METODY: TECHNIKI PROJEKCYJNE I
ANALIZA WYTWORÓW
PrzeglÄ…d technik projekcyjnych
TECHNIKI WIZUALNE (OBRAZKOWE)
óð TAT
óð CAT
óð Test Plam Atramentowych Rorschacha
óð Test Frustracji Rosenzweiga
óð Test-Film Gille a
TEST PLAM ATRAMENTOWYCH RORSCHACHA
óð Twórca: Hermann Rorschach
óð Jedna z pierwszych technik projekcyjnych
óð Opublikowana w 1921 roku, badania już od 1911
TEST PLAM ATRAMENTOWYCH RORSCHACHA
 MATERIAA
TESTOWY
óð 10 tablic z plamami o symetrycznych ksztaÅ‚tach
óð 5 tablic dwubarwnych (szaro-czarnych)
óð 5 tablic wielobarwnych
óð Pytanie:  Co by to mogÅ‚o być?
TEST PLAM ATRAMENTOWYCH RORSCHACHA
 ZAA
OŻENIA
óð Osobowość jako mechanizm selekcji i organizacji
zachowania (hipoteza projekcyjna):
 nieukształtowany materiał postrzeżeniowy zostaje
upostaciowiony w akcie postrzeżeniowym
óð Wieloznaczność materiaÅ‚u testowego oraz
niedyrektywność i kreatywny charakter zadania
testowego ograniczają badanemu możliwość
reprodukcyjnego i/lub obronnego reagowania
óð Sytuacja badania jest modelem sytuacji
rzeczywistej: im bardziej zachowanie testowe ma
charakter zindywidualizowanej interpretacji, tym
bardziej ujawnia ono trwałe wzory i mechanizmy
jego psychologicznego funkcjonowania
TEST PLAM ATRAMENTOWYCH RORSCHACHA
- PRZEZNACZENIE
óð Diagnoza osobowoÅ›ci osób dorosÅ‚ych
óð Ewentualnie diagnoza osobowoÅ›ci dzieci, od 8
(czasem od 6) roku życia
ð 3 tablice:
óð czarno-szara
óð Zielono-brÄ…zowo-czerwona
óð Czarno-szara i czerwona
TEST PLAM ATRAMENTOWYCH RORSCHACHA
 PROCEDURA
óð Faza wykonawcza: faza spontanicznych reakcji
osoby badanej; dosłowne zapisywanie wszelkich
wypowiedzi
óð Faza sprawdzajÄ…ca: powtórne pokazanie tablic w
celu wyjaśnienia wątpliwości, dotyczących
określonych elementów wypowiedzi
óð Faza badania ograniczeÅ„: przeprowadzana, gdy
osoba badana nie udzieliła żadnej z trzech typów
istotnych diagnostycznie wypowiedzi (ruchowych,
barwnych, popularnych)
TEST PLAM ATRAMENTOWYCH RORSCHACHA
 KATEGORIE ANALIZY WYPOWIEDZI
óð UjÄ™cie przestrzenne: np. caÅ‚ość  część
óð Determinanty: czynniki wyznaczajÄ…ce, czym OB.
kieruje się przy interpretacji plamy (kształt, barwa,
cienie, głębia, ruch& )
óð Poziom formy: czy  i w jakim stopniu  ksztaÅ‚t
przedmiotu, którego dopatruje się OB jest
adekwatny do kształtu plamy
óð Treść interpretacji poszczególnych tablic
óð Czynniki dodatkowe: struktura sÅ‚owna wypowiedzi,
ich styl, poprawność gramatyczna itp.
OBRAZKOWA TECHNIKA BADANIA FRUSTRACJI
 TEST FRUSTRACJI ROSENZWEIGA
óð Twórca: S. Rosenzweig
óð Powstanie testu:
ð 1944  wersja dla dorosÅ‚ych
ð 1965  wersja dla dzieci
TEST FRUSTRACJI ROSENZWEIGA -
ZASTOSOWANIE
óð Uzyskiwanie informacji o reakcjach na frustracjÄ™,
czyli na jakieś niepowodzenia lub przykrości
óð Wersja dla dorosÅ‚ych: od 15 roku życia (lub od 13)
óð Wersja dla dzieci: od 6 do 14 roku życia
TEST FRUSTRACJI ROSENZWEIGA 
ZAA
OŻENIA
óð Frustracja prowadzi do agresji
óð Badany (Å›wiadomie lub nieÅ›wiadomie) identyfikuje
siÄ™ z doznajÄ…cÄ… frustracji osobÄ… przedstawionÄ… na
obrazku
óð WÅ‚asne nastawienie i postawy badanego rzutujÄ… na
jego wypowiedz

TEST FRUSTRACJI ROSENZWEIGA  MATERIAA

TESTOWY
óð 24 obrazki narysowane pojedynczÄ… kreskÄ…
óð Rysunki przedstawiajÄ… sytuacje frustracyjne
óð Każda sytuacja stanowi inny problem do
rozwiÄ…zania
TEST FRUSTRACJI ROSENZWEIGA  MATERIAA

TESTOWY
óð Dwa rodzaje sytuacji frustrujÄ…cych:
ð Sytuacje blokujÄ…ce  ja
óð BezpoÅ›redniÄ… przyczynÄ… blokujÄ…cej frustracji jest jakaÅ›
przeszkoda (np. osoba) udaremniajÄ…ca, przeszkadzajÄ…ca w
osiągnięciu celu
ð Sytuacje blokujÄ…ce  nad-ja
óð Podmiot zostaje obwiniony, zaatakowany, oskarżony przez
innÄ… osobÄ™
TEST FRUSTRACJI ROSENZWEIGA 
PROCEDURA
óð Badanie indywidualne (choć dopuszczalne jest też
grupowe)
óð Czas badania okoÅ‚o 20 minut
óð Dziecko może pisać odpowiedzi samo
óð Ważne jest wypowiadanie pierwszej myÅ›li, jaka
przyjdzie do głowy
TEST FRUSTRACJI ROSENZWEIGA  OCENA
ODPOWIEDZI
óð Ocena każdego rozwiÄ…zania ze wzglÄ™du na
kierunek wyrażającej się w nim agresji oraz typ
reakcji
ð Kierunek agresji:
óð Zwrócona przeciwko otoczeniu
óð Zwrócona przeciwko sobie
óð WymijajÄ…ca, niejasna
ð Typ reakcji:
óð Dominowanie przeszkody
óð Obrona  ja
óð TrwaÅ‚ość potrzeb
óð 9 kategorii odpowiedzi
TEST FRUSTRACJI ROSENZWEIGA 
PRAWIDA
OWOÅšCI ROZWOJOWE
óð Do 8-9 roku życia:
ð Tendencje agresywne sÄ… ukierunkowane na zewnÄ…trz
ð Tendencje do ulegÅ‚oÅ›ci  brak dążenia do usuniÄ™cia
przeszkody
óð Od 8-9 roku życia:
ð Tendencje agresywne częściej ukierunkowane na siebie
niż to miało miejsce wcześniej
ð Jednak u dzieci nie zaburzonych emocjonalnie agresja
skierowana na siebie nie jest przeważającym rodzajem
reakcji
TEST-FILM R. GILLE A (1959) 
ZASTOSOWANIE
óð Dla dzieci w wieku 10  17 lat
óð Badanie:
ð DojrzaÅ‚oÅ›ci uczuciowej
ð Postaw wobec rodziców i innych czÅ‚onków rodziny
ð Postaw wobec kolegów, nauczycieli, szkoÅ‚y
ð Cech zachowania: subordynacji, brutalnoÅ›ci,
nerwowości, itp.
ð Stopnia zadowolenia z podejmowanych przedsiÄ™wzięć i
działań
ð Radzenie sobie w trudnych sytuacjach
TEST-FILM R. GILLE A  MATERIAA
TESTOWY
óð 69 zadaÅ„
ð Obrazki, przedstawiajÄ…ce różne sytuacje; zadaniem
osoby badanej jest:
óð UzupeÅ‚nienie obrazków
óð Wskazanie elementu na obrazku (np. miejsca lub osoby)
ð BezpoÅ›rednie pytania; zadaniem osoby badanej jest:
óð Odpowiedz
w formie opisu słownego
óð Wybranie odpowiedzi z kilku podanych
TEST-FILM R. GILLE A  OCENA ODPOWIEDZI
óð Analiza statystyczna
óð Ogólna interpretacja
TECHNIKI WERBALNE
óð Historyjki NiedokoÅ„czone Thomas
óð Testy ZdaÅ„ NiedokoÅ„czonych
HISTORYJKI NIEDOKOC
CZONE M. THOMAS 
ZASTOSOWANIE
óð Badanie relacji dziecko  rodzice
óð Badanie relacji dziecko  rodzeÅ„stwo
óð Badanie reakcji dziecka na sytuacje trudne (w
domu, w szkole)
óð Badanie funkcjonowania intelektualnego i
emocjonalnego dziecka
HISTORYJKI NIEDOKOC
CZONE M. THOMAS 
MATERIAA
TESTOWY I PROCEDURA
óð NiedokoÅ„czone opowiadania, które osoba badana
ma zakończyć w sposób, w jaki chce
óð Każda odpowiedz
jest dobra, ważne jednak by była
długa i interesująca (bogata w treści)
óð Odpowiedzi dziecka zapisujemy dosÅ‚ownie
óð Badanie indywidualne (wspólne ukÅ‚adanie
historyjek)
HISTORYJKI NIEDOKOC
CZONE M. THOMAS 
ANALIZA
óð Analiza materiaÅ‚u pod wzglÄ™dem:
ð A
adunku intelektualnego
ð TreÅ›ci emocjonalnych
ð WpÅ‚ywu mechanizmów obronnych
TEST ZDAC
NIEDOKOC
CZONYCH 
ZASTOSOWANIE
óð Badanie nieÅ›wiadomych treÅ›ci psychiki, tych jej
obszarów, które tworzą potencjalne zagrożenia
procesu przystosowania jednostki lub które już
przyczyniły się do wystąpienia procesu
nieprzystosowania
óð Badanie treÅ›ci uÅ›wiadamianych, których jednostka
nie chce lub nie może ujawnić, np. z powodu
istnienia blokady społecznej
TEST ZDAC
NIEDOKOC
CZONYCH ROTTERA 
OBSZARY BADANIA
óð Rodzina
óð PrzeszÅ‚ość
óð Potrzeby
óð Stany wewnÄ™trzne
óð Cele
óð WartoÅ›ci
óð Energia
óð Reakcje na frustracjÄ™ i porażki
óð Perspektywa czasowa
óð Optymizm  pesymizm
óð Stosunek do innych
TEST ZDAC
NIEDOKOC
CZONYCH FORERA 
OBSZARY BADANIA
óð Stosunki miÄ™dzyosobowe
óð Stany wewnÄ™trzne pożądane przez jednostkÄ™
óð y
ródła stanów wewnętrznych
óð Reakcje na stany zewnÄ™trzne
TEST ZDAC
NIEDOKOC
CZONYCH FORERA 
ZASTOSOWANIE
óð Do badania starszej mÅ‚odzieży
óð Opracowanie Kostrzewskiego dla dzieci
TECHNIKI GRAFICZNE (RYSUNKOWE)
óð Test Postaci Ludzkiej Goodenough-Harrisa
óð Test Rodziny Cormana
óð Test Drzewo Kocha
óð Test Zaczarowanej Rodziny Kosa
TECHNIKI ZABAWOWE
óð Psychodrama
óð Zabawa lalkami
óð Modelowanie
óð Scenotest Staabs
óð Test Stosunków Rodzinnych Bene i Anthony ego
óð Test  Åšwiat Ch. Bühler
SCENOTEST G. STAABS  ZASTOSOWANIE
óð Badanie dzieci, mÅ‚odzieży, dorosÅ‚ych
óð Badanie osób zdrowych, upoÅ›ledzonych umysÅ‚owo,
z defektami analizatorów zmysłowych
óð Zastosowanie np. w wykrywaniu stopnia
przystosowania społecznego
óð Badanie obrazu Å›wiata, postaw wobec życia,
wobec różnych osób, zawodów, itp.
óð Zastosowanie w terapii
SCENOTEST G. STAABS  MATERIAA
TESTOWY
óð Zestaw zabawek:
ð 16 lalek, w tym:
óð 8 postaci dorosÅ‚ych (dziadek, babcia, ojcowie lub wujkowie,
lekarz, matka, służąca)
óð 8 postaci dzieci (królewna, uczeÅ„, uczennica, maÅ‚y chÅ‚opiec, maÅ‚a
dziewczynka, młodsze bliz
niaki, niemowlÄ™)
ð Miniaturowe przedmioty codziennego użytku
óð Fotelik, stół, nakrycia stoÅ‚owe, wiadro, itp.
ð Budowle i elementy budowlane
óð Klocki, domy, mosty, wieże, schody
ð Pojazdy
óð Autobus, pociÄ…g, samochód
ð ZwierzÄ™ta
ð Figury symboliczne
óð BaÅ‚wan, krasnoludek, anioÅ‚
ð Kwiaty, drzewa, owoce
ð Inne rekwizyty
SCENOTEST G. STAABS  PROCEDURA
óð Swobodna zabawa, przy użyciu dowolnej liczby
zabawek
óð UÅ‚ożenie sceny
óð Przedstawienie akcji
óð DokÅ‚adna obserwacja, notowanie wszelkich
wypowiedzi
óð Fotografia ostatecznej sceny
óð Ewentualne wyjaÅ›nienia zamiaru, celu, nadanie
tytułu
SCENOTEST G. STAABS  ANALIZA
óð Rodzaj i liczba użytych elementów
óð TreÅ›ci zawarte w scenie
óð Analiza dynamicznoÅ›ci i dramatycznoÅ›ci scen
óð Analiza stopnia realizmu
óð Ocena sceny pod wzglÄ™dem uporzÄ…dkowania,
zwartości oraz symbolizacji
óð Analiza wypowiedzi w trakcie zabawy
TEST STOSUNKÓW RODZINNYCH BENE I
ANTHONY EGO  ZASTOSOWANIE
óð Badanie emocjonalnych postaw dzieci wobec
rodziców i innych członków rodziny
óð Badanie odbioru przez dziecko stosunku rodziców i
innych członków rodziny wobec siebie
óð Dwie wersje:
ð Dla dzieci przedszkolnych
ð Dla dzieci starszych (8  12-13 lat)
TEST STOSUNKÓW RODZINNYCH BENE I
ANTHONY EGO  MATERIAA
I PROCEDURA
óð 21 postaci (sylwetek osób) przyczepionych do
pudełeczka z otworem u góry
ð Od dziadka i babci po dziecko w wózeczku
ð Ostatnia sylwetka: Pan Nikt
óð Karteczki z różnymi stwierdzeniami (liÅ›ciki)
ð 86 w wersji dla dzieci starszych
ð 40 w wersji dla dzieci przedszkolnych
óð Dziecko wrzuca  liÅ›ciki do odpowiednich pudeÅ‚ek
(uprzednio określa, która sylwetka reprezentuje
którego członka rodziny)
TEST STOSUNKÓW RODZINNYCH BENE I
ANTHONY EGO  ANALIZA
óð Ocena liczby i treÅ›ci  liÅ›cików przydzielonych
poszczególnym osobom w rodzinie i Panu Nikt:
óð Uczucia dziecka w stosunku do każdej osoby/
uczucia każdej osoby w stosunku do dziecka:
ð Pozytywne umiarkowane
ð Pozytywne silne
ð Negatywne umiarkowane
ð Negatywne silne
óð Nadmierna opieka i pobÅ‚ażliwość ze strony ojca/
matki
óð Ocena równowagi emocjonalnej miÄ™dzy dzieckiem
a członkami rodziny
TEST  ÅšWIAT CH. BÜHLER  ZASTOSOWANIE
óð Do badania dzieci od 4 do okoÅ‚o 8 roku życia
óð Obraz Å›wiata, sposób postrzegania rzeczywistoÅ›ci
óð Wersja terapeutyczna  z wiÄ™kszÄ… liczbÄ…
elementów
TEST  ÅšWIAT CH. BÜHLER  ZAA
OŻENIE
óð BadajÄ…c dzieci, należy pamiÄ™tać o
prawidłowościach ich rozwoju
óð W wieku przedszkolnym podstawowym rodzajem
aktywności jest ZABAWA
TEST  ÅšWIAT CH. BÜHLER  MATERIAA

óð Zestaw drewnianych elementów budujÄ…cych Å›wiat:
ð MaÅ‚e, Å›rednie, duże
ð Różne kategorie:
óð Ludzie (różne zawody)
óð ZwierzÄ™ta (domowe i dzikie)
óð Pojazdy
óð Elementy przyrody
óð Budynki
ð Ograniczenie przestrzeni: 1 m2
TEST  ÅšWIAT CH. BÜHLER  PROCEDURA
óð Na dostÄ™pnej przestrzeni dziecko ma zbudować
świat z różnych elementów
óð Obserwacja pół godziny
ð Zachowania werbalne
ð Zachowania niewerbalne
ð Strategia zachowania
óð ZdjÄ™cie wytworu  stanowi podstawÄ™ analizy
TEST  ÅšWIAT CH. BÜHLER  ANALIZA
óð Podstawowa kategoria analizy: stopieÅ„ zorganizowania
świata i jego zróżnicowanie
óð PrawidÅ‚owoÅ›ci rozwojowe:
ð Różnorodne kategorie zabawek
ð Åšwiat zorganizowany wg wiedzy dziecka, którÄ… czerpie z
najbliższego otoczenia
ð Wielowymiarowość  podczęści w ramach ogólnej caÅ‚oÅ›ci
óð NieprawidÅ‚owoÅ›ci:
ð Prowokowanie negatywnych zdarzeÅ„ (wypadki, wojny,
burzenie)  ich częstotliwość, stałość
ð Åšwiaty zdezorganizowane
ð Åšwiaty puste (maÅ‚o elementów, maÅ‚o kategorii)
ð Åšwiaty dziwaczne