DSC05356

niskiego śrei

jĘ

git7 polsk, ej poezji .ięcony kięj w .

ZASADY WYDANIA

xcn

Przyjęcie za podstawę niniejszej edycji drugiego wydania Kazań sejmowych zostało podyktowane tym, że jest to ostatnia za życia autora redakcja tekstu pełnego. Poprzednie wydania utworu w Bibliotece Narodowej (1925 i 1939), jak też edycje I. Chrzanowskiego (1904 i 1912), brały jako podstawę pierwodruk — 1597. Pozostawało to w bezpośrednim związku z historycznoliterackim komentarzem wydawców, łączących tekst utworu z przebiegiem obrad sejmowych 1597 r. Wydanie obecne, na podstawie druku z 1600 r.. wyłącza tekst Kazań z literackiej legendy o faktycznym ich wygłoszeniu podczas sejmu w 1597 r. Odnotowuje się w formie aneksów najważniejsze warianty treściowe ż wydania trzeciego (1610).

Pełną listę pośmiertnych wydań Kazań sejmowych zestawił Konstanty Otwinowski, Dzieła X. Piotra Skargi S. J. Spis bibliograficzny, Kraków 1916.

Transkrypcja. Jako podstawę transkrypcji przyjęto przepisy dla wydawnictw popularnonaukowych (B), zawarte w Zasadach wydawania tekstów staropolskich. Projekt (Wrocław 1955) z następującymi odstępstwami:

a)    Interpunkcja. W druku Kazań przestankowanie zostało podporządkowane nie tylko składni; uwydatnia ono także in-tonacyjno-retoryczny kształt prozy okresowej („/”). Tendencję tę starano się zachować wszędzie tam, gdzie nie prowadziło to do naruszenia składni.

b)    Pisownia. Duże litery stosowano zazwyczaj tam, gdzie odpowiadały one spełnianej w tekście funkcji emocjonalnej, np. Pismo, Boski, Prorok czy Rzeczpospolita, Korona, Przezacni Senatorowie. W pozostałych wyrazach druku dostosowano pisownię do norm dzisiejszych.

c)    Pochylenia, „o” kreskowane (ó) transkrybuje się zgodnie z dzisiejszą pisownią.

d)    Zachowano występujące w tekście oboczności, jak np. iny obok inny, szczęśliwy obok szczęśliwy, wszytek obok wszystek itp. oraz grupy śrz/jrz/źrz.

Komentarz. W objaśnieniach językowych i rzeczowych wyzyskano komentarze Ignacego Chrzanowskiego, Adama Bergi i Stanisława Kota. Komentarz biblijny i historyczny uwzględnia w zasadzie tylko informacje wykraczające poza wiadomości zawarte w Malej Encyklopedii Powszechnej PWN; nie wyjaśniano więc np. kim byli Platon, Arystoteles, Mojżesz lub Salomon. Sporo trudności nastręczały wydawcom odsyłacze biblijne oraz odnośniki do innych tekstów, stosowane przez Skargę. Już Berga wykazał, że autor Kazań sejmowych często cytował z drugiej ręki, przeważnie za Bellarminem i Baroniuszem. Wszystkie cytaty zlokalizowano powtórnie, dodając na marginesach (w nawiasach kwadratowych) numer wersetu w przypadkach, gdy cytowany jest sam rozdział. Celem uniknięcia nadmiernego zgęszczania tekstu marginaliów skróty tytułów, występujące na marginesach druku, rozwiązano w przypisach. Tam też odnotowuje się wszystkie nieścisłości w cytowaniu oraz omyłki Skargi.

Cytuje on Pismo iw. w skrótach łacińskich, dotyczących następujących ksiąg Starego i Nowego Testamentw.

Wykaz skrótów używanych przez Skargę (rozwiązanie ich wg Biblii Tysiąclecia)

Acto.	— Dzieje Apostolskie	Eccies.	— Księga Eldezjaste-
Agg.	— Proroctwo Aggeu-		sd
	sza	Ephes.	— List św. Pawia do
Amos	— Proroctwo Amosa		Efezjan
Apoc.	— Apokalipsa św. Ja	Esdr.	— Księga Ezdrasza
	na	Exod.	— Księga Wyjścia
Cor.	— Listy do Koryntian św. Pawła	Ezech.	— Proroctwo Ezechiela
Dan.	— Proroctwo Daniela	Galat.	— List św. Pawła do
Deut.	— Księga Powtórzo		Galatów
	nego Prawa	Gene.	— Księga Rodzaju
Eccle.	— Mądrość Syracha czyli Eklezjastyk	Hebr.	— List św. Pawia do Hebrajczyków