Model grupy sprawnej 105
i cele grupy stanowią, w stopniu zadowalającym, integrację i wyraz stosownych wartości i potrzeb uczestników grupy. 4. Jeżeli uczestnicy danej grupy pełnią rolę w innych grupach, powinni zważać na to, by wartości i cele tych grup i omawianej grupy były zbieżne lub, co najmniej, niesprzeczne. 5. Podzielając cele grupowe, uczestnik uświadamia sobie oczekiwania pozostałych członków grupy. Oczekiwania te i oceny jego poczynań stanowią dla niego podstawę oceny własnej wartości i sensu działania — tym samym stanowią główny motyw jego uczestnictwa w grupie. 6. Uczestnicy grupy mają umiejętności pełnienia zarówno ról członkowskich, jak i przywódczych. 7. Większość interakcji w grupie, rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji przebiega w „klimacie przyjaznej współpracy”. Okazywany jest respekt dla poglądów innych, i to zarówno w sytuacjach udzielania rad, uwag i dyspozycji, jak i w sytuacjach ich przyjmowania. 8. W sytuacjach przewidywanego konfliktu - różnicach zdań między uczestnikami pamięta się o oddzieleniu ego uczestnika od jego konkretnego działania. Kultura krytyki nakazuje, by jej przedmiotem było przede wszystkim konkretne działanie, by przedwcześnie nie dyskwalifikować osoby. Jeśli krytykowany czuje się wystarczająco bezpieczny, to jego reakcja nie będzie agresywna, przyjmie on krytykę do wiadomości i sformułuje konstruktywne wnioski. 9. Grupa stwarza każdemu uczestnikowi dogodne warunki do rozwinięcia wszystkich jego pozytywnych możliwości i wykazania się nimi. 10. Intensywność i poziom jakości działań w grupie są optymalne. Zadania są przystosowane do możliwości wykonawczych uczestnika. Przywódca grupy natomiast głosi wiarę w to, że każdy uczestnik „może dokonać rzeczy niemożliwych”. Oczekiwania te zmuszają każdego do maksymalnego wysiłku. Kiedy jednak okazuje się to konieczne, grupa zmniejsza poziom oczekiwań w taki sposób, by działający nie czuł się psychicznie rozbity, mając poczucie dyskwalifikacji. 11. Motywacja do działań twórczych jest wysoka, ponieważ działalność taka jest przez grupę nagradzana.
12. Grupa nie wymaga wąskiego konformizmu i nie blokuje działań twórczych, znane i doceniane są jednak wartości konstruktywnego konformizmu — wiadomo jest, w jakich sytuacjach ma on zastosowanie. Uczestnicy grupy mają wiedzę o zależnościach między grupowym celem ogólnym a realizowanymi przez siebie celami cząstkowymi, a także o istocie poszczególnych czynności i zakresach swoich kompetencji. Pozwala im to na podejmowanie decyzji nie zakłócających funkcjonowania całości
13. Członkowie grupy powinni mieć silną motywację dostarczania pełnej i szczerej informacji, niezbędnej i cennej do funkcjonowania grupy. Im określona informacja jest, w odczuciu uczestnika grupy, istotniejsza, tym silniejsza powinna być jego motywacja do przekazania jej grupie. Jeśli ważna informacja jest z jakichś względów ignorowana przez pozostałych, powinna być przez danego uczestnika powtarzana dotąd, dopóki nie zwróci należytej uwagi.
14. Równie silnie wymaga się okazywania poważnego i rzeczowego zainteresowania i nastawienia na odbiór informacji od każdego uczestnika grupy. Informacje takie są traktowane serio, jako wiarygodne i przekazywane w dobrej intencji. 1S. Uczestnicy grupy wykazują silne dążności do wpływania na siebie nawzajem, przy jednoczesnej gotowości do pewnych zmian również i swoich osobowości pod wpływem innych. 16. Umiejętność oddziaływania na innych i gotowość do zmian zwiększają możliwości przystosowania się grupy do zmieniających się sytuacji. Zmiany nie są jednak dokonywane bezkrytycznie, lecz po dokładnym rozważeniu, w którym zawsze ma się na uwadze nadrzędne wartości i cele grupy. Grupa dąży do wypracowania dynamicznej równowagi między konformizmem i zmianą oraz między rutyną i spontanicznością działań. 17. Zdolności kierownicze przywódcy grupy są tak oczywiste, że zostałby on liderem zarówno w sytuacji formalnej, jak i nie-