DSCN0601

roku 1945.

Nie wiem dokładnie, ile książek ma mój wujek obecnie, ale pJ wojną on miał ich bardzo dużo. Ile tuzinów jest w jednej kopd W jednej kopie jest pięć tuzinów. Ile tuzinów ma jedna kopa? kopa ma pięć tuzinów.

26. DUDEKSESA LECIONO

A. GRAMATIKO

Liczebniki przysłówkowe przybierają końcówkę przy. słówka -e, np.: unue 'po pierwsze’, due 'po drugie’ trie 'po tm cie* itd.

Liczebniki podziałowe tworzy się za pomocą wyrazu pojal! w języku polskim, np.: po mu'po jednemu’, po toin 'po pięć’ itd Mi donis al bar kolegoj po du postmarkoj.

Liczebniki ułamkowe powstają przez dodanie przyrostka *on, np.: duono 'połowa’, duona 'połowiczny’, duone 'połowicznie’,/ri baronoj 'trzy czwarte’ itd.

Przyimek je nie ma określonego znaczenia i używamy go wtedy, gdy żaden inny nie odpowiada sensowi zdania, np.: je kioma hom 'o której godzinie?’, je la sępa horo *o godzinie siódmej’. W innym wypadku zamiast przyimka je używamy biernika. Treść zdania en w ne kompatas je maljuna homo ? 'czy nie litujesz się nad starym człowiekiem?’ lepiej wyrazić biernikiem: ću vi ne kompatas mdjiom homonl. Forma pierwsza wychodzi już z użycia.

Przedrostek dis- oznacza rozdzielenie, np.: dis-iri 'rozejść się’J dis-doni 'rozdać’, dispartigi 'rozdzielić na części’, dmdi 'dzielić disdivldi 'rozdzielić’ itd.

B. YORTOJ

afdi kupować gdverbo przysłówek aprilo kwiecień

augusto sierpień dafirige w dalszym ciągu decembro grudzień

disdivida podziałowy	marto marzec
divid(ig)i dzielić (się)	memori pamiętać
duono połowa	minuto minuta
februaro luty	monato miesiąc
forgesi zapominać	noktotago doba
formigi tworzyć się	novembro listopad
frakcio ułamek	oktobro październik
groSo grosz	pagi płacić
horo godzina	prepozicio przyimek
januaro styczeń	sekundo sekunda
jarcento stulecie	semajno tydzień
jardeko dziesięciolecie	boro chór
jarmilo tysiąclecie	semestro półrocze, semestr
julio lipiec	septembro wrzesień
junio czerwiec	simile podobnie
komerca handlowy	superjaro rok przestępny
kon(ig)i znać (zapoznawać kogoś z czymś) majo maj '	złoto złoty (waluta)

C. KONVERSACIAJ EKZERCOJ

Vi vidis jam kalendaron kun nigraj kaj rugaj tagoj. La tuta ka-lendaro enhavas unu plenan jaron. La jaro konsistas el multaj mal-grandaj partoj — iii estas tagoj. Sep tagoj formas unu semajnon — do en la jaro estas 52 semajnoj au 365 tagoj. La superjaro havas unu tagon pli, t. e. gi havas 366 tagojn.

En kalendaro ni vidas ankau pli grandajn partojn — iii estas monatoj. La jaro havas 12 monatojn, kiuj havas siajn nomojn. La nomoj de la monatoj estas : januaro, februaro, marto, aprilo, majo, junio, julio, augusto, septembro, oktobro, novembro kaj decembro.

La monatoj ne estas egalaj. Februaro estas la piej mallonga mo-nato de la jaro kaj gi havas 28 au 29 tagojn. Aliaj monatoj havas po 30 au po 31 tagoj. Decembro estas la dekdua kaj la lasta kaj novembro la antaulasta monato de la jaro. Dek jaroj formas jardekon, cent jaroj — jarcenton, mil jaroj — jarmilon.

Unu jaro havas 12 monatojn kaj duono de la jaro havas 6 monatojn. Unu kvarono de la jaro havas nur tri monatojn. En la lerneja jaro estas du semestroj po kvin monatoj da lerneja laboro kaj du--monataj ferioj por ke gelernantoj povu bonę ripozi.

Unu tago havas 12 horojn kaj unu noktotago havas 24 horojn. Unu horo konsistas el 60 minutoj kaj unu minuto el 60 sekundoj.