26.04.2012 Techniki Projekcyjne
Metody/ techniki projekcyjne opierają się na projekcji rozumianej jako sposób postrzegania i reagowania na bodz
ce
zewnętrzne, które zawsze są uwarunkowane cechami osobistymi osoby postrzegającej ( każdy sądzi według siebie ),
zaś jako metoda badania rozumiane są jako zespół celowo skonstruowanych bodz
ców, których instrukcja i materiał
posiadają niski poziom strukturalizacji (wieloznaczność, zadania), mogąc tym samym wywołać osobistą, prywatną i
bezpośrednią opinie badanego (Rembowski 186)
Zastosowanie technik projekcyjnych
-diagnozowanie zjawisk psychospołecznych występujących w rodzinie
-diagnozowanie reakcji emocjonalnych dziecka na proces nauczania i uczenia się
-diagnozowanie obrazu nauczyciela, jego osobowości i autorytetu w percepcji ucznia
-diagnozy relacji między nauczycielem a uczniem
-diagnozy relacji między rówieśniczych
-diagnozy związanych ze środowiskiem szkolnych
Typy technik projekcyjnych
-techniki skojarzeniowe- reagowanie na bodz
ce przedstawione przez diagnostę pierwszym nasuwającym się słowem,
wyobrażeniem, spostrzeżeniem np. Test Rorchacha, Test skojarzeń słownych Rottera
-techniki konstrukcyjne- stworzenie, czy skonstruowanie czegoś, co przybiera zazwyczaj formę artystyczną np.
opowiadania, obrazu, np. TAT
-techniki uzupełniające- materiał testowy ma tu charakter niekompletny, zadaniem osoby badanej jest uzupełnienie
go na dowolny sposób (test frustracji Rozenzwelga, techniki uzupełniania twierdzeń)
-techniki wyboru lub porządkowania- dokonanie wyboru tej spośród szeregu podanych możliwości, która spełnia
określone wymagania (np. Test Porządkowania Obrazków)
-techniki ekspresyjne- techniki zabawowe, rysowanie, malowanie, odgrywanie scenek, psychodrama.
Zasady stosowania technik projekcyjnych
-dostosować technikę do wieku, możliwości i umiejętności dziecka, jego zainteresowań, poziomu słownictwa, płci,
sposobu myślenia.
-tworzenie nieformalnej, życzliwej atmosfery, rozmowa wstępna
-nie informowanie dziecka o badaniu, przedstawienie sytuacji jako zabawy lub gry
-powstrzymanie się od oceniania, krytykowania, natarczywego śledzenia wykonywania poleceń
-skonfrontowanie badania projekcyjnego z faktyczną sytuacją rodzinną
-dokonanie analizy formalnej i treściowej oraz analizy sytuacji wykonywanych działań
-uzupełnianie materiały informatycznego zdobytego technikami projekcyjnymi, materiałem prognostycznym
zebranym z wykorzystaniem innych technik.
-interpretacja według zobiektyzowanych schematów informacyjnych
Techniki projekcyjne-
 & opierają się na zastosowaniu względnie niejednoznacznych bodz
ców, na które badany reaguje w dowolny,
wysoce zindywidualizowany sposób i nie wydaje się świadomym, w jaki sposób jego wypowiedzi będą
interpretowane przez badacza (Pervin/ Olivier)
 & Projekcyjne testy odzwierciedlają przede wszystkim ukryte myśli wyobrażenia os badanej a nie jej realne sposoby
zachowania się (Schaipp/Plaum)
Testy projekcyjne
 & to zadanie, w którym zarówno materiał testowy jak i instrukcja są wieloznaczne, co ma zwiększać subiektywizacje
odpowiedzi i prawdopodobieństwo rzutowania w badaniu głębszych, często nieświadomych warstw osobowości
badanego (Frydrychowicz)
Techniki projekcyjne
-Służą nie do porównywania badanych os, lecz dostarczyć mają materiału do indywidualnej analizy
-Nie- strukturalizowana, niebezpośrednia forma zadawania pytań, która zachęca badanych do projektowania
leżących u podstaw ich zachowań przekonań, postaw i odczuć na określony obiekt.
Test dłoni  co ta ręka właśnie zamierza zrobić ?
(FHT)  pomiar tendencji do otwartych reakcji agresywnych
FHT opracowany przez grupę psychologów Belschnera, Mischke i Selga
Główna teza: przypisanie dłoniom właściwości lub reakcje pozwalają ujawnić realne tendencje zachowanie osoby
badanej, tzn. dużo odpowiedzi zawierających agresywną tematykę
7 kategorii do obliczenia predykatorów agresywności:
-agresywność- użycie siły fizycznej przeciwko innym
-bezpośredniość- dominacja nad innymi, treści o char autorytarnej
-wzruszenie- pozytywne uczucia względem innych
-komunikatywność- wymiana informacji
-zależność-pozycja podporządkowana prosząca o pomoc
-strach- uczucie strachu lęku
-kalectwo  choroba
Zalety:
-możliwość dotarcia do poza świadomościowych informacji (przydatne np. w sytuacji celowego odmawiania
udzielenia inf /ich fałszowania)
-mogą wydobywać odpowiedzi, które trudno byłoby otrzymać od badanych gdyby znali właściwy cel badania
-możliwość uzyskania bardzo szerokiego wachlarza informacji odnoszących się do odbioru rzeczywistości przez
badanego, wykraczające daleko poza sferę zachowaniową.
-odpowiedzi nieskrępowane, naturalne. Możliwość nawiązania swobodnego, luz
nego kontaktu z badanym, związana
często z atrakcyjną formą samego badania.
Wady:
-bardzo wysokie wymagania wobec diagnosty
*projekcja u diagnosty
-trudności z jednoznaczną interpretacją ,analizą wyników oraz możliwości ich weryfikacji przy jednocześnie
odpowiednio wysokim ryzyku błędów
*normalizacja- systemy interpretacyjne
*rzetelność badania
*trafność badania
*różnice kulturowe
-zbyt wysokie wymagania stawiane respondentom
-problem ze świadomością sytuacji badania (rozpowszechnianie i znajomość technik, próby odgadywania i sposobów
interpretacji)
-krytyka tych technik posuwa się do stawiania pod znakiem zapytania ich wartość pomiarową w odniesieniu do
właściwości psychicznej osoby.
Test Rorschacha
-Opracowany w latach 20 podejście oparte na interpretowaniu przez badanych plam atramentowych
-10 tablic ( 5 szaroczarnych, 2 szaro- czerwone, 3 kolorowe) pokazywanych w odpowiedniej kolejności z informacji,
że mogą one być dowolnie obracane przy czym nie ma złych ani dobrych odpowiedzi.
-W odpowiedzi bierze się pod uwagę interpretowany obszar determinantę odpowiedzi poziom formy i treść .
-Mierzony jest także czas reakcji na poszczególne tabliczki. Wypowiedzi są klasyfikowane wg klucza na podstawie
którego tworzony jest tzw psychogram.
-Test wciąż bardzo rozpowszechniony mimo powszechnie znanych i udokumentowanych zastrzeżeni co do jego
przydatności
Rysunek rodziny
Rysunek dziecka pozwala na naturalną, niezakłóconą wy0owiedz
posługując się naturalnymi skłonnościami dziecka
do ekspresji
Metoda polega na poleceniu narysowaniu:
-rodziny własnej
-rodziny wymyślonej
-rodziny zmienionej (idealnej)