DSC04624 (2)

IX ŁACUNII FRZSCIWISftlTW

jest migawkowość widzenia, jak w akmeizmie, jak w i nadradizmie; przeżywamy swoisty poetycki symuluj*? wydarzeń i zestawień. Wszystkie mikroelementy pochodzą z prawdziwego, przenikliwie i ostro obśeiwowaw świata. W błyskach nagłych zestawień pojawiają się jS® ludzkiego bytowania: jakieś drzwi, ścieżka, płot, okno, ^ i ręce, dom i drzewo.    .

Sztuka Leśmiana łączy systemowo przeciwieństwa. JJay element jego poezji jest częścią całości, w której pełni postaciowe funkcje. Poezja ta nie daje się w pełni przypis prądom literackim. Zdaje się mówić o naszym aktualnym doi. wiadczeniu. Geneza bowiem dzieła literackiego jest dwpjab* historyczna i współczesna, kiedy powołujemy je znowu do życia i poddajemy reinterpretacji na miarę naszego rozszerzy oeg j doświadczenia. Tajemnica symbolizmu wszelkiej wypo*^ dzi literackiej polega na tym, że te nasze doświadczenia zdają się tkwić w zalążku już tam, w utworze przeszłej epoki— jest arcydziełem.

ZASADY WYDANIA

Teksty poetyckie, zwłaszcza nowsze i najnowsze, a do tej ostatniej kategorii należy poezja Tcśmiana, cechuje swoboda odstępstw od powszechnie obowiązujących norm w dziedzinie interpunkcji. Zechce o tym pamiętać czytelnik obecnego wydania. Pewne takie odst&stwa wykazują również teksty leśmiana Zachowano je w tych wszystkich wypadkach, gdy uznano je za znaczące i wynikające z intencji autora, a me dawnych konwencji i np. pomyłek zecerskich. Szczegółowe wyjaśnienia zastosowanej metody wydawcy i przyjętych norm i odstępstw interpunkcyjnych znajda czytelnik w komentarzu do wydania: Z pism Bolesława Leśmiana, Poeft, Warszawa 1965. Na tym właśnie wydaniu oparto brzmienie tekstów (ty mikowe różnice, także dotyczące lekcji tekstu, oznaczono w przypisach)-

NOTA IX> PRZYPISÓW

Charakter wierszy Leśmiana spowodował, że większość przypisów do obecnej książki to objaśnienia językowe (czytelnik zainteresowany dodatkówymi informacjami zechce TTięęnąć do opracowanego przeze mnie wydania krytycznego poezji Leśmiana, gdzie zawarte zostały dodatkowe aifrłnarjr rzeczowe, informacje o pierwodrukach i odmianach tekstu). Otpteria językowe wydawcy mają charakter niepełny i cząstkowy, lównicż w sensie ilości słów objętych komentarzem. Pełny komentarz wymagałby właściwie odrębnego i dużego studiom, co nie było celem obecnej książki.

Objaśnienia językowe, słownikowe i rzeczowe tekstów Z ebiwana nastręczają duże trudności. Nie uniknęła niestety błędów jedyna całościowa praca traktująca o słownictwie Leśmiana: S. EL Papierków-ski, Bolesław Leśmian. Studium Językowe* Lublin 1964. Prócz nietrafnych interpretacji spotykamy tu błędy rzeczowe, np. klasyfikowanie jako neologizmów słów, potwierdzonych przez słowniki, a wreszcie mechłuj-aość i pomyłki w zapisach.

Rzeczywiste trudności wynikają z niekompletności naszych słowników, słabości leksykografii. Ten stan rzeczy może powodować pomyłki klasyfikacji, łatwo bowiem np. nie potwierdzone słownikowo, chociaż istniejące, słowo zaliczyć do neologizmów. Niewystarczające są słownikowe opracowania diafcktyzmów, szczególnie ważnych u Leśmiana (pewne luki mogą aę okazać mepowrotne— stykał się przecież poeta z żywymi jeszcze gwarami). Trudności klasyfikacji wynikają również ze szczególnej plastyczności słowotwórczej w polszezyźnie (oczywiście w granicach zakreślonych systemem gramatycznym), z bogactwa i szerokiej potencjalnej stosowalności słowotwórczej formantów przedrostkowych i przyrostkowych, z plastyczności systemu aspektowego w języku żywym. Warto przypomnieć, że poeta, każdy poeta, odwohye się nie tylko do słowników i tekstów, ale przede wszystkim do języka mówionego, który zawsze będzie bogatszy od wszelkiej leksykografii. Wiele słów nie potwierdzonych słownikowo istnieje zresztą w rzadkich tekstach, istnięje potencjalnie