83982

W znacznym stopniu swoimi wystąpieniami przyczynił się do wzrostu międzynarodowego znaczenia Polski na początku XV wieku Po 1424 został proboszczem parafii w Kłodawie.

Obecnie irząd Rzecznika Praw Obywatelskich przyznaje nagrody im. Pawła Włodkowica osobom fizycznym i prawnym występującym w obronie praw i wolności, nawet wbrew zdaniu większości.

Jan Ostroróg (ur. 1436 - zm. 1501 w Grodzisku Wielkopolskim) herbu Nałęcz, wojewoda poznański, twórca i publicysta polityczny. Doradca królów Kazimierza Jagiellończyka i Jana Olbrachta. Syn Stanisława.

Popierał umocnienie władzy królewskiej, centralizację władzy. Przedstawiał tezę. ze król polski podlega tylko władzy Boga. me ma ponad nim innych władców świeckich. Podkreśla podległość Kościoła władzy świeckiej, sprzeciwiał się placem u świętopietrza, żądał przy tym poprawy moralnej duchowieństwa.

Wykształcony na iniwersytetach w Erfircie i Bolonii w 1459, otrzymał tytuł doktora obojga praw. Wrócił ze studiów do Polski w 1462 r. Był patriotą i rzecznikiem suwerenności Polski. Zdecydowany przeciwnik wpływów niemieckich. W swoim programie umieszczonym w dziele Monumentom pro rei-publicae ordmatione (Memoriał w sprawie porządkowania Rzeczypospolitej) pisanym około r. 1477 (pełne wydanie dopiero w 1831) żądał na ówczesne czasy rewolucyjnych praw: zakazu wygłaszania kazań w języku niemieckim oraz wprowadzenia tylko języka polskiego do urzędów. Prawa wg Ostroroga powinny być równe dla wszystkich, atakował zwracanie się miast polskich o porady prawne do miast matek (głównie Magdeburga i Lubeki) i posługiwanie się prawem niemieckim. Za prawo najwyższe uważa ustawy stanowione przez senat rzymski. Od równości wobec prawa nie powinno być żadnych wyjątków. Swój program uzupełniał o zniesienie dziedziczności urzędów, zniesienie tortu^-, oraz obowiązek powszechnej służby wojskowej, ten ostatni warunek pojawił się ponownie dopiero podczas wielkiej rewolucji. Ponad to wyprzedził Macchiavellego. stawiając warunek pełnego skarbu jako podstawy państwowości, ale pełnego z dobrego gospodarstwa a nie ze zdzierstwa.

Ostroróg zrywał z ideą uniwersalistyczną. był przedstawicielem poglądów średniej szlachty, pomimo postulatu wzmocnienia władzy monarszej.

Jego synami z małżeństwa z księżniczką raciborską Heleną (córką Wacława II Raciborskiego) byli Wacław i Stanisław.

• OSIĄGNIĘCIA POLSKIEJ ASTRONOMII: M. KOPERNIK, J. HEWELIUSZ, A. WOLSZCZAN

Mikołaj Kopernik- polski^iJi:,,:41 astronom, autor dzieła De revolubombus orbium coelesbum (O obrotach sfer niebieskich)-*¹ przedstawiającego szczegółowo i w na licowo użytecznej formie heliocentryczną wizję Wszechświata. Wprawdzie koncepcja heliocentryzmu pojawiła się juz w starożytnej Grecji (jej twórcą był Arystarch z Samos¹¹¹), to jednak dopiero dzieło Kopernika dokonało przełomu i wywołało jedną z najważniejszych rewolucji naukowych od czasów starożytnych, nazywaną przewrotem kopernikańskim¹¹¹.

Od 1497 roku sprawował fuikcję kanonika warmińskiego, od 1503 scholastyka wrocławskiego, a od 1511 kanclerza kapituły warmińskiej.

Był wybitnym polihistorem Renesansu, zajmował się między innymi astronomią, matematyką, prawem, ekonomią, strategią wojskową, astrologią¹⁴¹¹*¹, był także lekarzem oraz tłumaczem.

Pierwsze wydanie epokowej pracy De revolubonibus orbium coelesbum. dedykowanej papieżowi Pawłowi III¹²²¹, wydrukowane zostało w Norymberdze¹²¹¹ w 1543 r. w nakładzie 400-500 egzemplarzy. Egzemplarz pierwszego wydania znajdował się w zbiorach Collegium Hosianum w Braniewie. W 1626 roku dzieło to wraz z innymi tikami trafiło do Szwecji.

•    rozpowszechnienie teoni heliocentrycznej (astronomia), pierwszy raz sformułowanej przez Arystarcha z Samos:

•    sformiiowanie prawa Kopernika-Greshama (ekonomia):

•    sformiiowanie twierdzenia Kopernika (geometria).

Jan Heweliusz, łac. Johannes Hevelius. niem. Johann Hewelcke, inne formy nazwiska: Heweł. Hewelke. Hofelcke. Hovellius. Howelcke (ur. 28 stycznia 1611 w Gdańsku, zm. 28 stycznia 1687 tamże) - gdański¹*¹ astronom, matematyk i konstruktor instrumentów naukowych¹¹¹.

Osiągnięcia astronomiczne

W pierwszej połowie lat czterdziestych XVII wieku Heweliusz prowadził systematyczne teleskopowe obserwacje Księżyca. Ich efektem była wydana w 1647 Selenografia. czyli opisanie Księżyca.... W początkowych rozdziałach astronom opisał budowę swych lunet następnie przedstawił wyniki obserwacji planet, księżyców Jowisza oraz