DSC05089 (3)

XXVI

wsiąr

by tylko wyboru jego dziel poprzedzonego krytycznym wstępem, W tej sytuacji na czoło wysuw ają się te rozważa-nu. które Fryczowi poświęcił Pierrc Mesnard i Claudc Backsts. Ten uczony francuski, w swej książce pt-L'essor de la philoujpfut polilUfue au XVP tlicie IJtozkwit flU/ztJ-fii politycznej h XVI h„ wydanej w Paryżu dwukrotnie; w 1936 i 1952), w jednym z rozdziałów zarysował tradycyjny na ogół, a niekiedy wręcz wykrzywiony obraz Frycza i jego O poprawie-, drugi autor, znakomity slawista, ograniczył się do wydobycia utopijnej wizji dzieła Frycza, co zresztą wynika z zakresu tej rozprawy, zatytułowanej Le courant utopiąue dam la Potopie de la Henah sance (Prąd utopijny w Polsce epoki renesansu), a ogłoszonej w Brukseli i Paryżu w 1963 r, w tomie poświeconym renesansowej utopii (L 'utopie a la Henaitsance, Utopia w epoce renesansu). Jak każdy pisarz polityczny, także i Frycz miał przed oczyma wizję idealnego państwa, ale me ona może być uważana za miarę oceny całok s/tałtu jego poglądów: wydaje się jednak, że właśnie ten autor był-br, najhardziej powołany do ogłoszenia książki o Fryczu i jego twórczości, co zresztą nie zw alnia uczonych polskich od realizacji tego postulatu w jednym z jeżyków światowych. Doktryna jego będąca owocem epok. a zarazem świadectwem protestu wobec mej - z cała pewnością rm ługuje na to, aby znów została włączona w nurt europejskiej myśli społecznej, z której sie wywodziła.

Dzieje niezwyczajnych książek u często *>,k umo po-krewie jak loty ich twórców Tak też było w przypadł:. ł ■, cza. Kiedy w lipcu 1572 r. umierał * Knyszynie ostatni Jagiellon na tronie polskim, w całej kwopit mówiono o tym i pisano wiele, gdyż bezpotomna śmierć Zygmunta Augusta kazała myśleć o przyszłych lotach mocartły/a od dwustu niemal lat rządzonego przez Jagiellonów Kisdy jednak w kilka miesięcy później umierał Andrzej Fr/tz Modrzewski, jeden tylko anommoz/y kronikarz i-ajpraw-dopodobmej ksiądz Hieronim Powodto-ski notował, że „Frycz zmarł na zarazę w Wolborzu w 1572 r " Co prawda w mowie na pogrzebie Zygmunta Augusta póżwejszy ar-cybisz rp lwowski Jam Dy tum Soitłu/y/M wyiithim Frycza jako jednego z wybitnych łudzi za rządó* /.-nadego króla, ale już w drugim wydaniu tej mowy ukazało mc ono w 15X9 r. - na miejsce nazwiska wielkiego wotowza-mna wpisano inne, Stanisław a Sofcoiow uego, kra*//* ;/*-go profesora, znane dziś tylko crudytom.

A tymczasem ci dwaj ludzie - ta* maiwu/mann <fr darzeni parnicoa potomnych zmazani byli ze vkz» t/ymś znacznie więcej mż tylko data śmierci; kiedy me rozwiały się jeszcze w lefloe nadzieje zrr/denu///* arna yttrpjy państwa, Frycz w e w stepie do swego dzieła O popru/M Pse czypfj.ifM/llte) >.z eot//sk//.arn.;r. pjuudoc-aa * 1551 r