czy też wyjaśnić
jakieś uwagi na temat okoliczności dialogu, zachowania się bohaterów, omawiane przez nich kwestie nie dość jasne dla czytelnika;
dialog w mowie_zaieżnej- narrator prezentuje tu wypowiedzi bohaterów wyłącznie poprzez własną relację, unika przedstawienia Ich wprost i bezpośrednio; ■ _!
dialog w mowie pozornie zależnej
•narrator niby opowiada o odbytej rozmowie w rzeczywistości prezentując ją bezpośrednio; -zewnętrznie przytoczenie* ma postać narracyjną, ale jego stylistyczne nacechowania ..
wskazują, żerna my do czynienia z wypowiedzią samych bohaterów; -
-narrator przytacza_wypowiedzi postaci w trzeciej osobie;
-charakterystyczny jest tok wypowiedzi stylizowany na mowę żywą: krótkie zdania, wtrącone " pytania do rozmówcy, uczuciowy aspekt wypowiedzi - to wskazuje, że mamy do czynienia . z zamaskowanymi przez narrację słowami bohaterów. •» •
dialogi występują w utworach epickich w funkcji trojakiej:
1. CHARAKTERYZUJĄCEJ — sposób wypowiadania się postad, stylistyczne nacechowanie
języka, środowiskowe cechy języka, charakteryzuje środowisko w którym żyje (archaizmy, regionalizmy)
2. DRAMATYCZNEJ (zdarzeniotwócza) - w rezuitade dialogu dochodzi do zmiany fabuły 3.IN FORMACYJNEJ
dialogi fingowane- przynależne do gatunku literackiego zwanego dialogiem, dyskusje na tematy ogólne lub zabarwione satyrycznie,
język narracji- język obowiązujący, nośnik interpretaql przedstawionych rzeczy,' też • Interpretaq7 dialogu, bohaterowie są w dągfej gotowośd mówienia, narracja powiadamia o tym jak się mówi, jest wypowiedzią metajęzykową
metajęzykowość narracji wobec dialogu
-przedmiotem relacji są sposoby mówienia bohaterów
-ujawnia się też w segmentach bezpośrednio towarzyszących przytaczanym wypowiedziom, będące ich akompaniamentem narracyjnym (informowanie kto mówi, o sposobie mówienia, czynnościach towarzyszących, włącza przytoczenia w ogólny tok narracji, panuje nad dialogiem).
-metajęzyk jest uschematyzowany »
-jego znacznie wzrasta gdy gy różnica między jęz. narracji.a dialogu zwiększa się -jest ważny też gdy dialog zbudowany jest z elementów mowy literackiej ale pojawiają się w nim formułę które nie mogły by się znaleźć w narracji (banalne itp.) W narracji wypowiedzenie ma funkcję komentującą a w dialogu jest komentowane -w powieśd realistycznej narracja jest .prawdomówna*, wprowadza porządek, weryfikuje wypowiedzi
mimetyzm formalny- naśladowanie przez dzieło literackie lub jego elementy języka używanego na co dzień (Innych typów wypowiedzi, które staje się. komponentem jego znaczeniowego wyposażenia ~ . _
dialog nieciągły- wtedy gdy nie są przytaczane repliki. Kryje się za nim jednak intuicja pewnej sytuacji dialogowej. Sytuacja ta jest przemilczana ale porównuje się ją z kulturowymi modelami wypowiedzi. Odpowiedzią może być przytoczenie w mowie zależnej lub odnarratorska informacja o przedmiode.
pozycja I funkcja dialogu w powieści
-rozległe możliwości wyboru środków językowych i konieczność Ich umotywowania tak, by odpowiadały wyobrażeniom dotyczącym utrwalonych społecznie sposobów mówienia -wymaga komentarza metajęzykowego, którego rolę pełni narracja
-oddziaływanie na przekształcenia form narracyjnych, widoczne w płaszczyxnie kompozycyjnej (różne odmiany powieści) oraz historycznej (ewolucja gatunku)