nającego do rozwiązania określonego problemu naukowego2'6. Bardzo uproszczoną definicję metody badań przedstawiają S. Kownacki i Z. Rummel-Syska, według których jest ona ogólnym sposobem postępowania prowadzącym do osiągnięcia określonego celu217.
Warto w tym miejscu przytoczyć również rozumienie metody badań w pedagogice przez współczesnych metodologów niemieckich. Według H-H. Krtigera [...] metody badawcze obejmują system zasad, który powinien zagwarantować intersubiektywnie sprawdzalny dostęp do społecznej rzeczywistości218, natomiast metody badawcze w naukach o wychowaniu definiuje on jako drogę, sposób dochodzenia do wiedzy poprzez rzeczywistość wychowawczej219. Wskazuje jednocześnie na relacje zachodzące między metodami badawczymi a metodologią pedagogiczną, które wyjaśnia następująco: Podczas gdy metody badawcze opisują celowe, zaplanowane naukowe sposoby zdobywania wiedzy, metodologia pedagogiczna zajmuje się badaniem związków pomiędzy określonym repertuarem metod a specyficznym podejściem teoretycznym220.
W metodologii badań występuje również określenie „metoda robocza”, używane zamiennie z określeniem „metoda naukowa w sensie roboczym”. Oznacza ono - zdaniem J. Pietera - [...] sposób wykonania danego badania naukowego albo, innymi słowy, racjonalną drogę rozwiązania problemu już sprecyzowanego i uzasadnionego22'. Tak rozumiana metoda może być bardziej ogólna, to znaczy może być zastosowana do rozwiązywania różnych problemów (nawet z różnych dyscyplin naukowych) lub bardziej wąska, gdy jej zakres zastosowań jest mocno ograniczony.
Z analizy literatury metodologicznej wynika, że - jak już wspomniano - pojęcie „metody badań” występuje w bliskim związku z pojęciem „technika badań”. Omawianie pojęcia „technika ba-
’16 A. Kamiński: Metoda i technika, procedura badawcza. W: Studia Pedagogiczne, t. XIX. Wrocław 1970, s. 37.
i $ Kownacki, Z. Rummel-Syska: Metody socjopsychologiczne. Warszawa 1982, s. 8.
1 H-H. Kroger: Op. cit., s. 140. n Ibid.
** Ibid.
|HKK On