308 R. Kotliński, K. Szamałek
308 R. Kotliński, K. Szamałek
K. IIUHMAŃC/.YK
Fot. 16.2. Strefa rekreacyjno-wypoczynkowa w rejonie Juraty (hotel „Bryza”)
z borem bagiennym oraz ptactwem z tak rzadkimi gatunkami, jak: orzeł bielik, kruk, bocian czarny, żuraw czy mewa srebrzysta. W jeziorach słona-wowodnych należących do parku występują zarówno gatunki ryb słodkowodnych, jak i morskich. Na obszarze tym zachowały się ślady kultury materialnej kaszubskiej - grupy etnicznej Słowiń-ców. Słowiński Park Narodowy wchodzi w skład międzynarodowej sieci Rezerwatów Biosfery [Szukalski, 1987].
W granicach pobrzeża występują również obszary o wyróżniających go cechach krajobrazo-wo-środowiskowych i historyczno-kulturowych, które są objęte statusem parków krajobrazowych. Do tych obszarów należą: Szczeciński Park Krajobrazowy, Cedyński Park Krajobrazowy, Iński Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry, Park Krajobrazowy Doliny Słupi, Nadmorski Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Wzniesień Elbląskich, Park Krajobrazowy Mierzei Wiślanej i Trójmiejski Park Krajobrazowy. Wyjątkowymi wartościami przyrodniczymi odznacza się Nadmorski Park Krajobrazowy obejmujący m.in. Mierzeję Helską, pas wybrzeża klifowego i część Zatoki Puckiej.
Ważną funkcję rekreacyjno-przyrodniczą w obrębie pobrzeża spełniają obszary krajobrazu chronionego, które odznaczają się wysoką atrakcyjnością pod względem krajobrazowym, a przeznaczone są do zagospodarowania turystycznego (fot. 16.2). Wśród 18 obszarów krajobrazu chronionego na szczególne wyróżnienie zasługują wyspy Wolin i Uznam, dolina Radwi, obrzeża jeziora Żarnowieckiego, pradolina Łeby-Redy, Żuławy Wiślane, delta Wisły i Nogatu. Pobrzeże połu-dniowobałtyckie odznacza się wyjątkową liczbą ponad 60 różnych typów rezerwatów przyrody, w tym: słonoroślowych, torfowiskowych, ptasich, krajobrazowych i przyrody nieożywionej. Na szczególne wyróżnienie zasługują: przymorskie jezioro Liwia Łuża (1), wrzosowisko Sowno (2), Zdroje (3), ozy kiczarowskie (4), rezerwat słono-roślowy „Solnisko” w Kołobrzegu (S), jodły kor-niszewskie (6), cisy tychowskie(7), jezioro Modła (8), bagna Izbickie (9), Mierzeja Serbska (10), choczewskie cisy (11), groty mechowskie (12), darżlubskie buki (13), Kępa Redłowska (14), las łęgowy nad Nogatem, tzw. „Ptasi Raj” (15), jezioro Druzno (16), ostoja bobrów na Pasłęce (17) (rys. 16.1). Rezerwat Świdwie jest jednym z pięciu rezerwatów wpisanych na listę Konwencji Ramsar. Natomiast osobliwością rezerwatu przyrody „Bielinek” jest jedyne stanowisko w Polsce dębu omszonego oraz szyplina zielonego i nawrotu czerwonobłękitnego. Łączna powierzchnia rezerwatów przyrody wynosi około 6200 ha.
Bardzo liczne są również tzw. pomniki przyrody, np. dęby w Kadynach, aleja lipowa w Rzuce-wie, groty w Mechowie, głazy narzutowe, np. „Dwunastu Apostołów” w Pucku, cisy rokickie.
Morze Bałtyckie jest półzamkniętym, wyjątkowo zróżnicowanym obiektem hydrologicznym, co wynika z jego wewnątrzkontynentalnego położenia i ograniczonego kontaktu z oceanem [Łom-niewski i in., 1975]. Granice Morza Bałtyckiego z Morzem Północnym stanowią cieśniny Kattegat i Skagerrak. W morzu tym wyróżnia się 7 regionów. Główną część stanowi Bałtyk Właściwy, obejmujący tzw. Bałtyk Środkowy i Bałtyk Południowy, ograniczony od zachodu cieśninami duńskimi. Akwen ten obejmuje główne głębie i baseny (Basen Gotlandzki z największą Głębią Landsor-cką - 459 m; Zatokę Gdańską z Głębią Gdańską, Basen Bomholmski z Głębią Bomholmską). Powierzchnia Bałtyku Właściwego wynosi 209 930 km2, a jego pojemność 13 045 km3, przy średniej głębokości 62,1 m. Zlewisko Bałtyku Właściwego, od strony Szwecji, obejmuje dorzecza niewielkich rzek o spływach jednostkowych 6-7 1/s km2. Natomiast od strony wschodniej, zlewisko Zatoki Ryskiej, w tym głównie zlewisko Zalewu Kurońskiego z dorzeczem Niemna, o spływie jednostkowym 6,6 1/s km2. Południową część zlewiska stanowią dorzecza Wisły i Odry [Mikulski, 1986]. Bałtyk należy do mórz wewnętrznych o szczególnej konfiguracji brzegów, wyrażającej się istnieniem głęboko wciętych w ląd zatok i odznaczają-