DSCN0898

ne przyczyny jg pych uczniów

ch nad spo- I :olnych naj-1 vcza wydana! łeczne przy- i nych¹⁶. Jaki zyczynę nie-1 arunki ma-1 ^re, niski po-i starczającej f •dżinach ba-i stwierdzali ] wynikający I racji życio-1 iska zauwa- 1 I :o biednych Ja łhamowanie I 'anizowanej® ązku z tym a nej pojęciel] ego stwier-® iu rozwoju® społeczno-®

i.

awie badam® tory stwier-®

I Igo uczniów®

godzeń i nie-® znej pod re*® adem Nauko* i irnia.

w*’ skali masowej tkwią przede wszystkim w brakach natury ekonomicznej i kulturalnej pewnych grup ludności. Sytuacja materialna rodziny powoduje w konsekwencji zaniedbywanie dzieci przez rodziców tak pod względem opieki higienicznej i zdrowotnej, jak i pod względem wychowawczym¹⁷.

Warunki rozwoju dziecka w środowisku rodzinnym wpływają w znacznej mierze na ukształtowanie się jego cech fizycznych i psychicznych. Również aktualny poziom sprawności umysłowej dziecka zależy w dużym stopniu od czynników środowiskowych.

Na krótko przed drugą wojną światową Józef Pieter przeprowadził obszerne badania zmierzające do ustalenia stopnia zależności poziomu inteligencji dzieci szkolnych od środowiska¹⁸. Jak wynika z tych badań, współzależność ilorazu inteligencji i czynników środowiska, wyrażanych przez autora w tzw. ilorazie socjalnym, jest bardzo wysoka i współczynnik korelacji ilorazów inteligencji i ilorazów socjalnych wynosi -f 0,80. Pieter stwierdza, że złe warunki środowiskowe bardzo silnie hamują rozwój umysłowy, w związku i czym współczynnik korelacji międy najniższymi ilorazami socjalnymi i ilorazami inteligencji jest jeszcze wyższy i wynosi +0,89 ¹⁹.

||Na tej podstawie wyprowadza on wniosek, że „...środowisko jest tą siłą, która przede wszystkim różnicuje, to znaczy powiększa naturalne różnice intelektualne między ludźmi”. Ten pogląd Pietera przeciwstawia się

¹⁷    Roger Gal Zagadnienie opóźnień uczniów w nauce szkolne}. „Kwartalnik Pedagogiczny”. 1958, nr 1.

¹⁸    Józef Pieter Poziom inteligencji a środowisko. Katowice 1937, oraz Społeczne ł dziedziczne podłoże różnic intelektualnych. „Myśl Współczesna”. 1948, nr 5.

¹⁹    Porównaj: J. Pieter Poziom inteligencji a środowisko, s. 46.

■

19