griffin015

so? PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOI MINII

znaczenia. W poezji je*.i wszechobecna; w historii jest niemal nii^,widoc/im"^|,l Feministka Dorot hy Smith twierdzi, że nieobecność kobiet w litcrutiuzc historycznej jest konsekwencji) istnienia zaklętego kręgu męskiej nauki:

Mężczyźni zauważają i uznają za znaczące tylko to, co mówią inni mężczyźni Zamknięty krąg mężczyzn, którzy przywiązują wagę do tego. co mówią i piszą ich koledzy, islnial odkąd islnieje piśmiennictwo. To, co robili mężczyźni, było istotne dla mężczyzn spisywane przez mężczyzn i dla mężczyzn. Mężczyźni słuchali i słuchają siebie nawzajem^{1 2}.

Jako przykład męskiej kontroli nad oficjalnymi zapisami Chcris Kramarae przytacza historię swojej zmiany nazwiska. Kiedy wyszła za mąż, prawo stanu Ohio wymagało, by przyjęła nazwisko męża. Tak więc, zgodnie z przepisami, została Chcris Rae Kramer. Później, kiedy prawo się zmieniło i mogła już legalnie być sobą. przestawiła litery w swoim nazwisku i stała się Chcris Kramarae. Wiele osób zadawało jej pytanie, czy ta druga zmiana nazwiska nie świadczy o braku miłości do męża albo o lekkomyślności. Nikt jednak nie pytał jej męża. dlaczego on zachował własne nazwisko. Kramarae podsumowuje, że zarówno prawo, jak i obyczaje służą interesom mężczyzn.

Można by się spodziewać, że nadejście ery intcrnctu położy kres męskiej kontroli nad komunikacją - w każdym razie jeśli chodzi o dostęp do światowej sieci. Z badań Kramarae wynika jednak, że tak się nie dzieje³. Choć elektroniczna *•*•* umożliwia kobietom i innym dyNkrymlno wanym grupom szybki i łatwy kotlinki z bratnimi duszami, to męska domin*" H w mternecie jest regułą, a nie wyjątki* *** Na czacie nie widać różnic zwią/*mv* I* /. rasą, wiekiem, sprawnością fizyc/ną * #• wyglądem, ale podpisy widniejąc* |" * większością elektronicznych wypowi* do zdradzają pleć autorów. Mężczyźni i m* wią przytłaczającą większość użylk**"*ii ków intcrnctu; kontrolują lora dyskiiMj ne i monopolizują rozmowę. Naw* i I***-* przeznaczone wyłącznie dla kobiet i **•• leganc przez mężczyzn, którzy wd/i<»»l * się na nic albo jawnie, albo pod u* * » * kobiecego pseudonimu.

KOBIECE PRAWDY WYRAŻANE MĘSKIM JĘZYKIEM PROBLEM PRZEKŁADU

Przyjmując, że męska dominacja nml r bliczną komunikacją jest elementem *!•• siejszej rzeczywistości, Kramai.n w\*l*i|M wniosek, że „[...) chcąc uczestniczy* ** r łcczeństwic, kobiety muszą przeks/i.il* •** własne modele (komunikowania m*. i

pasowując je do narzuconego iii...... i¹

go systemu ekspresji”⁴. Ten pruci o*" lacji - tak jak przemawianie w oIh ym |*. n ku - wymaga ciągłego wysiłku i / i* nuh pozostawia kobietę w niepewnos* i *» wyraziła się „całkiem poprawnie' • •» powiada pewna pisarka, mężczyźni in»*i * „mówić wprost”. Kobiety mu /.i ,.mo\\t« naokoło”⁵.

Powróćmy raz jeszcze do koncepcji symbolicznego intcrakcjoni/mu Mrud.i (zob. rozdział czwarty). Me.nl wprowa dza pojęcie deliberowania, definiując je Jako automatyczną, chwilową przerwę przed rozpoczęciem mówienia, w trakcie której człowiek rozważa ewentualne reakcje słuchaczy. Moment wahania wydłuża się, kiedy zdajemy sobie sprawę ł własnych braków językowych. Według Kramarae kobiety muszą żmudnie dobierać słowa, kiedy przemawiają na forum publicznym. ..Kobiety mają trudności z powiedzeniem tego, co chcą powiedzieć - i co umieją powiedzieć najlepiej

ponieważ schemat języka nie jest ich dziełem”⁶.

Kobiece trudności z przekładaniem własnych doświadczeń na język stworzony przez mężczyzn stały się dla mnie bardziej zrozumiałe, kiedy przedyskutowałem koncepcje Kramarae z trzema swoimi przyjaciółkami. Marsha, Kathy i $u-san świadomie - i z sukcesem - dążyły do osiągnięcia przywódczej pozycji w dziedzinach, w których rzadko widuje się kobiety, a jeszcze rzadziej słyszy ich głos.

Marsha jest prawniczką, pierwszą kobietą piastującą stanowisko przewodniczącej rady adwokackiej hrabstwa Hills-borough, a obecnie kandydatką na przewodniczącą adwokatury stanu Floryda. Niedawno w pewnym lokalnym magazynie pojawił się artykuł przedstawiający piątkę „ludzi, którzy rozdają karty w Tampa Bay". Wśród bohaterów znaleźli się generał Norman Schwarzkopf oraz Marsha. Moja przyjaciółka przypisuje swój sukces strategii świadomego „przełączania się na inny tryb” podczas przemawiania na sali sądowej:

Nauczyłam się mówić jak męzczyzna. Świadomie zniżam glos. mówię wolniej, myślę bardziej ambitnie i stosuję metafory zaczerpnięte ze sportu. Dbam o prezencję, ale kobieta nie może wyglądać ani zbyt atrakcyjnie, ani zbyt skromnie. Męzczyzna może być piorunująco przystojny albo brzydki jak nieszczęście - i w niczym mu to nie przeszka dza. Mówiono mi, że budzę największy strach i największy respekt spośród prawni ków z naszej firmy, ale nie jestem taka w prywatnym życiu. Po pracy wracam do domu i razem z córkami robimy bożonarodzeniowe reniferki z ciasteczek dla psów.

Kathy jest wyświęconym pastorem i pracuje ze studentami. Jest najbardziej przekonującymi mówcą, jakiego kiedykolwiek słyszałem na sali wykładowej. W instytucji, w której tradycyjnie odmawiano kobietom prawa do pierwszoplanowych ról, Kathy święci oratorskie triumfy. Pani pastor zgadza się z Marshą, że margines błędu dla kobiety przemawiającej publicznie jest bardzo wąski:

1

•' Woolf, V. (2002). Własny pokój. Trzy gwinee. Przcl. Ii. Krasińska. Warszawa: Wydawnictwu Su ¹

2

Smith. I). A 1’cculiar Eclipsing: Womcn'% Exclu*ion from Man'sCullurc. Wo»i«7i's Sliułirt Inh" Quarterły, I. 281-295.

3

Kramarae, C., Taylor, II I (IW.t). Womcn and Men of Electronic Networks: A Convci*nillon m • ^M nologuc? W: II J l.iylor, ( Kramarae, M. Ebbcn (red.), Woinai, Information Ttt hnoto^\ ,uul lanltip (s. 52 (*t). Woim n. łnlormntion Technology, and SchołiinthipColloąuium.Cenlci lot A*l* im Siudy. Urbana, III

4

Kramarae, IWI, s *

5

Olsen, T (l**78). SUences (s. 23). New Yoił IMinnii< s< ymmn I awrcncc. ^,K Kramarae, 1'Młl, *. I‘).

6

■