DSC04056

wwru kieleckiego prooaay te doprowacUlły do zakłócenia eopUJutoceó-akiego układu duUuurgu, co w okresie Intergiaclału kromerskicgo wyniki to sio zwróceniem ku zuchudowi wywiem u dolinnego pm-Lubrzanki i pra-Uobriy, uprzednio kierujących się ku południowemu wschodowi.

worami Świętokrzyskimi w obrębie analizowanego regionu jest niewiele danych o osadach i procesach geologicznych charakteryzujący ch okres odpowiadający najstarszemu zlodowaceniu, Skąpych informacji o owe ssanych procesach zboczowych i wietrzeniowo-mrozowych dostarczają jedynie profile wiertnicze z obszaru Wzgórz Koneckich i Niecki Łopuszańskiej (L. Lindner, 19771), z północnej części Płaskowyżu Jędrzejowskiego i Pogórza Szydłowskiego (M. Hakenberg, L. Lindner. 1977) oraz z północnej części Niecki' Połanieckiej (A. Walczewski, 197z). Sytuacja taka wynika z faktu, że w obrębie niżej położonych obszarów regionu,' świętokrzyskiego młodsze, głównie interglacjalne procesy erozyjno-denudacyjne, i późniejsza egzaracyjna działalność lądolo-dów doprowadziły do prawie kompletnego usunięcia osadów wietrzenio-wo-z bocz owych powstałych w strefie ekstraglacjalnej najstarszego zlodowacenia.

SUDETY I NIZINA SLĄSKA

Dotychczasowa znajomość osadów wczesnoplejstoceńskich z Sudetów i Niziny Śląskiej jest ograniczona do nielicznych zbadanych stanowisk. Odkrywki, głównie zaś profile wiertnicze z dolin rzek sudeckich, Nysy Kłodzkiej, Bobru, pra-Pełcznicy i in., dokumentują obecność gruzów i żwirów, określonych jako peryglacjalne (A. Jahn, 1961; W. Walczak, 1968). Wśród nich pierwszorzędne znaczenie ma profil z Janowca (F. Zeu-ner, 1929; A. Jahn, S. Szczepankiewicz, 1967). U podnóża progu sudeckiego nad Nysą Kłodzką] odsłaniają się tam pod moreną zlodowacenia południowopolskiego: a) żwiry o małym stopniu zwietrzenia, b) żwiry rzeczne, silnie zwietrzałe, c) piaski z florą kopalną i d) gruzy peryglacjalne. Te ostatnie leżą na iłach trzeciorzędowych. Nowo odkrytym, ważnym elementem w profilu z Janowca jest spągowy gruz perygla-cjalny (S. Szczepankiewicz, 1963). To najstarsze ogniwo czwartorzędowe określa, dawniej wątpliwą (F. Zeuner, 1929), przynależność piasków rzecznych z kopalną florą ciepłolubną do interglacjału. Gruz perygla-cjalny, leżący na ile trzeciorzędowym, wiąże się ze zlodowaceniem najstarszym.

Tego samego wieku są żwiry, głównie kwarcowe, bez materiału północnego,] które zazębiają się z utworami deluwialnymi w dolinach rzek sudeckich i przedgórskich (W. Walczak, 1963).

KARPATY I KOTLINY PODKARPACKIE

W górach strefy alpejskiej i otaczających je kotlinach dwa zdarzenia silnie akcentują początek czwartorzędu: wołoska faza ruchów górotwórczych i intensywna erozja uwarunkowana także klimatem charakteryzującym się gwałtownymi opadami. Efektem erozji są złożone na przedpolu gór miąższe serie żwirów i piasków, znane z willafranszu obrze-