Zonjo 'Zosia5, podobnie patrinjo 'mateczka’, panjo w ■ mnjo 'babcia’ itd.
Odmiennie niż w języku polskim, w zdaniu może być jedno przeczenie, np.: Li trinkas matene nek kafon, nek sed teon 'nie pije ani... ani KS
B. YORTOJ
alfralora bardzo wartościowy |
jaro rok |
antaue przedtem |
jubileo jubileusz |
argila gliniany |
kiamaniere w jaki sposób |
asocio związek, stowarzyszenie |
kompromiti kompromitować |
banko bank |
konciza zwięzły |
bedauri żałować |
meritoplena zasłużony |
bedaurinde niestety |
okupi zajmować |
deklami deklamować |
okupacio okupacja |
depost od (czasu) |
palmo palma |
derigi zmuszać |
pasi mijać, upływać, przechodzić |
diplomita dyplomowany |
pasigi przepędzać (czas) |
emajla emaliowany |
• plenaga pełnoletni |
edzo mąż |
posteno stanowisko |
ferioj ferie |
povi móc |
florpoto doniczka na kwiaty |
reciproke wzajemnie |
for precz, daleko, w dal |
regule regularnie |
forpasi przemijać |
simpatia sympatyczny |
fragmento urywek, fragment |
socio społeczeństwo, społeczność |
geedzparo para małżeńska |
transiri przechodzić, przejść |
interkonatigi zapoznać się |
translokigi przenieść się |
interSangi wymieniać, • zamieniać |
voli chcieć |
C. KONVERSAOAJ EKZERCOJ
Karaj lemantoj (-inoj)l En la hodiaua leciono mi rakontos al vi ne fantazian, sed tutę veran historion, kiamaniere kaj kie mi farigis rj esperantisto.
Post dekkelkaj jaroj vi ankau farigos plenagaj kaj okupos certe gravajn au malpli gravajn postenojn en nia socio. Vi ankau volonte rakontados al viaj familianoj au amikoj pri viaj lernejaj jaroj, W nun tiel rapidege forpasas al vi. Vi rakontados certe ankau pri $ lingvo Esperanto, kiun vi lernis nedevige en via lernejo kaj kiun om
komencis enkonduki en Zamenhofa Jubilea Jaro (1960) en lemęjojn de multaj landoj kieł devigan lemobjekton por la bono de la tuta homaro.
Post finigo de la unua mondmilito mi translokigis al Bydgoszcz (1920), kie mi estis profesoro en klasika gimnazio. Tie mi inter-konatigis kun bona esperantisto Leopold Kronenberg, diplomita profesoro de la lingvo Esperanto, kiu estis samtempe autoro de malgranda lemolibro. El ći tiu libreto, kiu enhavis nur dek ledonojn kaj kiun mi donace ricevis de li, mi ellemis la lingvon kaj depost tiu tempo mi restis fidela al Esperanto.
Prof. Kronenberg, kiu estis krom tio jumalisto, ekinteresis min pri ći tiu lingvo. En sia hejmo li montris al mi multajn bildkartojn, leterojn kaj albumojn, kiujn li ricevis el la tuta mondo de multaj korespondamikoj. Sed piej plaćis al mi la fragmentoj el „Sinjoro Tadeo“, kiujn li bonege deklamis al mi. Baldau mi ellernis tutę bonę la lingvon, sed bedaurinde mi ne povis paroli gin, car en Bydgoszcz tiutempe ne estis ankorau Esperanta klubejo kaj multaj esperantistoj.
Samtempe mi ekabonis Esperantan gazeton s. t. „Esperanto Trium-fonta“, kiu aperadis en Germanujo kaj kiun redaktis tre meritplena s-ano Teo Jung. Poste gi ricevis alian titolon „Heroldo de Esperanto** kaj gi aperadis tre regule, sed en alia lando — *en Nederlando. En la jaro 1962-a la redaktado transiris en la manojn de s-ino Fighiera--Sikorska kaj la populara gazeto aperas nun en Belgujo. ći tiu gazeto enhavis tiam multajn adresojn de diverslandaj gesamideanoj, kiuj voh’s korespondi. Tiamaniere mi komencis korespondadi. Al miaj piej malnovaj amikoj el ći tiu tempo apartenas s-ano Charles Jayet (lęgu: Żaje) el Morges (lęgu: Morż). Ći tiu urbo estas en Svisujo, tre ćarma kaj belega lando. En la sama urbo logis ankau nia mondfama pianisto Ignacy Paderewski.
De mia arniko s-ano Jayet mi rięevis multajn bildkartojn kaj leterojn, bedaurinde dum la lasta mondmilito iii perdigis. Sed ne perdigis niaj reciprokaj amikaj sentoj. Dum la tuta hitlerana okupacio li helpis mian familion tiamaniere, ke pere de bankoj li sendadis de tempo al tempo monon al mi, kio ne plaćis al hitleranoj. Pro tio mi titolis lin en miaj germanlingvaj leteroj „onklo“ kaj de tiu tempo li restis gis sia morto „karega Oćjo“.
Jen mia konciza vera historio, kiamaniere mi farigis esperantisto. Vi certe ankau volas jam baldau komenci korespondadon kun sa-
8*
115