata przedstawionego w utworze. Cechą motywu jest dwuczłonowoić (człon Indywidualizujący - związany z umiejscowieniem motywu w konkretnym iwlecłe przedst. Utworu; człon schematyzujący - odpowiada powracalnoścl tego motywu w całej klasie utworów

♦motywy statyczne - miejsce, bohaterowie, kształtują głównie przestrzeń iwlata przedstawionego

♦motywy dynamiczne I czas, zdarzenia, dzięki nim iwlat przedstawiony rozwija się w czasie, podlega zmianom

♦motywy spoiste - wiążą się organicznie z zasadniczą linią tematyczną utworu, wprost lub poirednlo sprzyjającej krystalizacji ♦motywy luźne - pozostają poza relacjami konstytutywnymi dla tematu

motyw przewodni- organizuje wokół siebie Inne motywy, najważniejszy dla dzieła motyw wędrowny - powraca, przenosi się, pojawia się w kilku utworach, nawiązania, o wyrazistym członie schematyzującym, Jego jednostkowa realizacja w niewielkim stopniu przesłania Ich standardowy charakter. Tworzą systemy, pojawienie się jednego przywołuje Inne

topos- motyw zinterpretowany w taki sam sposób, coi Jako coi, zakotwiczone we wzorcu kulturowym, ma swoje źródło, odwieczne motywy tematy będące iwladectwem ciągłoid kultury śródziemnomorskiej I uzewnętrznieniem archetyplcznych wzorców tej kultury Topos jest rezultatem petryfikacji tradycyjnego motywu, który zostaje trwale powiązany z pewnym znaczeniem, zastosowaniem oraz rozpoznawalną"półgotową" formąjęzyka. Topos retoryczny pełni funkcję argumentu.

Wiele toposów ma budowę dwuczłonową (np toposy metaforyczne coś jako coi). Wariantywność toposu - czasem wymiana jednego członu pociąga za sobą wymianę drugiego

topika - zbiór toposów (dotyczących jednego z elementów tego porównania lub drugiego) np żyde-Jako droga (topika życia lub topika drogi) np iwlat - teatr, otwarta księga, szkoła; życie I bojowaniem, snem, teatrem Idioty, grupa toposów wyrastających z takiego samego obrazu

topoty-których znaczenie Jest oparte na:    ^

^mlelsęu w kompozycji utworu - a ksordlałne-k finalne- -

♦enumenracji - wyliczenie szeregu elementów w określonym porządku. Może mleć

syntagmę pełną (np przy opisie kraju po kolei położenie, klimat...) albo pustą (miejsca do wypełnienia)

archetyp - pojęcie psychologiczne wprowadzone przez Junga; prastary wzorzec wchodzący w obręb zbiorowej nieświadomości, Istniejący odwiecznie w umysłowośd ludzkiej, określający wyobrażenia o świecle, przeżycia religijne, zachowania, będący reprezentacją koniecznej psychologicznie reakcji na pewne typowe sytuacje. Jest niezmienny, Jego aktualizacjami są symbole, obrazy archetypowe, repertuar motywów wspólny całej literaturze światowej (np matka, ojciec, ogień, słońce)

Curtius połączył nowe rozumienie toposu 1 elementy teorii retorycznych z koncepcją kultury przejętą z psychologii głębi. Niektórzy badacze zgubili całkowicie element retoryczny.