DSC08649 (3)

jT

i Jp.i i V iv

/

dH

tylko zbiorem encyklopedycznym bardzo potrzebnych nych, szczegółowych wiadomostek; ostatniego umiejętność jest r u c|^    ^

ma, żywa itd. Obadwa użyteczni jednej sprawie służą; wszakże

mm

^{1 naucc}-1 mOfi»^lfV ^

SjestrucJ y/J jTf .i* Jt

*^r4f\ 0

m

^    ^ o ^

i doświadczenie z ujj

dać należy, że nawet empiryzm, laboratoria czenia ducha filozoficznego (jak się to wem teorii piękniejsze wydają owoce, co pokazuje historia nauk pr* rodzonych. Nawet dowolne hipotezy i manipulacje ej ryków godniejsze uważania, jeśli z tego źródła początek biorą. — Nq szcie i to także położyć godzi się, że w systemie oryginalnej literan

nvch J f A

w Niemczech dzieje) pod wpjj    ^CrfjC

rzeczy wtstych'umiejętności z działem innych jjl ^fA^r jjo Jj| poetyckim, historycznym, artystowskim, filozoficznym, i₀    *

życiem społecznym, potocznym, jedynie tylko przez filozofią natt * fd/r* ry za pośrednictwem tej ruchomej, żywej umiejętności w ściśle fi $ sze powinowactwo i_ związek organiczny wejść może. Gdzie (jak np y:    ' ’ ^oł5“

w Polszczę) sami empirycy uprawiają nauki przyrodzone, tam one żad nego wpływu nie wywierają na inne części literatury. Co innego w Nieirj *r -czech! Tu artyści są naturalistami, jak np. Gete ⁷³ i Nowalis, a filozofa ,1^ jest *’^0£IC1‘7 wie natury najznamienitszymi historykami i estetykami, jak np. Gerresi    j ^ M*

i Sieffens. — Namawiać do pewnej uniwersalności pojęć i dl . op'ⁿ . ^iąpiłe© * cha nie jest to zapewne obcymi przykładami zawracać głowy rozsą    ^# ct*t pi*®⁶*®*"

] WA

*w

W*

dział jęć, np

⁰⁵

Ja zaś przeciwnie sąd2*

-fc

eśst*

dnym ludziom w Polszczę.

Odrzuciwszy mnogie uprzedzenia we względzie estetycznym, ini _ czej teraz trzymamy o wartości tworów sztuki. Innym okiem, niżeli P przed niewielą laty, patrzymy na usiłowania krajowych artystów. Opi d • • _ejnońtećzne nia większości uległa w tej mierze wielkiej zmianie, jaką czas zrządzjl** ^ _{aę rranKanIa} cjiOWŁ I

P¹ .    ___r lniSmT ŁA T,

Fe****®'

od

jakiej wreszcie spółczesna po nas Europa wyciągała. Ale nie dosyć na tym./Śmiałym krokiem dalej jeszcze winniśmy postąpić: od gusty ,1*

i i m a g i n a c j i do myśli i rozumowań umiejętnych, od pięknośą iąąoif * pobąu. Dualizm gjowwy* w poezji i sztuce do prawdy w tej bogatej, spaniałej naturze, która nat Iwecie. Kiedy przed kilką laty Bsjsetwsf* otacza. Nie pojmujmy jej cudzym rozumieniem! Tego gjsiK wyobrażenia teoretyczne poriszyty s nigdy dostatecznie wypowiedzieć nie mogę: w umiejętności polskid Joneczek między stronnikami dwóch jest umarła natura {naturata), a taż sama umiejętność skamij idiotycznego i klasycznego, ur sad

niała, martwa^/Tej nauki nic potępiam, owszem, przyznaję że ję| ...................cyną tego ..............

nicodbicie potrzebna, ale utrzymuję, że dla nas potrzeba także żywej ^ dla literatury polskiej życiem naszym umiejętności, takiej, jaką nas obdarzyć om*    ^

filozofia naszego jestestwa, filozofia języka polskiego, wreszcie — ż| tak powiem — temperamentu i konstytucji narodowego genąul szu, narodowego ducha. Pojmujmy naturę, jako się objawia (naturom -naturantem), jako działa! A tego nigdy bez rodowitej filozofii nie do|

zacierać w literaturze: bwocy

IPrzeenreśc.

^ opanowawszy niedoświadczone osmły f?ńodąrej do prawdziwego światła, psa

ttj thwfli oroszono projekt m JBaoanBSMs ■    łt zm o sporach romantyków, as» $*aa to* .

wiały oporu? — Toż. i ludzkiej, w naszym |u a I i ? m i e; wszytej to przyczyny nikt

■    woli odporu. Odzie

■    prostym, oznaczo-imia staranie. Stąd

Ih. Śmiech w rozpa-m, dotkliwszy niżeli nia, krzepi; chęć do He i oddziaływanie, Bnniemania, wszyst-

■    polskiej, w naszym ■dnym z następnych H y k ó w, ani k 1 a-■zumieniu, jakie się Hardzo różnym od H^prawialiśmy z so-

przypadającego do wające nieporozu-lennego sektarstwa fcw kłótni Orzecho-I⁷ piśmienny nie by# iór nie zaprzątnął, względem staliśmy I wieku. To samo k, toż odstrychnie-Hść na świecie lite—

■ I k u szerzy się nie ■obranym światłej— Końca do drugiego ■lsywały się ulotne gpanuje teraz gust Eiznej okrasy szuka-K:nawstwo, i rozsą-■ nieukróconą owa ^hją ani o klas y— ■ak należeć i w sa-