Przedmiot: Ergonomia w procesie pracy
Temat 3: Psychomotoryczne kryteria doboru pracowników
Dobór pracowników to takie dopasowanie cech stanowiska pracy i kandydata, w których
potencjał zawodowy pracownika jest jak najbardziej dopasowany do wymogów stanowiska
pracy.
Celem doboru jest więc pozyskanie pracowników w odpowiedniej liczbie, o odpowiednich
kompetencjach w stosownym czasie, tak, aby zapewnić ciągłość, skuteczność i efektywność
funkcjonowania organizacji.
Proces doboru pracowników składa się z trzech faz:
-rekrutacji,
-selekcji,
-wprowadzenia nowego pracownika na stanowisko pracy.
Odpowiednie dobranie pracownika wiąże się z określonymi potrzebami informacyjnymi
przed podjęciem ostatecznej decyzji o jego zatrudnieniu. y
ródłami informacji są dokumenty
takie jak:
-kwestionariusz osobowy,
-referencje,
-życiorys zawodowy,
-rozmowa kwalifikacyjna,
-testy psychologiczne itp.
Dobór do stanowiska
Osoba spełniająca wymagania wiążące się ze stanowiskiem, rzadziej popełnia błędy lub z
le
wykonuje swoją pracę. Aczkolwiek związek pomiędzy zadowoleniem z pracy a jej
wykonaniem nie jest jednoznacznie udowodniony , uznaje się, że jest on raczej pozytywny.
Należy więc przyjąć, że pracownik odpowiednio dopasowany do swojego stanowiska ma
większą szansę znalez
ć zadowolenie z wykonywania powierzonych mu zadań, w związku
z czym będzie wykonywać je lepiej, efektywniej.
Zasady ogólne
Organizacje chcą zatrudniać tych, którzy mają szansę przynieść im (a przez to i sobie)
największe zyski. Aby jednak móc o tym zadecydować konieczna jest znajomość:
1) obowiązków, jakie zostaną powierzone pracownikowi
1
2) dyspozycji, jakie powinna posiadać osoba, aby sprostać tym
obowiÄ…zkom.
Inaczej mówiąc, potrzebne są informacje o kryteriach (punkt 1) i predyktorach (punkt 2).
Kryteria ustalamy po zebraniu informacji na temat obsadzanego stanowiska, predyktory zaÅ›
na podstawie listy kryteriów i wyników badań empirycznych, wskazujących na związki
pomiędzy konkretnymi cechami człowieka a jego dyspozycją do pewnych zachowań.
Konkretne metody selekcyjne sÄ… wskaz
nikami predyktorów i wówczas decydujemy o ich
wyborze, gdy wiemy już, jakie cechy kandydatów mają być badane.
Procedura selekcyjna powinna zawierać następujące etapy :
1) opis stanowiska  ustalenie listy predyktorów
2) poszukiwanie kandydatów
3) badanie wybranymi technikami
4) analiza wyników badania
5) podjęcie decyzji ostatecznej.
Etapy procedury selekcyjnej
Etapy 3. i 4. (badanie i analiza wyników) mogą powtarzać się w jednej procedurze, jeżeli
wybierzemy postępowanie metodą tzw. kolejnych barier. Oznacza ona, że po badaniu pewną
techniką (lub zestawem technik) wybieramy z grupy kandydatów osoby o najlepszych
wynikach, które poddajemy badaniu następnymi technikami.
Wszystkie etapy są równie ważne, popełnienie błędów w którymkolwiek z nich skutkuje
zmniejszeniem jakości całej procedury. Rozpoczynając od nietrafnego opisu stanowiska, nie
wyłonimy odpowiednich kandydatów, nawet jeżeli dobierzemy bardzo dobre predyktory,
gdyż będą oni posiadali cechy nieprzydatne w danej pracy. y
le lokalizujÄ…c z
ródło
poszukiwania kandydatów, nawet przy najlepiej dobranych do stanowiska technikach badania
 nie wyłonimy właściwych pracowników, bo takich w grupie kandydatów nie będzie.
Konsekwencje z
le dobranych narzędzi badania są oczywiste  nie pozwolą nam stwierdzić,
czy kandydaci posiadają potrzebne cechy. Analizując wyniki badania niestarannie i pobieżnie
uniemożliwiamy sobie podjęcie trafnej decyzji, gdyż ostateczne dane, na których się
opieramy stają się niepełne. Błędy popełnione w trakcie podejmowania decyzji ostatecznej,
np. zbyt duże znaczenie przypisywane pewnym predyktorom, a zbyt małe innym spowodują
2
odrzucenie nie tych osób, które powinny zostać odrzucone. Można je porównać do
niepoprawnej interpretacji poprawnie uzyskanych wyników.
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
Cechy indywidualne (osobowościowe) pracowników wykonujących poszczególne zadania.
Zaliczamy do nich: sprawności sensomotoryczne, zdolności, cechy charakteryzujące
osobowość. Sprawność sensomotoryczna oznacza dobrze opanowane umiejętności lub nawyk
wykonywania czynności zmysłowo-ruchowych oraz uzdolnienia do wykonywania tych
czynności (np. zręczność rąk, zmysł równowagi, rozróżnianie barw, koordynacja wzrokowo-
ruchowa itp.). Zdolności oznaczają złożony zespół właściwości (cech człowieka),
umożliwiający łatwe uzyskiwanie spodziewanych wyników przy wykonywaniu danych
czynności i zadań w określonych warunkach zewnętrznych (np. koncentracja uwagi,
wyobraz
nia, uzdolnienia techniczne itp.). Cechy osobowościowe stanowią względnie stałe
właściwości psychiczne i fizyczne charakteryzujące daną osobę i różniące ją od innych pod
węglem zachowania oraz przebiegu procesów psychicznych (np. odporność emocjonalna,
samodzielność, zdolność przekonywania, wytrwałość, odwaga, itp.).
Przykłady:
PREDYSPOZYCJE dla zawodu  Hotelarza
CECHY UMIEJ
TNOÅšCI
üð goÅ›cinność üð zachowanie dystansu (uprzejmość a nie
poufałość, empatia lecz bez osobistego
üð wysoka kultura osobista i zawodowa zaangażowania)
üð duże wyczucie taktu üð samokontrola
üð opanowanie üð szybkie przyswajanie wiedzy
üð dyskrecja üð obsÅ‚uga urzÄ…dzeÅ„ biurowych
üð cierpliwość üð Å‚atwość adaptacji do nowych warunków
üð powÅ›ciÄ…gliwość üð uważne sÅ‚uchanie
üð wyrozumiaÅ‚ość üð znajomość jÄ™zyków obcych
üð tolerancja üð chęć ciÄ…gÅ‚ego podnoszenia swoich
kwalifikacji
üð wysokie poczucie obowiÄ…zku i
odpowiedzialnoÅ›ci üð panowanie nad wyrazem twarzy
üð elastyczność üð posiadanie wiedzy ogólnej z zakresu
3
üð uczciwość hotelarstwa i zwiÄ…zanych z nim nauk
üð szybka orientacja üð szybkie podejmowanie decyzji
üð dobra pamięć üð umiejÄ™tność pracy w stresujÄ…cych
warunkach
üð zdyscyplinowanie
üð komunikatywność(ale nie gadatliwość)
üð poczucie humoru(ale nie
wesołkowatość)
üð dbaÅ‚ość o higienÄ™ osobistÄ…
üð Dobra prezencja
üð DokÅ‚adność i rzetelność przy
wykonywaniu każdej czynności
Umiejętności, cechy Umiejętności -nabyte
·ð Stanowisko
komunikatywność, sumienność, obsługa komputera, umiejętność obsługi urządzeń
umiejętność pracy w zespole, biurowych, umiejętność asertywnego prowadzenia
sekretarka
zdolności organizacyjne, rozmów telefonicznych, znajomość języków
zdyscyplinowanie obcych
inicjatywa, komunikatywność,
handlowiec w przedsiębiorczość, samodzielność, potwierdzone sukcesy zawodowe, znajomość
dziale sprzedaży umiejętność pracy w zespole, branży, znajomość rynku
zdolności handlowe
inicjatywa, kreatywność,
marketingowiec znajomość budżetowania, znajomość rynku
nowatorstwo, wyobraz
nia
wiedza z zakresu księgowości, prawa
dokładność, odpowiedzialność, podatkowego, zarządzania finansami, znajomość
sumienność, terminowość, ogólnych zasad rachunkowości oraz ewidencji
księgowy umiejętność organizacji pracy, księgowej, w tym planu kont, umiejętność
umiejętność pracy w zespole, rozumienia treści ekonomicznej kont księgowych,
zdolności analityczne umiejętność współpracy z instytucjami
finansowymi (ZUS, US)
empatia, komunikatywność,
terminowość, umiejętności znajomość prawa pracy, prawa podatkowego,
kadrowa
interpersonalne, umiejętność pracy technik motywacji, wiedza z zakresu zarządzania
w zespole, zdolności organizacyjne
zdyscyplinowanie, sumienność,
fizyczny uczciwość, umiejętność pracy w
pracownik zespole, spostrzegawczość,
produkcji sprawność fizyczna, odporność na
pracÄ™ monotonnÄ…
cierpliwość, inicjatywa,
pracownik wiedza z zakresu sprzedaży i marketingu,
komunikatywność, łatwość w
obsługi klienta znajomość branży
nawiązywaniu kontaktów, otwartość
komunikatywność, rzetelność,
kasjerka
skrupulatność, uczciwość,
4
zdyscyplinowanie
inicjatywa, komunikatywność,
otwartość, umiejętności
doradca klienta wiedza z zakresu sprzedaży i marketingu
negocjacyjne, umiejętność pracy w
zespole, zdolności handlowe
komunikatywność, myślenie
strategiczne, odporność na stres, wiedza o zarządzaniu i administracji, znajomość
menedżer
umiejętność zarządzania ludz
mi, prawa pracy, umiejętność zarządzania budżetem
zdolności organizacyjne
gotowość do samodzielnej i stałej
nauki, komunikatywność, wiedza z zakresu informatyki, umiejętność
informatyk
umiejętność pracy w zespole, współpracy z osobami z różnych działów firmy
zdolności analityczne
biegła znajomość języka obcego, znajomość
komunikatywność, rzetelność,
tłumacz słownictwa specjalistycznego z obszaru działania
umiejętność współpracy z ludz
mi
firmy
inicjatywa, koncentracja, organizacja
pracy, praca zespołowa, rzetelność,
umiejętność zarządzania informacją, znajomość
analityk umiejętność współpracy z osobami z
analizy finansowej
różnych działów firmy, zdolności
analityczne
etyka, organizacja pracy,
pracownik umiejętność współpracy z osobami z znajomość zagadnień prawnych i analizy
audytu różnych działów firmy, umiejętność finansowej
pracy w zespole
doświadczenie w prowadzeniu projektów,
inicjatywa, kreatywność, nastawienie
znajomość budżetowania, wiedza z zakresu
product manager na osiągnięcia, umiejętność pracy w
marketingu i handlu, znajomość technik
zespole, znajomość rynku
kształtowania wizerunku produktu
asertywność, konsekwencja,
nastawienie na osiągnięcia,
organizacja pracy, umiejętność znajomość procedur windykacyjnych, znajomość
windykator
podejmowania decyzji, umiejętność rachunkowości
wywierania wpływu, zdolności
analityczne
Typy budowy według Ernsta Kretschmera, który był niemieckim konstytucjonalistą , psychiatrą na
poczÄ…tku XX w.
Wyszczególnił on trzy główne typy budowy ciała:
-asteniczny (smukły, wątły, delikatne dłonie, słabo rozwinięte mięśnie, skóra sucha i blada),
-pykniczny (zaokrąglona figura, rozwinięta głowa, średni wzrost, szeroka twarz, masywna szyja, tłusty
brzuch)
-atletyczny (umięśniony)
Kretschmer dodał jeszcze typ dysplastyczny, czyli odbiegający od normy.
5