DSC00996

KOMIZM SIŁOWA

rymi odżywiają się co bardziej łakomi bohaterowi* narkotyk makalabinę i okręt liniowy „Masturbic”..*’ /Witkacy przepada za znieprawianiem mowy, ni*, zbornością przekładów, kakofonią pożyczek języka wych, zderzaniem idiomów, dziwacznością cytatów. Szpikuje więc dialog zniekształconą francuszczyzną:)' Zaczynamy się tiutuajować od tej chwili⁴* fatalna malszansa⁴³ Kuler lokal, psiakrew⁴⁴

—    angielszczyzną, nawet rymowaną:

Implication is relation Ram tararampam pam!

Leibniz, Husserl i Bolzano,

Russell, Chwistek i Peano!

Wynikanie jest relacja,

Jest stosunkiem implikacja!⁴⁵

—    niemczyzną:

O, mein Herr Jehowa!⁴⁵

niewolników władzy pieniądza jako takiego — ais solches -psiamać⁴⁷

⁴¹ Czytelnikowi należy się przykładowo wyjaśnienie kilku kalamburów. Morbidetto — morbide (fr. chorobliwy, zboczony), morbido (wł. miękki, delikatny) + włoski pieszczotliwy przyrostek (-etto). Scabroaa = scabreux (fr. sprośny, nieprzyzwoity), scabrosa (wł. szorstka, nieobyczajna) + tuberoza. Ballafresco = balllo] (wł. taniec, bal) 4- a fresco — dosł.: na świeżo (termin malarski). Fibroma to włókniak, nowotwór. De Trefouille zniekształca historyczne francuskie nazwisko La Trćmoille. „Ma-aturbic” to nieprzyzwoita aluzja do słynnego parostatku „Titanic”.

⁴³    Matka, s. 305.

⁴⁵ Tamże, s. 364.

⁴⁴    Szewcy, s. 464.

⁴⁵    Janulka, córka Fizdejki, s. 203.

⁴⁴ Tamże, s. 273.

⁴⁷ Szerocy, s. 416.

CVI1

lej hochexplosiv bomby władzy⁴⁵

—    łaciną:

moje biedne, kochane monśtrumki⁴®

Ja bym chciał ich dziwki deflorować, dewergondować, nimi się delektować, ius primae noctis nad nimi sprawować*¹¹

—    czy rosyjskim:

Wstydź się pan! Hyrkania! Po prostu „bezobrazje” a la manićre russe⁵¹

Godne uwagi, że Witkacy nigdy prawie nie używał tak częstego wtedy (ale wulgarnego) chwytu komicznego, jak żydłaczenie — chyba w połączeniu z greckim terminem medycznym, co daje efekt doprawdy zwariowany:

myśląc o jej „niedoszczygłej” sornie⁵*

I Witkacy pierwszy w polskiej literaturze spożytko-⁽ wał — grafomanię. Lubił mianowicie inkrustować swe dramaty fragmentami idiotycznych wierszyków, kretyńskimi powiedzeniami, głupawymi rymowankami, jak na przykład:

grzebie kochanków swych krocie w to artystyczne bezrobocie**

Hej, hej! prokuratorze, zdaje mi się, że twą głową niedługo kto<( poorze*⁴

Z całą powagą przytaczał własne grafomańskie wierszyki, pisane w młodości — już wtedy bowiem musiała go fascynować pokraczność i brzydota:

“ Tamże, s. 429.

g JantUka, córka Fizdejki, s. 218.

*• Szewcy, s. 385.

» Mątwa, s. 172.

“ Szewcy, s. 390.

“ Oni, Di, s. 407.

*• Szewcy, s. 424.