DSC04829 (2)

jest więc zgodne .z zasadą subsydiamości). Po^j'

elastycznie łączy ze sobą działania podwyższające konkurencyjność z wyrównywaniem szans rozwojowych i dążeniem, do spójności ekono-miczno-^połecznej-i-teiytorialnej ,_Duże znaczenie ma bowiem to, aby cele nie dzieliły instrumentów wsparcia między regiony najlepiej i najsłabiej rozwijające się, a więc nie wzmacniały tendencji do kształtowania dualnych procesów rozwojowych w Polsce.

Konstrukcja celu 3 stwarza warunki do wyłaniania obszarów strategicznej interwencji polityki regionalnej państwa, co jest istotną innowacją w stosunku do horyzontalnego układu celów Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego (2001-2006)⁴². Obszary ułatwiają bardziej precyzyjną i efektywną interwencję państwa, koncentrującą środki pomocowe w najbardziej potrzebujących województwach. Służy to wyrównywaniu szans rozwojowych regionów, ale również może poprawić ich konkurencyjność. Podstawowym kierunkiem interwencji celu 3 jest bowiem niwelowanie barier rozwojowych, które mogą występować zarówno w regionach najsłabszych, jak również tych najsilniejszych.

Definicja polityki regionalnej państwa przyjęta w tym artykule ^skazuje, że jest to współ-, na polityka rządu i .samorządów terytorialnych (zwłaszcza województw), inicjowana jednak przez rząd w trosce o rozwiązywanie problemów regionalnych mających znaczenie dla rozwoju całego kraju. Proponowane cele. Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego umożliwiają lepsze zintegrowanie polityki regionalnej państwa, z jednej strony - z wybranymi politykami sektorowymi rządu (i innymi strategicznymi działaniami rządu), a z drugiej strony - z samorządowymi politykami regionalnymi Przykładem jest struktura celu 2, który wspiera polityki regionalne samorządów województw oraz konstrukcja celu 3, który umożliwia zintegrowanie wybranych działań rządu z polityką regionalną państwa.

®Zoh. Uchwała Rady Ministrów Nr 105 z 28.12.2000 z yr sprawie przyjęcia Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2001-2006 (Mi! Nr 43, poz. 851); TG. Gfoaee Czy polska potrzebuje Narodową Strategii Rozwoju Regionalnego? .Studia Regionalne i Lokalne” 2007/4 (30), 131-47.

Dużą wagę przykładam do powiązania pro-||[ ponowanych celów Krajowej Strategii Rozwoji® Regionalnego z zasadami prowadzenia pohtykili regionalnej, państwa. Przykładowo podniesienie^ konkurencyjności polskich regionów jest ce-W lem horyzontalnym realizowanym we wszyst-®| kich województwach zgodnie z zasadą rozwojufa wszystkich regionów. Jednocześnie w nawią-fil zaniu dó zasady koncentracji — instrumenty* wsparcia polityki regionalnej państwa powinny| być elastycznie dostosowane do uwarunkowań^ regionalnych, a więc zróżnicowane, w zależ-i ności od. wewnętrznego potencjału i cech po-j szczególnych województw W myśl zasadyl koordynacji, cel 1 będzie służył poprawie koor-9 dynacji niektórych polityk sektorowych rządug (np. innowacyjnej, gospodarczej itp.)_z polityką || regionalną państwa. Działania celu 1 powinny a w szczególny sposób odpowiadać zasadzie za-9 pewnienia efektywności i najwyższej jakości* polityki regionalnej. Z kolei cel 2 (wykorzy-H stanie potencjału endogenicznego regionów) ja I służy w największym stopniu realizacji zasady fi subsydiamości i Zasady wspierania endogenicz- S nego rozwoju. W zakresie tego celu polityka re- gg gionalna państwa może wspierać współpracę.* horyzontalną między regionami, zgodnie z zasa- ® dą koordynacji. Natomiast cel 3 realizuje w naj-l większym stopniu zasadę koncentracji, gdyż.f umożliwia podjęcie interwencji przestrzennej® polityki regionalnej państwa w wybranychfl województwach. Tego typu interwencja ma na:| celu usunięcie specyficznych barier dla trwałego rozwoju województw (zgodnie z zasadą m endogenicznego rozwoju). Pomoc państwa do¹# tyczy zwłaszcza takich problemów, które .przetfg kraczają możliwości polityk samorządowych) (wsparcie ze strony państwa w tym wypadku nadto, wprowadzenie tego celu służy poprawie'ff integracji polityki regionalnej państwa z wy- i branymi politykami sektorowymi oraz innymi || strategicznymi działaniami państwa (a więc na- ■ wiązuje do zasady koordynacji).

Zaproponowane cele i zasady polityki regionalnej państwa pozwalają na lepszą koordyna-cję działań rozwojowych zarówno w rządzie*

(między różnymi politykami rządu i działaniami poszczególnych ministerstw), jak i pomiędzy poszczególnymi poziomami władz „publicznych (zwłaszcza rządem i samorządami województw). Tworzy to- poważne wyzwanie' dla umiejętnego powiązania zadań poszczególnych ministrów z polityką regionalną państwa, w tym przeprowadzenia linii demarkacyjnej między poszczególnymi segmentami polityk sektorowych. Jak się wydaje, dotyczy to dwóch etapów koordynacji polityk sektorowych z polityką regionalną państwa:

1) przygotowywania polityki regionalnej państwa przez rząd, podczas którego następuje wskazanie funduszy z budżetu państwa przeznaczonych na politykę regionalną i wybór działań sektorowych, które będą wchodziły do polityki regionalnej pańBtwa, a następnie będą przedmiotem szczegółowych uzgodnień z samorządami województw (i samorządowymi politykami regionalnymi),

2) zintegrowania polityki regionalnej państwa (uzgodnionej wcześniej przez sam rząd oraz' z samorządami województw) z wybranymi politykami sektorowymi i innymi działaniami strategicznymi rządu, które mają wpływ na rozwój regionalny i mogą być lepiej wdrażane przy współpracy z samorządami województw. Zaproponowany układ celów Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego umożliwia przeprowadzenie obu etapów koordynacji polityk sektorowych z polityką regionalną państwa, choć bez wątpienia niezbędne są dalsze pogłębione analizy tego zagadnienia.

dr Tomasz Grzegorz Grosse

jest adiunktem w Instytucie Studiów Politycznych PAN, ekspertem w Instytucie Spraw Publicznych.