DSC06888

miach polskich po I rozbiorze — w tym 5 milionów pańszczyźnianych, a 1 milion kmieci) i 1 milion mieszczan zaczęło się czuć obywatelami polskimi, stawać się patriotami i już po 21 latach działalności Komisji Edukacji Narodowej masowy udział chłopów w powstaniu kościuszkowskim w 1794 r. w walkach o niepodległość Polski był owocem tej pracy. W ten sposób lud polski i z ludu wyrastający robotnicy polscy zaczęli stawać się obywatelami.

GENEZA OŚWIATY I WYCHOWANIA SOCJALISTYCZNEGO

W XIX wieku — w okresie ruchów rewolucyjnych Wiosny Ludów — rodzi się socjalizm naukowy, powstają nowe założenia szkoły i wychowania socjalistycznego, czego wyrazem był Manifest komunistyczny. Te postulaty nowej socjalistycznej szkoły i wychowania wprowadza w pełni w życie Rewolucja Październikowa w Rosji i powstaje nowe państwo ZSRR, w którym w ciągu pół wieku rozwinął się i ukształtował nowy, socjalistyczny system oświaty i wychowania socjalistycznego i zrodziła się nowa szkoła powszechna — dostępna dla wszystkich obywateli — robotników, chłopów i inteligencji pracującej na poziomie nie tylko podstawowym, ale obecnie i średnim 10-letnim, z możliwościami dalszego masowego kształcenia się wyższego. Ten nowy system wychowania socjalistycznego upowszechnił się po II wojnie światowej w krajach demokracji ludowej i dalej upowszechnia się w świecie w nowo powstających państwach socjalistycznych

SZKOŁA SOCJALISTYCZNA I WYCHOWANIE SOCJALISTYCZNE

W POLSCE

Po drugiej wojnie światowej rewolucja socjalistyczna z pomocą ZSRR stworzyła w Europie nową rodzinę państw demokracji ludowej — opartych na założeniach ideologicznych marksizmu i leninizmu. Do grupy tych państw należy też Polska Ludowa, która od 1945 r. buduje szkołę socjalistyczną i rozwija wychowanie socjalistyczne. Obecnie pod wpływem przemian naukowo-technicznych i przeobrażeń demograficznych i rodziny współczesnej jako środowiska wychowawczego wkraczamy w nowy okres wielkiej reformy oświaty i całego szkolnictwa oraz zintegrowania

i scalenia procesu dydaktycznego z procesem pedagogicznym.

Nowa reforma szkolnictwa i związany z nią nowy ustrój szkolnictwa zapewnia nie tylko w miastach, ale i w środowiskach wiejskich upowszechnienie pełnej 10-letniej szkoły średniej zintegrowanej ze szkołą podstawową. Ten nowy typ 10-letniej szkoły — to w miastach szkoła środowiskowa miejska związana organicznie ze środowiskiem lokalnym miejskim, a w środowiskach wiejskich — zbiorcza szkoła gminna, związana ze środowiskiem lokalnym wiejskim. Cechą charakterystyczną tej nowo rodzącej się 10-letniej szkoły środowiskowej miejskiej i zbiorczej szkoły gminnej jest przedłużony dzień pracy pedagogiczno-dydaktycznej w szkole przez tzw. półinternaty, zapewniające dzieciom całodzienną opiekę wychowawczą z dożywianiem. Takich 10-letnich szkół będziemy mieli 3 500 w miastach i 2 000 w gminach wiejskich. Ten nowy typ szkoły z jednej strony jest dużą, wysoko zorganizowaną, wielofunkcyjną jednostką szkolną rozwiązującą nowocześnie problemy dydaktyczno-pedagogiczne i opiekuńcze, a z drugiej strony szkoła ta jest zintegrowanym systemem szkół i placówek oświatowych z daną szkołą środowiskową miejską czy zbiorczą szkołą gminną.

Dotychczasowa szkoła kładła nacisk i zwracała uwagę głównie na nauczanie, a sprawy wychowawcze dzieci i młodzieży były na drugim planie. Nowa reforma szkolnictwa w Polsce dąży do przebudowy postawy szkoły, w której nauczanie i wychowanie wiążą się ze sobą organicznie. W związku z tym nowa szkoła środowiskowa miejska i zbiorcza szkoła gminna dąży do zintegrowania szkoły ze środowiskiem społecznym lokalnym, bo szkoła jest częścią organiczną tego środowiska i nie może prawidłowo funkcjonować bez należytego zintegrowania ze środowiskiem lokalnym i bez gruntownej znajomości środowiska lokalnego. Szkoła środowiskowa miejska i zbiorcza szkoła gminna dąży obecnie również do ściślejszego zintegrowania wychowania szkolnego ze środowiskiem rodzinnym, co wymaga od nauczycieli poznania rodziny każdego ucznia i na tym tle poznania każdego ucznia przyjętego do szkoły. Na tych podstawach, tj. znajomości środowiska lokalnego, środowiska rodzinnego ucznia i samego ucznia, można świadomie kierować procesem wychowania w nowym typie szkoły środowiskowej miejskiej i w zbiorczej szkole gminnej