DSC03459 (5)

czącej kilkaset grobów. Na tym interesującym cmentarzysku, w ślad za akcjami ratowniczymi Pogotowia Archeologicznego PMA, podjęte zostały przez Dział Epoki Żelaza naszego Muzeum, systematyczne prace wykopaliskowe.

Interesujących materiałów zabytkowych dostarczyło również, mniej więcej współczesne Kamieńczykowi, cmentarzysko o obrządku ciałopal-no-szkieletowym w Jartyporach koło Węgrowa. Na szczególne wyróżnienie zasługuje doskonale zachowana fibula srebrna oraz paciorki barwne z masy szklistej, tworzące oryginalny naszyjnik (poz. 33). Dalsze cenne zabytki z okresu rzymskiego, zabezpieczone dzięki pomocy społeczeństwa, to metalowa sprzączka do pasa lub dwuczęściowe grzebienie kościane, pochodzące z Siemiątkowa Koziebrodzkiego w woj. ciechanowskim (poz. 103). Niestety, te interesujące cmentarzyska, zwłaszcza w Jartyporach, znajdują się w stanie znacznego zniszczenia. Podobna sytuacja występuje na cmentarzysku ciałopalnym kultury przeworskiej w Ołdakach pod Ostrołęką, z którego u-dało się uratować interesującą popielnicę, bogato zdobioną motywem geometrycznym linii rytych, będących odbiciem ówczesnych wierzeń (poz. 73). Z innych materiałów zestawionych w katalogu, warto, zwrócić uwagę na ciałopalny grób kloszowy, na który przypadkowo natrafiono podczas sadzenia drzewek w ogrodzie w Pawłowicach koło Dęblina (poz. 83). Mianowicie z dołu głęb. 1 m, wydobyto 3 ciężarki gliniane tkackie, złożone do tego grobu około 2400 lat temu. Jest to niewątpliwie znalezisko unikatowe w obrębie kultury grobów kloszowych.

Z pojedynczych znalezisk przekazanych do Pogotowia, trzeba wspomnieć o mieczu żelaznym z X w., na którym głownia i jelec noszą ślady in-krustacji srebrem. Znaleziono go przed laty w żwirowni w Kacicach koło Pułtuska (poz. 35). Wyróżnia się również oryginalna bransoleta, wykonana z ozdobnej taśmy brązowej, ze stykającymi się końcami w kształcie żmijowatych główek, którą znalazła jedna z mieszkanek Białegostoku, podczas swego pobytu nad Zalewem Wiślanym w Tolkmicku (poz. 114). Podobną wymowę społeczną ma przekazanie do Pogotowia przez młodego ucznia szpili brązowej dwutarczkowej, znalezionej we wsi Klaudyn (poz. 39). Można przypuszczać, że ta oryginalna szpila, datowana na okres halsztacki D, pochodzi z cmentarzyska kultury łużyckiej z pobliskich Pęcie (poz. 84).

Na specjalną jednak uwagę zasługuje para nagolenników brązowych typu stanomińskiego, litych i zdobionych, z końcami zachodzącymi na siebie, znalezionych podczas kopania działki ogrodniczej w Warszawie na Zaciszu w dzielnicy Praga-Północ (poz. 135). To niespotykane jak do tej pory na obszarze Warszawy znalezisko gromadne ukryte w piasku, wśród podmokłych łąk ; bagien, pochodzi z wczesnej epoki żelaza (okres halsztacki D), czyli sprzed około 2500 lat.

MATERIAŁY

1.    AUGUSTYNKA, gm. Nurzec-Stacja, woj. białostockie.

a)    INF. Zgłosił w 1973 r. Kazimierz Cieślicki z Warszawy. POŁ. Na polu Stanisława Jadczuka w Augustynce. CHAR. Osada. MAT. 1) Kilkadziesiąt fragm. różnorodnej ceramiki, w tym kilka zdobionych motywami linii rytych poziomych bądź falistych. Barwa i obróbka powierzchni niejednolita, przeważają ułamki naczyń o powierzchni łuszczonej lub szorstkiej. 2) Przęślik gliniany kształtu kulistego, zachowany w połowie. Sredn.: 2,5 cm, otworu: 1 cm. CHR. Wczesne średniowiecze i czasy późniejsze.

b)    INF. Jak wyżej. POŁ. Na skraju lasu „nad wysychającą rzeczką”. CHAR. Pozostałości pieca produkcyjnego

0    bliżej nieokreślonym przeznaczeniu. Przekazano fragm. polepy i gruzu ceglanego. CHR. Nieokreślona. ZB. PMA nr inw. 7103.

2.    BIAŁE GÓRY, gm. Leszno, woj. stołeczne.

INF. zgłosił w 1973 r. inż. leśnik Jan Seremet z Granicy koło Kampinosu. SYT. Znalazł przypadkowo w 1968 r. Ludwik Klementowicz, zam. w Kampinosie, ul. Niepodległości 5. POŁ. Na rozwianej wydmie, położonej pomiędzy przysiółkami Białe Góry i Karfowe Koło, w gm. Leszno, na pograniczu pow. Pruszków i Sochaczew. CHAR. Luźne znalezisko. MAT. 1) Siekierka czworościen-na, gładzona (Ryc. la). Krzemień pasiasty. Dług. 9,7 cm, szer. 9,7 cm, grub. 1,8 cm. KULT. Amfor kulistych. CHR. Neolit. ZB. Przekazana do Muz, Puszczy Kampinoskiej w Granicy koło Kampinosu.

3.    BIELAWY, gm. loco, woj. skierniewickie.

INF. W 1974 r. przywiózł do Pogotowia PMA, inż. leśnik Bogusław Kaczorowski, zam. Dębno Lubuskie, ul. B. Bieruta 9 m. 8. SYT. Materiały znalezione podczas pobytów w Bielawie w 1972 i 1974 r. POŁ. Niewielkie wzniesienie zniwelowane częściowo spychaczem, między wsią Bielawy a drogą do Bąkowa Górnego, przy skrzyżowaniu tej drogi z szosą Łęczyca-Łowicz, w pobliżu rezerwatu geologicznego. CHAR. Siady osadnictwa wielokulturowego. MAT. 1) Kilkadziesiąt różnej wielkości fragm. ceramiki, w większości ręcznej roboty. Powierzchnie gładzone, u fragm. gruboćciennych chropowaco-ne, barwy od brązowej do szarobrunatnej. CHR. Materiały o zróżnicowanej chronologii: z późnej epoki brązu, wczesnego okresu żelaza, okresu wczesnolateńskiego

1    późnego średniowiecza. ZB. PMA nr inw. 8213.

4.    BIŁGORAJ, gm. loco, woj. zamojskie.

INF. Kilkakrotnie nadsyłane pocztą w 1975 r. przez Tomasza Bordzania i Krzysztofa Garbacza, uczniów szkół licealnych w Biłgoraju. SYT. Zbierane z powierzchni. POŁ. Duże wzniesienie nad rzeką Białą Ładą, ok. 200 m od rzeki, za cmentarzem. CHAR. Siady osadnictwa wielokulturowego. MAT. 1) Kilkadziesiąt ułamków ceramiki o łącznej wadze 0,75 kg, z przewagą fragm. grubo-

230