DSCN1701

widoczne metody stosowane przez niego (i przez wiele innych podmiotów) w celu podtrzymania akceptowanego obrazu rzeczywistości. Jedną z podstawowych metod służących temu celowi są tzw. działania zwrotne. Wszelkie fakty, informacje oraz zachowania innych interpretowane są w taki sposób, aby nie dopuścić do załamania się uznawanej wizji rzeczywistości oraz poczucia realności istniejącego porządku społecznego. Niemal wszystkie interakcje mają charakter działań zwrotnych. Inną ważną właściwością interakcji, na którą się tu wskazuje, jest kontekstowość znaczeń — znaczenie przypisywane określonym gestom, słowom czy innym działaniom zależy od kontekstu, w jakim występują.

Twórcą etnometodologii jest Harold Garfinkel. Źródła teoretyczne tej orientacji odwołują się - podobnie jak w przyt*. pozostałych nurtów socjologii żyeii dziennego - do dorobku pragmatyzmu * cjologii fenomenologicznej Alfreda Sck tza, prac George’a H. Meada i socjoW humanistycznej. (A.S.)

Zob, interakcja, socjologia życia codziennego Etos, zob. ethos.

Etykietowanie, zob. dewiacja, efekty, reoli.

Eufunkcje, zob. funkcje.

Eunomia, zob. anomia.

Ewaluacja, zob. wartość. Ewentyzm, zob. procesualizm. Ewolucjonizm, zob. neoewolucjoniza

Face-to-face, zob, stosunki face-to--face.

Facylitacja. wpływ obecności innych osób na przebieg i rezultaty działań jednostki. Obecność innych polegać może na obserwacji i (lub) kontroli jakichś działań określa się to jako „wpływ widowni" — lub na wykonywaniu przez inne osoby tych samych działań - wpływ równoczesnego działania. Zaobserwowano, że wydajność pracy może wzrastać tylko dlatego, że ta sama czynność wykonywana jest w otoczeniu społecznym, a nie w izolacji. Zarazem jednak zdarzają się przypadki odwrotne, gdy obecność innych osób oddziałuje w sposób negatywny na możliwe do osiągnięcia rezultaty. Jak podkreśla Robert B. Zajonc [1983. s. 133—142], facylitacja polega na nasileni tzw. reakcji dominujących. Oznacza to, tt obecność innych przyczynia się do osiągania korzystniejszych rezultatów wówczas, gdy działania te są wcześniej dobrze opanowane i wyćwiczone. Natomiast w przypadkach odwrotnych obecność innych spowoduje uzyskanie rezultatów znacznie gorszych. Wynika z tego, że facylitacja wpływa niekorzystnie na tempo uczenia się nowych działań oraz na skuteczność rozwiązywania nowych problemów, natomiast prowadzi do zwiększenia rezultatów działań rutynowych. (A.S.)

Zob, burza mózgów, działanie społeczne. Literatura:

Ząjonc R.B., 1983, Facylitacja społeczna 1*1 Zachowanie człowieka w organizacji, pod red. W.E. Scotta jr., L.L. Cummingsa, t. L PWN. Warszawa.