196 Św. Augustyn, Pirtstwo Boże
gdy się o Bogu dobrze nic wierzy. Niech tedy dalekie Będzie od nam zaprzeczanie Bogu znajomości rzeczy przyszłych (praesełmfia>. jakoby dla zachowania wolności woli naszej, bo przy Jego pomocy wolni Jesteśmy i wolni będziemy. Stąd nie na darmo mamy prawa, groźby, upomnienia, pochwały i nagany, ponieważ i o tych Bóg naprzód wiedział. A wielka ich wartość taka jest. o jakiej Bóg naprzód wiedział. I modły skuteczne są, by przez nie uzyskać to. o czym On wiedział również, że uzyskane będzie przez proszących. Słusznie też za dobre czyny nagroda jest przeznaczona, a za grzechy kara. Nie dlatego też grzeszy człowiek, że Bóg naprzód wiedział. Iż on będzie grzesznikiem; owszem, wątpliwości tu nie ma, że człowiek sam jest winowajcą. gdy grzeszy, ponieważ ten. którego znajomość rzeczy przyszłych omylna być nie może, wiedział naprzód o cym, że nie przeznaczenie, nie los. nie cośkolwiek innego, tylko sam człowiek grzeszyć będzie. Toteż jeśli człowiek nie ma woli grzeszenia, oczywiście wtedy nie grzeszy, ale i o cym, że człowiek nic będzie miał woli grzeszenia. Bóg naprzód wiedział.
Rozdział XI
Bóg tedy najwyższy i prawdziwy wraz ze Słowem swoim I Duchem Świętym. którzy trzej jedno są; Bóg jedyny i wszechmocny, stwórca i sprawca wszelkiej duszy I wszelkiego ciała; ten, z którego uczestnictwa szczęśliwi są cl wszyscy, którzy szczęście prawdziwe mają. a nie próżne szczęście; cen, który człowieka uczynił istotą rozumną (animuj rationałe> z duszy i ciała złożoną; ten, który człowieka grzeszącego i bez kary nie pozostawił, ale też I nic opuścił bez miłosierdzia; ten. który ludziom i dobrym, i złym dał bytowanie na równi z kamieniami, dał życie plenne na równi z roślinami, dał życie zmysłowe na równi ze zwierzętami, a życie rozumne na równi tylko z aniołami: cen. od którego wszelki pochodzi sposób, wszelki kształt I wszelki porządek, i miara wielka. I liczba, I waga; cen, od którego pochodzi wszystko, cokolwiek w przyrodzie istnieje wszelkiego rodzaju I ceny; od którego pochodzą zarodki kształtów i kształty nasion, ruch nasion i kształtów; cen. co I ciału dał początek, piękność, zdrowie, płodność, układ członków i celową Ich między sobą harmonię; on nawet duszy nierozumnej dał pamięć, czucie i popędy; rozumnej zaś duszy udzielił nadto rozumu, pojęci!woścl i woli; on nie tylko niebo i ziemię, nic tylko anioła i człowieka, ale też ani wnętrzności najmniejszego i najlichszego robaczka, ani skrzydełek ptaszyny, ani kwlateczka najmniejszego, ani listka na drzewie nie pozostawił bez doskonałej harmonii pojedynczych części składowych I bez pewnego jakoby spokoju; ten Bóg, niepodobna, iżby miał królestwa ludzkie. Ich panowanie lub Ich upadek i niewolę wyłączać spod praw Opatrzności swojej.