ranki dla procesu dydaktyczno-wychowawczego, pozwoliło na szkolenie w latach 1970-—1975 ponad 3000 funkcjonariuszy
Drugi okres działalności OSSW przypada na lata 1974_190,
W ośrodku rozbudowano do tego czasu bazę dydaktyczną, sociai ną i wzmocniono kadrę nauczającą. Podstawową formą szkoleń ' w latach 1974—1982 była roczna, stacjonarna Szkoła Oficerska1 2 kształcąca podchorążych w trzech specjalizacjach. 62 W szkole tej, zorganizowanej według modelu szkoły paramilitarnej. w okresie 11 miesięcy kształcono kadrę oficerów młodszych Służby Więziennej, przygotowywanych do pracy we wszystkich typach zakładów karnych. Warunkiem przyjęcia do szkoły było: średnie wykształcenie, co najmniej roczny staż pracy w służbie, mianowanie na stanowisko oficerskie i nienaganna opinia. Integralną częścią procesu dydaktyczno-wychowawczego byłą praktyka szkolna w wybranych jednostkach więziennych. Do 1982 r. zorganizowano 8 kursów, na których przeszkolono 1128 funkcjonariuszy.
W 1976 r. nastąpiły zmiany w systemie doskonalenia kadry podoficerskiej. Utworzono dwie szkoły, do których kierowano słuchaczy w zależności od posiadanego przez nich wykształcenia. Okres nauczania w tych szkołach był różny i wynosił 3,5 miesiąca oraz 5 miesięcy. Zorganizowano także 1,5-miesięczną Szkołę Podoficerską dla średniego personelu służby zdrowia, sekretarek i maszynistek.
W zakresie doskonalenia zawodowego absolwentów wyższych uczelni zmiany objęły grupę funkcjonariuszy zatrudnionych w służbie zdrowia oraz absolwentów wojskowych (milicyjnych) szkół oficerskich. Dla tej grupy funkcjonariuszy reaktywowano eksternistyczną formę doskonalenia zawodowego. 63
Trzeci okres działalności OSSW w Kaliszu rozpoczął się w roku szkolnym 1982—1983, w którym zorganizowano szkolenie oficerskie (tylko dla absolwentów wyższych uczelni), powołano (od 1984 r.) Szkołę Chorążych, utworzono cztery typy szkół podoficerskich (dla absolwentów szkół podstawowych, dla absolwentów szkół średnich, dla średniego personelu służby zdrowia, dla słuchaczy Liceum Penitencjarnego).
W OSSW, począwszy od 1970 r., organizowano kursy doskonalące, szczególnie dla pionu ochrony: kierowników działów, dowódców zmian, inspektorów działów ochrony, oddziałowych. Od 1982 r. wprowadzono w OSSW w Kaliszu szkolenie poborowych,
powoływanych do służby w jednostkach uzbrojonych. Dokonane na przestrzeni lat 1969—1987 zmiany organizacyjne i programowe szkół i kursów zlokalizowanych na terenie OSSW w Kaliszu wskazują, iż system doskonalenia zawodowego kadry penitencjar-nej był i jest nieustannie udoskonalany; stosownie do zaleceń nauki, potrzeb praktyki i zadań spoczywających na więziennictwie.
Z dniem 22 czerwca 1987 r. zakończona została działalność dydaktyczno-wychowawcza OSSW w Kaliszu. Zgodnie z zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości 64 placówka ta przekształcona została w Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej, w którym zorganizowana została Szkoła Oficerska, Szkoła Chorążych, Szkoła Podoficerska, kursy specjalistyczne oraz Oddział Zamiejscowy w C żarnem przeznaczony na szkolenie przewodników psów służbowych. Proces nauczania od roku szkolnego 1987—1988 odbywa się na podstawie zmodernizowanych programów nauczania akcentujących zawodowy, pragmatyczny charakter szkolenia.
W okresie od 1969 do 1988 r. w Ośrodku Szkolenia w Kaliszu szkolenie podoficerskie ukończyło 18 180 funkcjonariuszy, szkolenie chorążych — 514 funkcjonariuszy, szkolenie oficerskie — 6 604 funkcjonariuszy, a na różnego rodzaju kursach doskonalących przebywało 10 553 funkcjonariuszy Służby Więziennej. Łącznie przeszkoleniem objęto w tym okresie 36 185 funkcjonariuszy. Poza doskonaleniem zawodowym organizowanym w szkołach Służby Więziennej kontynuowany jest, w odniesieniu do poszczególnych grup stanowisk służbowych, proces doskonalenia specjalistycznego — w formie kursów i przeszkoleń.
Obejmuje on wszystkie stanowiska służbowe — do naczelnika włącznie. W latach 1969—1975 zorganizowano w ODK w Popo-wie szereg półtoramiesięcznych kursów przeznaczonych dla kadry kierowniczej i rezerwowej Służby Więziennej. Tę formę szkolenia kontynuowano w latach 1976—1978, organizując w Warszawie dla kadry kierowniczej więziennictwa dwustopniowe przeszkolenia z zakresu organizacji i kierowania. Począwszy od 1984 r. wznowiono proces szkolenia kadry kierowniczej i rezerwowej.
Centralnie funkcjonujące w ramach służby formy doskonalenia uzupełniane były i są innymi w tym zakresie przedsięwzięciami. Od początku lat siedemdziesiątych zintensyfikowano wysiłki w celu zachęcenia funkcjonariuszy do podejmowania nauki w szkołach wyższych. W kolejnych latach zwiększyła się liczba funkcjonariuszy studiujących, np. w 1970 r. było ich 119, w 1975 r. — 360, a w 1987 r. — 410 funkcjonariuszy. Kwalifi-
— 291 —
Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości nr 60 z 25 lipca 1974 r. (nie publikowane).
H Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości nr 30 z 22 czerwca 1987 r. (nie publikowane). Komendantem COSSW jest gen. Edward Pastuszek.