2. Społeczne przyczyny1 niepowodzeń szkolnych uczniów ]
W międzywojennych badaniach polskich nad spo-4 łecznymi przyczynami niepowodzeń szkolnych naj-i poważniejszą pozycję stanowi praca badawcza wydana’ pod redakcją Heleny Radlińskiej pt. Społeczne przy-] czyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych1B. Jaki stwierdzono w tej pracy, najważniejszą przyczynę niepowodzeń szkolnych stanowią trudne warunki materialne rodziny, złe warunki mieszkaniowe, niski poziom kulturalny rodziców oraz brak wystarczającej opieki wychowawczej nad dzieckiem. W rodzinach badanych uczniów drugorocznych autorzy stwierdzali bardzo często brak stałych dochodów, wynikający z bezrobocia i związany z tym spadek aspiracji życiowych oraz zanik troski o potomstwo. Radlińska zauważyła, iż dzieci pochodzące z rodzin bardzo biednych bywają często zahamowane w rozwoju. Zahamowanie to ustępuje pod wpływem odpowiednio zorganizowanej opieki wychowawczej nad dziećmi. W związku z tym wprowadziła ona do literatury pedagogicznej pojęcie dziecka pielęgnowanego i nie pielęgnowanego stwierdzając, iż nie można porównywać poziomu rozwoju umysłowego dzieci z różnych warunków społeczno-, -wychowawczych w środowisku rodzinnym.
Podobne wnioski sformułował na podstawie badań przeprowadzonych we Francji Roger Gal, który stwierdził, iż przyczyny niepowodzenia szkolnego uczniów
w skali masow natury ekonoi ludności. Sytua sekwencji zan pod względem i pod względei Warunki ro: wpływają w jego cech fizy< poziom spraw żym stopniu c Na krótko j przeprowadził lenia stopnia szkolnych od współzależnośi wiska, wyraża [ nym, jest hz t ilorazów inte [ +0,80. Pieter i bardzo silnie i z czym wsp [ ilorazami so( jeszcze wyższ Na tej pods i dowisko jest 1 i to znaczy po I między ludźis
17 Roger Gal (Hej. „Kwartalni!
“ Józef Piele 11937, oraz Spot1 nych. „Myśl Ws ° Porównaj: >
18
Helena Radlińska Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych. Prace z pedagogiki społecznej pod redakcją Heleny Radlińskiej. Warszawa 1937, Nakładem Naukowego Towarzystwa Pedagogicznego, Nasza Księgarnia.