98. Stosunki państwo - Kościół po roku 1945.
• TRJN nie uznaje mianowanych przez prymasa Hlonda administratorów apostolskich dla diecezji włączonych do Polski, żąda od Watykanu mianowania nowych biskupów. Watykan decyduje się na nie usuwanie biskupów - TRJN wypowiada konkordat.
• W pierwszych latach po wojnie komuniści na ogół unikali konfliktów z kościołem, sytuacja uległa zmianie po likwidacji opozycji.
• W 1948 r Watykan poruszył sprawę uchodźców ze wschodu w liście do biskupów niemieckich
• Propaganda oskarżyła papieża o sprzyjanie niemieckiemu rewizjonlzmowi I służbę imperialistycznym mocodawcom.
• Coraz częstsze pokazowe procesy księży.
• Komuniści dążyli do skłócenia polskich hierarchów z Watykanem. Na ataki biskupi reagowali ze spokojem. Po śmierci Hlonda papież mianował prymasem biskupa lubelskiego Stefana Wyszyńskiego.
• 1949 - dekret o ochronie wolności sumienia - kary za zmuszanie do praktyk religijnych i udział w 'zbiegowiskach publicznych'. Możliwość skazania każdego praktykującego katolika
• Powstała również Komisja Księży przy ZBOWiD stanowiąca zalążek kościoła państwowego w opozycji do hierarchii.
• 1950 - zarząd komisaryczny zarząd nad Caritasem, gdy Episkopat zaprotestował rząd oskarżył go o wrogość doPRL.
• Wyszyński unikał konfliktów mimo powyższych. W 1950 podpisano porozumienie między rządem a episkopatem.
o Biskupi mają prawo do nauczania religll w szkołach, działalności duszpasterskiej w wojsku, szpitalach i więzieniach, o Zachowano istnienie KUL. o Prawo do pracy dobroczynnej o Publikacja wydawnictw katolickich o Nauka w seminariach I praca w domach zakonnych o W zamian za uznanie potrzeby nauczania wiernych poszanowania prawa i władzy państwowej
o Episkopat odcina się od podziemia potwierdza poparcie dla polskości ziem zachodnich I północnych obiecując prośbę do papieża o ustanowienie tam stałej administracji kościelnej, o W sprawach wiary i jurysdykcji kościelnej władze uznają prerogatywy papieża, w innych kwestiach kościół zobowiązał się kierować polityką rządu.
• Wyszyński stara się zachować dobre stosunki i utrzymać jedność episkopatu i duchowieństwa, złagodzono ton listów pasterskich.
• Władze jednak już w 1950 r skonfiskowały dobra kościelne.
• Pomimo podpisasania Apelu Sztokholmskiego władze atakują w 1951 ogłaszają odsunięcie administratorów apostolskich w niektórych miastach.
• Lipiec 1952 - władze likwidują niższe seminaria duchowne, nowicjaty zakonne i groziły likwidacją pracy katolickiej.
• Wprowadzono ograniczenia w budownictwie sakralnym.
• Nie wydano paszportu do Rzymu Wyszyńskiemu, by mógł stawić się na ceremonii nadania godności kardynalskiej.