DSCF6620

196

W dalszym ciągu dokonujemy pomiarów T i A dla wszystkich możliwych kombinacji R i C (także dla nieznanych R_x i CJ, w razie potrzeby łącząc równolegle i szeregowo dostępne w zestawie elementy.

c. Badanie zależności okresu drgań od napięcia zasilania

Dla dowolnie wybranej ustalonej wartości stałej czasowej RC dokonujmy pomiaru T i A, zmieniając napięcie zasilania U₀ w granicach 100-250 V ze skokiem np. 10V.

5. Opracowanie

Na podstawie wyników otrzymanych w pkt 4b należy sporządzić wykresy zależności T = T(Q dla ustalonego R oraz T = T(R) dla ustalonego C - otrzymamy w ten sposób tzw. krzywe zachowania albo krzywe kalibracyjne. Krzywe posłużą nam do wyznaczenia nieznanych wartości C_x i R_x W oparciu o znajomość odpowiednich okresów drgań. Uproszczony związek 9 przewiduje, że krzywe kalibracyjne będą liniami prostymi, związek 11 przewiduje krzywe wypukłe.

Wyniki otrzymane w pkt 4c, po wykreśleniu w skali funkcyjnej

y =

RC

i ^uo~^u.

powinny zgodnie ze wzorem 11 ułożyć się wzdłuż linii prostej. W tym wypadku rozbieżność pomiędzy przewidywaniami 9 i 11 zależy od wartości RC, na ogół jest jednak nieznaczna.

Pytania

1.    Jak można doświadczalnie zbadać zależność przedstawioną na rys. 68?

2.    Wzór 5 otrzymano, przyjmując R„ = const. Czy jest to uzasadnione założenie?

3.    W jakim wypadku błąd, z jakim odczytujemy z krzywej kalibracyjnej wartość C„ będzie miał rozkład normalny, jeśli błąd pomiaru odpowiedniego okresu T miał taki rozkład?

g-7. Badanie prostowników z filtrami [32, 33]

L Wstęp

Urządzenia elektroniczne zasilane są zwykle prądem przemiennym (tzn. prądem o zmiennej wartości i znaku) z sieci 220 V/50 Hz. Dzięki użyciu transformatora można obniżyć lub podwyższyć napięcie do wymaganej wartości, a następnie „wyprostować” je za pomocą diod próżniowych lub półprzewodnikowych - otrzymane napięcie o zmiennej wartości, lecz ustalonym znaku, nazywa się napięciem pulsującym. Do wygładzenia pulsacji służą tzw. filtry, składające się z elementów R, L, C lub ich kombinacji.

2. Zastosowanie

Układy prostujące zaopatrzone dodatkowo w stabilizatory napięciowe, zapewniające przybliżoną niezależność napięcia wyjściowego (lub, w przypadku stabilizacji prądowej, natężenia pobieranego prądu) od obciążenia, spotykane są powszechnie nie tylko w przyrządach laboratoryjnych, lecz także w odbiornikach radiowych, telewizyjnych, w magnetofonach, gramofonach, kalkulatorkach elektronicznych itp.

3. Prostowniki

Schemat prostownika jednopołówkowego przedstawia rys. 72a, a prostownika dwupołówkowego pracującego w układzie mostkowym (prostownik Graetza) rys. 72b.

Obliczmy teraz parametry tych prostowników. Wprowadzimy następujące oznaczenia:

U₀ - amplituda napięcia wejściowego,

U - średnia wartość napięcia wyprostowanego,

U& - wartość skuteczna napięcia wyprostowanego (składową zmienną mierzy się względem wartości średniej - por. rys. 73)

- współczynnik tętnień prostownika;