Kny) lub nieustalony (niestacjonarny). W przemyśle spotykamy się raczej H ustalonym przepływem masy. Obecny stan wiedzy o procesach przepływu masy H jest zadowalający. Projektujący wymienniki masy musi zatem w wielu przypadkach uciekać się do eksperymentu. Poznanie teorii przepływu masy jest rzeczą aiezmiernie Ważną, gdyż proces ten w wielu zakładach przemysłu chemicznego odgrywa pierwszorzędną rolę.
Przepływ masy w wymiennikach masy może przebiegać:
- jednokierunkowo,
— przeciwkierunkowo,
i z wymianą jednego składnika,
— z wymianą wielu składników,
- z równoczesną reakcją chemiczną,
— z równoczesną wymianą ciepła,
- izotermicznie lub nieizotermicznie.
W wymiennikach masy możemy zatem mieć do czynienia z bardzo różnorodnymi przypadkami przepływu masy, co rzutuje na sposób obliczenia i konstrukcję wymiennika. Masa składnika /ł~dyfundującego określona jest wzorem Ficka:
• dc a
mA = —Dab——[kmol A/s.m2], (8.1)
ds
gdzie: Dab [m2/s] — kinematyczny współczynnik dyfuzji składnika A przez B,
s[m] — grubość warstwy, przez którą dyfunduje składnik A,
ca [kmol >4/m3] — stężenie składnika dyfundującego (A).
Iloczyn kinematycznego współczynnika dyfuzji i stężenia nosi nazwę dynamicznego współczynnika dyfuzji i wyrażany jest wzorem:
lub
Óab = Dabc [kmol/m- s]
Sab — DabcMa [kg/m.s],
gdzie: Ma [kg/kmol] — masa molowa składnika A,
c [kmol/m3] ' — stężenie ogólne (suma stężeń składników mieszaniny gazowej).
Z równania (8.1) widać, że tym większa masa składnika dyfunduje, im większy I jest gradient stężenia dcA/ds. Jeżeli znany jest współczynnik dyfuzji Do w warunkach normalnych (po =0»lMPa, To = 273 K), to współczynnik dyfuzji w warunkach p, T można obliczyć ze wzoru:
d = Do (~^r)
... obliczamy (8.3b)
^^^^HjfeDnik dyfuzji składnika A w mieszaninie gazów A, B, C,
303