DSCN0423 (2)

0    tyle dłuższa od piłowanej powierzchni, żeby wiórki mogły swobodnie spadać. Kształt pilnika dobiera się odpowiednio do obrabianej powierzchni, jip. pilnik płaski do łatwo dostępnych płaszczyzn, trójkątny — do piłowania otworów trójkątnych, okrągły — do powierzchni wklęsłych itp.

Przy zdejmowaniu warstwy metalu grubości l-i-2 mm stosujemy piłowanie zgrubne i pilnik zdzierak. Przy zgrubnym piłowaniu, a szczególnie przy obróbce większych płaszczyzn, kierunek piłowania zmieniamy kolejno pod kątem prostym (tzw. piłowanie krzyżowe). Skok pilnika powinien być długi, a nacisk mocny.

Po obróbce zgrubnej wyrównujemy powierzchnię przedmiotu równiakiem, zbierając warstwę metalu grubości Około 0,5 mm. Końcową fazę obróbki wykańczającej stanowi piłowanie gładzikiem. W ogóle im dokładniejszą chcemy otrzymać powierzchnię, tym mniejszą stosujemy długość skoku pilnika i mniejszy nacisk na pilnik.

Jakość piłowania sprawdza się przez przykładanie krawędzi linii kontrolnej do płaszczyzny przedmiotu i obserwowanie po- " wstałej szczeliny świetlnej, kąt sprawdza się kątomierzem, a grubość — suwmiarką.

Wzajemne dopasowywanie do siebie części współpracujących wymaga dokładnego ich wykonania, a sprawdzenie dokładności polega na zbadaniu wielkości szczeliny, świetlnej między nimi, albo na powleczeniu jednej z nich kredą lub tuszem i potarciu jej o część współpracującą.

Wyniki piłowania zależą od umiejętności ślusarza, a dokładność wykonania waha się w granicach 0,5-f-0,01 mm.

Najczęściej spotykanymi wadami piłowania są: nierówność płaszczyzn, brak prostopadłości ścian, różna grubość w różnych odcinkach przedmiotu itp. Aby temu zapobiec, należy się ściśle stosować do ogólnych zasad piłowania, a* z czasem uzyska się należytą wprawę.

Do piłowania należy przedmiot zamocować starannie w imadle

1    tak, żeby powierzchnia piłowana była w miarę możności ustawiona poziomo. Mocne uchwycenie przedmiotu nie powinno jednak powodować jego uszkodzenia przez szczęki imadła. Przedmioty o powierzchniach obrabianych lub wykonane z miękkich

stopów należy zamocowywać w drewnianych nakładkach w szczękach imadła lub w specjalnych uchwytach. W nakładkach zamo-cowuje się także cienkie blachy, aby zapobiec drganiu. Przedmioty drobne, które przy obróbce trzeba obracać, zamocowuje się w różnego rodzaju imadłach ręcznych.

Opiłki zalepiają ząbki pilnika i rysują wygładzoną powierzchnię przedmiotu, dlatego należy często oczyszczać pilnik.

W razie zatłuszczenia przeciera się kawałkiem węgla drzewnego powierzchnie robocze pilnika, a następnie oczyszcza je szczotką. Zalepione opiłkami wręby pilników czyści się szczotką drucianą. Jeżeli opiłki pochodzą z metali lekkich, to do ich usuwania używa się łopatki z blachy miedzianej, cynkowej lub mosiężnej. Łopatkę prowadzi się wzdłuż nacięć pilnika. Pilniki zanieczyszczone farbą, starym smarem itp. najlepiej wygotować w ługu sodowym lub oczyścić terpentyną.

Piłowanie ręczne pochłania stosunkowo dużo czasu i obecnie coraz częściej są stosowane pilnikarki, tj. obrabiarki przeznaczone do mechanicznego piłowania, napędzane silnikiem elektrycznym. Są cztery rodzaje pilnikarek, a mianowicie pilnikarki suwakowe, łańcuchowe, tarczowe i specjalne.

5. Wiercenie

Wiercenie ma na celu wykonywanie okrągłych otworów za pomocą narzędzia zwanego wiertłem. W czasie wiercenia otworu wiertło wykonuje jednocześnie ruch obrotowy i ruch posuwowy prostoliniowy wzdłuż swej osi (rys. 76). Obrabiarka nadająca te ruchy wiertłu nazywa się wiertarką. Ze względu na złożony ruch wypadkowy wiertło często się wygina i odchyla od osi, co ujemnie wpływa na dokładność wykonania otworu. Wobec tego przy wierceniu głębokich otworów nadaje się wiertłu tylko ruch posuwowy, a przedmiotowi ruch obrotowy lub odwrotnie.

Wiertła. Do wiercenia otworów w elementach metalowych obecnie stosujemy wiertła kręte, które, przy ostrzeniu nie zmieniają swych średnic. Wiertło- takie składa się z dwóch zasadni-czyph części: roboczej i chwytu.

63