DSC07066 (3)

CZYM W OK

Ryc-

^7C strony ojca, jak i matki powoduje u dziecka wystąpienie określonej I lub nawet niezdolności do życia. Z tego powodu w przypadku małżeńst^ między krewnymi wyższe są również odsetki przypadków straty płodów i wiej. sza umieralność noworodków. Ponadto potomstwo urodzone z takich małżeń Stw wykazuje częściej niż potomstwo małżonków nie spokrewnionych ze soh» opóźnienia rozwojowe, a także gorszy rozwój fizyczny i umysłowy, i w ślad za tym gorsze wyniki w nauce.

Dla rozwoju dziecka nieobojętny jest także wiek rodziców oraz różnica wieku ojca i matki. Obserwowano lepszy rozwój fizyczny, szybsze dojrzewanie mniejszą umieralność potomstwa, gdy małżonkowie w okresie zrodzenia jego byli w wieku: matka około 26-32 lat i ojciec o 3-5 lat starszy. Gorszy rozwój wykazywały dzieci urodzone przez matkę w wieku ponad 32 lata a nawet (choć nieco lepszy niż po 32) poniżej 25 lat — najsłabszy zaś — dzieci z matek młodocianych.

Co ciekawe, z małżeństw, w których żona jest starsza od męża, częściej rodzą się synowie niż córki. Ciekawostką może być także fakt, że kobiety później dojrzewające (i w związku z dłuższym procesem rośnięcia wyższe) częściej są także matkami synów, dojrzewające zaś wcześniej — matkami córek.

pos

dai

g^eI

ktć

Wiek matki jest jednak istotny jeszcze i z tego względu, że w miarę upływu lat, szczególnie po 30 r. życia, zwiększa się częstość rodzenia wieloraczków oraz dzieci z wadami wrodzonymi. Z tego więc punktu widzenia optymalnym wiekiem dla posiadania dzieci jest wiek 26-30 lat, kolejnym zaś w miarę korzystnym dla posiadania dzieci jest wiek matki około 22-25 r. życia.

Napoleon WolaAski    ŻC

CZYNNIKI ROZWOJU DZIECKA. CO SPRZYJA PRAWIDŁOWEMU ROZWOJOWI?    _gaJ

O tym, jak przebiega biologiczny rozwój dziecka, decydują głównie na-    ci\

stępujące czynniki: zestaw odziedziczonych genów (czynnik endogenny    on

genetyczny), wpływ organizmu matki (czynnik endogenny paragenetyczny),    ^m

nie, klimat, warunki higieny itp.) oraz tryb życia (charakter i natężenie pracy lub nauki, sen, rodzaj wypoczynku itp.).

Większość tych czynników zależy od doboru małżonków lub wiąże się z organizacją rodziny. Ten pierwszy czynnik skrótowo omówiliśmy powyżej,

czynniki środowiska zewnętrznego (czynnik egzogenny — głównie pożywię-    ^w

uwzględniając także ogólne dane dotyczące procesów dziedziczenia, którym    j

poświęcimy jeszcze więcej uwagi w rozdziale następnym w ujęciu medycznym.    j    ₀

Przejdźmy obecnie do pokazania roli matki, która już z samego biologicznego    p

punktu widzenia jest zasadnicza.    2

Matka nie tylko przekazuje dziecku połowę swych genów — w'jej także    *

organizmie rozwija się ono w ciągu płodowego okresu swego życia. W czasie    ^v

tego rozwoju oddziałują na płód (ryc. 1) m. in. właściwości tkanek matki.

Są to właściwości zdeterminowane przez cały zestaw genów, które matka

24