DSCF0024

zjawiska przepływu nie tylko wody. ale takie Innych cieczy (a nawet gazów) przez ośrodki porowate, kapilarne i szczelinowate oznaczano niesłusznie terminem filtracji, mimo że w wielu przypadkach przepływy owe nie miały nic wspólnego z filtracją, tj. oddzieleniem fazy stałej od cieczy.

Rysunek 112 przedstawia schemat urządzenia używanego przez Dar-cy ego do swoich badań przepływu wody przez pionową kolumną wypeł

Rys. 112. Schemat urządzeni:* eksperymentalnego Darcy’ego

nioną piaskiem, których wynikiem była pierwsza wersja sławnej formuły filtracji Darcy'ego

(48)

gdzie

Q — objętość wody przepływającej przez kolumną,

A — przekrój kolumny płaszczyzną prostopadłą do zasadniczego kierunku przepływu (oznaczony dalej przez A_k),

L — wysokość słupa piasku w kolumnie.

K — stała charakterystyczna dla danej kolumny. h|, h, — wysokości mierzone pionowo (jak na rysunku).

Prawo Darci/ego jest fundamentalnym odkryciem na drodze empirycznej. W zmienionej postaci przeszło do światowej literatury i było w powszechnym użyciu mimo pewnych nieścisłości.

Analityczne podejście do tego ważnego zagadnienie, a w szczególności różniczkowa postać prawa Darcy'ego została wyprowadzona znacznie później. Natomiast prawdziwą teorię filtracji rozbudowano szerzej i na ten temat istnieje cały szereg nowoczesnych publikacji.

Filtracja jest jednym z wielu zjawisk towarzyszących mikroprzeply-wom, do których należy np. odwrotny proces fizyczny, zwany mineralizacją. występujący w skałach osadowych, gdy są one rozpuszczane przez wody opadowe. Mikroprzepływowi może towarzyszyć kolmatacja. czyli zamulenie, co ma miejsce np. w pracach związanych z wierceniem obrotowym z zastosowaniem płuczki. W całym kwiecie żyjącym spotykamy sic codziennie na każdym kroku z mikroprzepływami w roślinach żywych, jak też w organizmach ludzkich i zwierzęcych.

114