DSC04280

Zlodowacenie p ó 1 n o o n o p o 1 ■ k 1 e

'/a' zlodowacenia pólnocnopolikioso /uchowały ultj dobrze nic tylko pokrywy w linach dolin, wio i nw stokach. Na poznunic cułości zmian pa-loogeograficinych pozwala powiązanie pokryw w profilach podłużnych i poprzecznych dolin (L. Starko!, 197la) i liczne już dziś datowunia metoda radiowęgla (fig* 3).

Wczesny glncjnt (115—75 tys. lat temu). Z okresu wczesnego glacjału w i\u z interstadiałem brorup, są znane stanowiska z doliny Wisły i brzeżnej części Karpat (fig* 3, 120). W Sciejowicach koło Tyńca na wczesno-^lacjalnych piaskach tworzących równinę tarasową wysokości 8—10 m (nad poziom dzisiejszego koryta Wisły) leżą torfy z roślinnością leśną (J. Dyakowska, 1939), wiązane przez A. Srodonia (1959), a następnie J. K. Kozłowskiego z interstadiałem brorup. Niekiedy są one „dosypane” do pokrywy starszej, tworząc fragmenty podlessowych kopalnych równin aluwialnych u brzegu Karpat (A. Srodoń, L. Starkel, 1961).

I tak w Zatorze pod mułkami torfiastymi z florą dryasową* datowanymi na ponad 40 000 lat B. P. (W. Koperowa, A. Srodoń, 1965), występują żwiry rzeczne. W najlepiej udokumentowanym stanowisku w Wadowicach wycięte! w gruboziarnistych żwirach rzecznych koryto Skawy wypełniło się mułkami i piaskami starorzeczy, gliniasto-gruzowymi ko-luwiami z pobliskiego podcięcia erozyjnego i torfem drzewnym (wg datowania ¹⁴C również starszym niż 40 000 lat, M. Sobolewska, L. Starkel, A. Srodoń, 1964). Obfitość makroskopowych szczątków drzew, wśród których poznano olszę, sosnę, 2 gatunki świerka (obok Picea excelsa (Lamarck) Link, przewodni dla brorupu Picea omorieoides Weber) i to-polę-osikę, oraz diagram pyłkowy (fig. 121) wskazują, że w tym okresie obszar pogórza był pokryty lasem z przewagą świerka (wśród ziarn pyłku lipa i dąb). Żwiry facji korytowej, podścielające osady starorzecza, tworzą więc wczesnoglacjalne stożki w brzeżnej części Karpat.

W profilu w Rzochowie nad Wisłoką wczesnoglacjalne żwiry pokrywa torf z brorupu (W. Laskowska-Wysoczańska, J. Niklewski, 1969). Jego strop mają datować kości mamuta na 50—56 tys. lat, ale ze względu na przynależność do starszego gatunku Mammuthus trogontherii (Poh-lig), zdaniem/ A. Srodonia (1976) leżą one na wtórnym złożu. W dolinie Wisłoka koło Rzeszowa (A. Jahn, 1957) i Sanu między Przemyślem a Przeworskiem (W. Laskowska-Wysoczańska, 1971) podobnie jest określony wieki aluwiów tarasu średniego okrytego lessem z dwiema glebami kopalnymi.

W głębi gór osady wczesnego glacjału są słabiej poznane. W dorzeczu Strwiąża A. Henkiel (1964, 1966) wiąże z wczesnym glac jąłem żwiry i mułki podścielające dwudzielne pleniglacjalne pokrywy solifluk-cyjne. W dolinie Dunajca w strefie przełomu przez Pieniny wczesnoglacjalne flory kopalne, wiązane z interstadiałem brorup, leżą na żwirach w, Brzezinach koło Czorsztyna' na wysokości 11 m nad poziomem rzeki (K. Birkenmajer, A. Srodoń, 1960) i w Kątach koło Sromowiec na wysokości 23 m (K.i Mamakowa, W. G. Mook, A. Srodoń, 1975). W obu przypadkach (fig. 120) są one przykryte jedynie osadami soliflukcyjny-mi, stąd M. Klimaszewski (1967) kwestionuje takie zaliczenie stratygraficzne stanowiska w Brzezinach. W Brzezinach występował las sosno-wo-świerkowy, a w Kątach, gdzie osady organogeniczne są datowane na