506 PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOŁICZMIJ
wać niesprawiedliwi'. ponieważ będzie oznaczało utratę piaw ' Mę/c/y/.na mo że uniknąć bicza rówiioupinwnicnin, deklarując niewinnie: „Nigdy nie /.rozu micm kobiet”.
OTWARTOŚĆ NA FORUM PUBLICZNYM: SŁOWNIK FEMINISTYCZNY
Jak wszystkie teorie krytyczne, podejścia feministyczne nie ograniczają się do samego tylko wskazania asymetrii w relacjach władzy. Najwyższym celem teorii zagłuszanej grupy jest zmiana stworzonego przez mężczyzn systemu lingwistycznego, który „pokazuje kobietom, gdzie ich miejsce”. Według Kramarac reforma powinna objąć również słowniki, które „(...] pomijają słowa i definicje stworzone przez kobiety, natomiast zawierają liczne seksistowskic definicje i przykłady”27. W tradycyjnych słownikach można znaleźć autorytatywne wskazania co do właściwego posługiwania się językiem; ponieważ jednak ich autorzy powołują się wyłącznic na męską literaturę, słowa ukute przez kobiety są systematycznie pomijane.
W 1985 roku Kramarac i Paula Treich-ler opracowały słownik feministyczny, zawierający definicje kobiecych słów, dla których zabrakło miejsca w najnowszym wydaniu słownika Webstera, a także prezentujący alternatywne, feministyczne rozumienie terminów, które u Webstera uwzględniono. Autorki tego słownika, wznowionego w roku 1992, „(...] stawiają kobietę w centrum i z tej całkowicie odmiennej perspektywy dokonują rewizji języka”28. Kramar.itf i Treichler nic twierdzą, że każda kobiet u wykorzystuje słowa w taki sam sposób, lei t przytaczają kobiece definicje dla okfllo dwóch i pól tysiąca haseł, by zilustrował kreatywność lingwistyczną kobiet i wspi móc je w dążeniu do zmiany statusu żaglu szancj grupy. W ramce 34.1 przedstawiam kilka krótkich definicji opatrzonych adno tacjami o ich źródle.
MOLESTOWANIE SEKSUALNE: SZUKANIE ETYKIETKI DLA DOŚWIADCZENIA
Chyba żadne inne hasło ze słownika kia marae i Treichler nie odzwierciedla lali wielkiego osiągnięcia feministycznej sA.* ly komunikacji jak termin molestowania seksualne który stanowi translację k" biecego doświadczenia na język obowlą żujący w społeczeństwie. Choć relacją o niechcianych seksualnych propozycjm li w miejscu pracy można liczyć na tysiąi * to do niedawna nie istniał żaden ogólna przyjęty zwrot na określenie zjawisku, które stanowi stały element kobia« ku życia.
W 1992 roku „Journal of Applliij Communicataion Research” opublikował trzydzieści relacji studentów i speijdi stów od komunikacji werbalnej. Opowin dali oni o doświadczeniach zawstydzeniu, upokorzenia albo urazu na tle sck.n.il nym, których sprawcą był ktoś stojący ml nich wyżej w hierarchii akademickimi Niemal wszystkie historie - z wyją!U n| dwóch - pochodziły od kobiet, bil m uważa Kramarac, „|...j molestowana • Łs
2h SpcmJcr, I). (1**80) Mmi Mmli■ I mi£Mgc (s. K7). London: lloullcdgc & Kcgan.
’’ Kramarnc,(IW.t), 1'uni iii.iiiiigilu- Iłlclionary.Inlcnuiioiuil JiHinml ofllieStkialogy of Ijuiguii?.' 'O l1 2,1 Kramarac, (I mu lii. i, r Imusom, lllueslockin^s, mul ( roiws A l:emiimt Diclionmy, s. I
Wygląd: Wygląd jest roboczym uniformom kobiety | | Kobiece zaabsorbowanie własnym wyglądem nie jest rezultatem prania mózgu, lecz reakcją na wymogi sytuacji (A Redstockings Sister).
Rogacz: Mąż niewiernej żony. Zona niewiernego męża jest nazywana po prostu żoną (Cheris Kramarae).
Depresja: Psychiatryczna etykietka, która (...) maskuje społeczny fakt doświadczania przez gospodynię domową samotności, niskiej samooceny i braku satysfakcji z pracy (Ann Oakley).
Lalka: Kukiełka dawana dziecku lub wykonywana przez dziecko, służąca mu jako towarzyszka zabaw. Niektórzy mężczy2ni przedłużają sobie dzieciństwo, nazywając swoje towarzyszki .lalkami' (Cheris Kramarae)
Ojciec rodziny: Mężczyzna, który wykazuje większe niż normalnie zainteresowanie rodziną. Określenie .matka rodziny' me istnieje, ponieważ byłoby odbierane jako tautologia (Cheris Kramarae).
Feministka: .Osobiście nigdy nie zdołałam precyzyjnie zdefiniować, czym jest feminizm. Wiem tytko, że ludzie nazywają mnie feministką za każdym razem, kiedy wyrażam poglądy nietypowe dla popychadfa" (Rebecca West).
Plotkowanie: Rozmowy między kobietami występującymi w swoich kobiecych rolach - intymne w stylu, a tematycznie l lokalizacyjnie związane z domem; kobiece wydarzenie kulturalne, które wypływa z kobiecej roli i utrwala jej ograniczenia, lecz jednocześnie daje komlort potwierdzenia (Deborah Jones).
Poczucie winy: Emocja, która powstrzymuje kobietę przed robieniem rzeczy, które bywają niezbędne do zadbania o siebie (nie o innych) (Mary Ellen Shanesey).
Jej" historia: Historia czlovneka opowiadana z perspektywy kobiety i o kobietach (...) (Annę Forfreedom).
Ms.: Angielska forma zwracania się do kobiet które chcą być postrzegane jako jednostki, a nie identyfikowane ze względu na swoją relację z mężczyzną (Midge Lennert i Norma Wilson).
Swój chłop: Określenie, które NIE odnosi się do kobiet (Cheris Kramarae).
Rodzicielstwo: Stan. który często pociąga za sobą gwałtowne zmiany w życiu mtodej matki - .utratę pracy, dochodów i pozycji społecznej, zerwanie więzi i kontaktów społecznych, przymusowe dostosowanie do roli -gospodyni domowej-. Świeżo upieczeni ojcowie raczej nie donoszą o tego typu społecznych zawirowaniach* (Loma McKee i Margaret 0‘Brien).
Pomogralia: Pornografia jest teorią, a gwałt - praktyką (Andrea Dworkin).
Molestowanie seksualne: Niechciane zachowanie o podłożu seksualnym, narzucane w kontekście relacji, w której występuje nierównowaga w stosunkach władzy (Catharine Mackinnon).
Milczenie: Nie jest złotem. .Nie znam gorszej udręki nad noszenie w sobie nieopowiedzianej historii" (Zora Nealc Hurston). .W świecie, w którym język i nadawanie nazw są narzędziami władzy, zmuszanie do milczenia stanowi tormę ucisku - jest przemocą" (Adrlenne Rich).
łŻiftdiD Kwant, Ireicflter.Amawot, &be-4octvęs. ayjOcnts)
sualnc występuje nagminnie, ale nic przypadkowo"29. Oto typowa historia:
On miał pięćdziesiąt lat; ja dwadzieścia je den. On byt wykładowcą głównego przed miotu na moim kierunku; ja byłam studentką
pierwszego roku. On miał zapewnioną pozy cję; mój status nie byt jeszcze sprecyzowany i zależał od jego wsparcia. On czul się uprzywilejowany; ja się czułam zależna. On prawdopodobnie nie myślał zbyt wiele o tym, co się stało; ja nigdy tego nie zapomnę.
Kramiirue, (1992). Harrasmcni .nul I v»-iv»l.»v I U* W; I Kuków (red.), Wometi Mukink Mcunini*-New Feinini.il Direciions in Comnuimaiihm (•> l(>2> New York: Kouilcdjtc.